Duygusal ve Bilişsel Güdülerin Sürdürülebilir Giysi Tüketim Davranışı Üzerindeki Etkisini İncelemeye Yönelik Bir Çalışma

Abstract

Son yıllarda meydana gelen küresel nüfus artışı, artan yaşam standartları, modanın etkisinde kalma, ürünlere daha kolay ulaşım ve reklamların yoğunluğu gibi birçok sebepten dolayı tekstil üretimi, tüketimini ve giyim atıkları artmıştır. Bu durum kaynakların tükenmesine, çevresel konular hakkında endişelere, aşırı ve gereksiz tüketim gibi birçok probleme yol açmıştır. Meydana gelen bu sorunlarına karşı alınması gereken tedbirlerden biri ise sürdürülebilir giysi tüketim davranışının geliştirilmesidir. Sürdürülebilirlik önemli bir konudur çünkü bugün insanların yaptığı tüm seçimler ve eylemler gelecekte her şeyi etkileyecektir. Gelecek nesillere daha yaşanılabilir bir dünya bırakmak için insanların sürdürülebilirlik konusunda farkındalıklarını artırmak gerekmektedir. Sürdürülebilir giysi tüketimi ise; giyim ürünlerinin satın alınması, depolanması, kullanımı, muhafaza edilmesi ve atılması gibi birçok aşamayı içeren bir davranıştır. Giysilerin sürdürülebilirliğini geliştirmek için organik olarak üretilen giysiler satın alma, daha düşük ısılarda yıkanan, daha kısa sürede kuruyan ve daha az ütü gerektiren giysilerin seçimi, kullanılmış giysilerin giyim tüketim döngüsü içinde ikinci bir perakende satış mağazasına yeniden satılması ya da bağışlanması gibi birçok seçenek vardır. Bununla birlikte, günümüzün giyim endüstrisi temel fizyolojik ve psikolojik ihtiyaçları karşılamanın ötesine geçmiştir ve özellikle modadaki yükseliş giyimin toplumsal ve kültürel önemini büyük ölçüde değiştirmiştir. İnsanlar da bir ürün satın alırken genellikle planlı ve düşünerek satın alma yerine duygusal güdülerin etkisinde kalarak satın alma kararını vermektedirler. Bu bağlamda bu araştırma ile tüketicilerin duygusal ve bilişsel güdülerinin sürdürülebilir giysi tüketim davranışı üzerindeki etkilerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Kolayda örnekleme yöntemi ile 366 anket verisi elde edilmiştir. Yapılan açıklayıcı faktör analizi sonucunda "Sürdürülebilir Giysi Tüketim Davranışı" giysi atma, giysi bağışlama, yeniden kullanma ve sorumlu giysi satın alma davranışı şeklinde dört faktöre ayrılmıştır. Regresyon analizi sonucunda duygusal güdülerin giysi atma, giysi bağışlama, yeniden kullanma ve sorumlu giysi satın alma davranışı üzerinde; bilişsel güdülerin ise giysi bağışlama ve sorumlu giysi satın alma davranışı üzerinde etkisinin olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca bu araştırma sonucunda bireylerin sürdürebilir giysi tüketim bilinci kazanmaları ve artırmaları için gerekli önerilerde bulunulmuştur