'Selcuk University Journal of Engineering, Science and Technology'
Abstract
İnsan, dünya hayatında tek başına yaşama imkânına sahip değildir. Bu nedenle benzer özellikleri olan insanlar, birlikte yaşamaya başlamış ve insan topluluklarını oluşturmuşlardır. Bu insan toplulukları, belirli organizasyonları hayata geçirdikten sonra ise toplum olmuşlardır. Toplumların hayata geçirdiği organizasyonlarının içerisinde en önemlisi siyasî organizasyonlardır. Siyasî organizasyonlar da belirli şartları taşıdıklarında devlet olmuşlardır. Devlet, tüm toplum üyelerinin ve organizasyonlarının varlığını koruma ve devam ettirme noktasında büyük bir işleve sahip olmuştur. Bu nedenle toplumlarda, tarihin en eski dönemlerinden itibaren siyasî organizasyonlar ve çeşitli şekilleriyle devletler hep var olagelmiştir. İnsanın mutluluğu, huzuru ve güvenliğinde bu unsurlar büyük önem taşımıştır.İslam dini de insanın dünya ve ahiret hayatında mutluluğu, huzuru ve güvenliğini hedeflediği için sadece bireysel yaşamla ilgili değil, aynı zamanda toplumsal hayatla ilgili de birçok ilke söylemiştir. Bu geçekten hareketle İslam Tarihi içerisinde ilk siyasî organizasyonun ne şekilde, ne zaman, hangi özelliklerde hayata geçtiği ve bunun kurumsallaşma süreci son derece önem taşımaktadır. Bu noktada, İlk İslam Devleti’nin Hz. Peygamber zamanında hayata geçtiği hemen hemen herkes tarafından kabul edilirken, kurumsallaşma sürecinin ise Hz. Ömer’in “Dîvân” teşkilatını tesis etmesiyle başladığı iddia edilmektedir. Oysa Hz. Peygamber döneminden itibaren kurumsallaşma ve “Dîvan” teşkilatının temellerinin atılmaya başladığını bize gösteren birçok delil mevcuttur. Biz bu makalemizde delileri ile birlikte ilk kurumsallaşma sürecinden bahsedeceğiz
