Occurrence of complications related to vascular access in patients treated in the Intensive Care Unit

Abstract

Wstęp: Leczenie pacjentów przebywających na Oddziale Intensywnej Terapii wymaga wielokierunkowego i specjalistycznego postępowania ze względu na ciężkość ich stanu. Dostępy naczyniowe, które najczęściej zakłada się chorym, to centralne cewniki dożylne, cewniki centralne do hemodializy, wkłucia centralne zakładane obwodowo, wkłucia obwodowe i wkłucia tętnicze. Zarówno podczas implantacji dostępów naczyniowych, jak i opieki nad nimi istnieje możliwość wystąpienia poważnych powikłań. W celu oceny zaawansowania powikłań infekcyjnych zalecane jest rutynowe stosowanie skali Baxtera, która pozwala na dokładną obserwację występujących objawów oraz wskazuje odpowiednie postępowanie. Cel pracy: Celem pracy jest analiza częstości i rodzaju powikłań związanych z dostępami naczyniowymi u pacjentów leczonych na Oddziale Intensywnej Terapii. Materiał i metody: Badanie zostało przeprowadzone w oparciu o metodę dokumentoskopii. Technikę, którą wykorzystano w pracy to analiza dokumentacji medycznej, natomiast narzędzia badawcze, które posłużyły do zbierania danych to: autorski kwestionariusz analizy dokumentacji medycznej, skala Baxtera, skala APACHE II i skala SAPS II.Wyniki: Występowanie powikłań podczas implantacji dostępów naczyniowych oscylowało w granicach 3,2% – 10% i najczęściej związane było z nieprawidłową pozycją końcówki wkłucia. Częstość powikłań podczas użytkowania dostępów naczyniowych zależna była od rodzaju wkłucia. Badani z większą liczbą wkłuć obwodowych częściej zgłaszali ból oraz zaczerwienienie w miejscu wkłucia. Miejsce założenia oraz czas utrzymania dostępu naczyniowego zależne były od cewnika naczyniowego. Liczba podawanych leków miała wpływ na rodzaj występujących powikłań. Badani, którzy przyjmowali aminy presyjne, leki cytostatyczne, żywienie pozajelitowe, krew i preparaty krwiopochodne częściej doświadczali powikłań takich jak ból, zaczerwienienie, obrzęk oraz wyczuwalne zgrubienie naczynia. Dłuższy czas przebywania badanych na oddziale wiązał się z większą liczbą występujących powikłań. Większa liczba punktów w skali APACHE II korelowała z wystąpieniem powikłań, w szczególności obrzęku, stwardnienia i wyczuwalnego zgrubienia naczynia. Badani z rozpoznaniem sepsy częściej zgłaszali ból w miejscu założonego dostępu naczyniowego. Podwyższone wyniki badań laboratoryjnych wiązały się z wystąpieniem obrzęku i stwardnienia w miejscu wkłucia. W grupie badanych, u których potwierdzono zakażenie Staphylococcus epidermidis, występowało zaczerwienienie, obrzęk, nadmierne ocieplenie i stwardnienie wzdłuż wkłucia. Kobiety częściej zgłaszały ból w miejscu dostępu naczyniowego, natomiast osoby powyżej 65 roku życia częściej doświadczały krwawienia w miejscu założonego wkłucia. Wnioski: Na częstość i rodzaj powikłań dostępów naczyniowych w badanej grupie miały wpływ czynniki takie jak: liczba, rodzaj i miejsce założonych dostępów naczyniowych, podawane leki, czas pobytu w oddziale, ciężkość, rozpoznanie kliniczne, wyniki badań laboratoryjnych i bakteriologicznych oraz wiek i płeć. Ryzyko powikłań nie było zależne od rodzaju stosowanych opatrunków do pielęgnacji dostępów naczyniowych.Introduction: The treatment of patients in the Intensive Care Unit requires multidirectional and specialist management due to the severity of their condition. The most common vascular accesses are central venous catheters, central hemodialysis catheters, central peripheral lines, peripheral lines and arterial lines. Both during the implantation of vascular accesses and their care, there is a possibility of life-threatening complications. In order to assess the severity of infectious complications, it is recommended to routinely use the Baxter scale, which allows for an accurate assessment of the symptoms and indicates the appropriate management.Aim of the work: The aim of the study is to analyze the frequency and type of complications associated with vascular access in patients treated in the Intensive Care Unit.Material and methods: The study was conducted based on the documentoscopy method. The technique used in the work was the analysis of medical records, while the research tools that were used to collect the data were: the author's questionnaire for analyzing medical records, the Baxter scale, the APACHE II scale and the SAPS II scale.Results: The incidence of complications during the implantation of vascular access oscillated between 3.2% and 10% and was most often associated with the incorrect position of the puncture tip. The frequency of complications during the use of vascular accesses was dependent on the type of puncture. Subjects with more peripheral punctures more often reported pain and redness at the puncture site. The place of insertion and the time of maintaining the vascular access depended on the vascular catheter. The number of drugs administered had an impact on the type of complications. Subjects who took pressor amines, cytostatic drugs, parenteral nutrition, blood and blood products more often experienced complications such as pain, redness, swelling and palpable thickening of the vessel. A longer stay of the subjects in the ward was associated with a greater number of complications. A higher number of APACHE II scores correlated with the occurrence of complications, in particular edema, induration and palpable thickening of the vessel. Subjects diagnosed with sepsis more often reported pain at the site of the vascular access. Elevated laboratory values have been associated with swelling and induration at the puncture site. In the group of subjects with confirmed Staphylococcus epidermidis infection, there was redness, swelling, excessive warming and induration along the puncture. Women more often reported pain at the vascular access site, while people over 65 years of age more often experienced bleeding at the puncture site.Conclusions: The frequency and type of vascular access complications in the study group were affected by factors such as: the number, type and location of vascular access, administered drugs, length of stay in the ward, severity, clinical diagnosis, results of laboratory and bacteriological tests, as well as age and sex. The risk of complications was not dependent on the type of dressings used for the care of vascular accesses