Çınar (Platanus orientalis L.), Platanaceae familyasında yer alan odunsu, yaprak döken ve çok yıllık bir bitkidir. Çınar Güneydoğu Avrupa'dan Türkiye ve İran da dahil olmak üzere Hindistan'a kadar uzanan geniş bir yayılışa sahiptir (Sert ve ark., 2008)

BATTAL, Abdulhamit

DOĞAN, Abdulahad

DÖNMEZ, Fatih

Turkish

ZENODO

189 | SAĞLIK BİLİMLERİNDE GÜNCEL ARAŞTIRMALAR VE PRATİK BİLGİLER 2          BÖLÜM 10 ÇINAR (Platanus orientalis L.) BİTKİSİNİN KULLANIM ALANLARI VE FARMAKOLOJİK ETKİLERİ Doç. Dr. Abdulahad DOĞAN1 Dr. Öğr. Üyesi Abdulhamit BATTAL2 Arş. Gör. Fatih DÖNMEZ3 DOI: https://dx.doi.org/10.5281/zenodo.8373014       1Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eczacılık Fakültesi, Biyokimya Anabilim Dalı, Van, Türkiye, https://orcid.org/0000-0002-5438-8560, abdulahaddogan@yyu.edu.tr 2 Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eczacılık Fakültesi, Farmasötik Biyoteknoloji Anabilim Dalı, Van, Türkiye, https://orcid.org/0000-0001-6098-3908, abdulhamitbattal@yyu.edu.tr 3Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eczacılık Fakültesi, Biyokimya Anabilim Dalı, Van, Türkiye, https://orcid.org/0000-0003-3958-1028, fatihdonmez@yyu.edu.tr SAĞLIK BİLİMLERİNDE GÜNCEL ARAŞTIRMALAR VE PRATİK BİLGİLER 2 | 190                            191 | SAĞLIK BİLİMLERİNDE GÜNCEL ARAŞTIRMALAR VE PRATİK BİLGİLER 2  1. GİRİŞ 1.1. Çınar bitkisinin botanik özellikleri Çınar (Platanus orientalis L.), Platanaceae familyasında yer alan odunsu, yaprak döken ve çok yıllık bir bitkidir. Çınar Güneydoğu Avrupa'dan Türkiye ve İran da dahil olmak üzere Hindistan'a kadar uzanan geniş bir yayılışa sahiptir (Sert ve ark., 2008). Çınar bitkisi 55-60 m yüksekliğe ulaşabilen, sulak ve nehir kenarlarında doğal olarak yetişen, park ve cadde kenarlarında peyzaj amaçlı yararlanılan uzun ömürlü önemli ağaçlardan biridir (Haider ve ark., 2012). Çınar yaprakları gençken tüylü ve hissedilebilinirken, zamanla bu tüyler azalır (Zencirkiran ve Erken, 2012). Yaprakları, açık yeşil renkli, 10-20 cm genişliğinde, 3-7 cm uzunluğunda, 5-7 loblu ve dip tarafı huni gibi genişleyerek tomurcuğu iç bölümünde saklayan bir sapı vardır. Meyve çapı yaklaşık 2 cm ve küreseldir. Yuvarlak, çapak benzeri çiçekler ve meyveler bir sap üzerinde 2 ile 6’lı kümeler halinde bulunur (Haider ve ark., 2012; Thai ve ark., 2016). 1.2. Çınar bitkisinin kullanım alanları Çınar bitkisinin farklı kısımları çeşitli sanayi kollarında farklı amaçlar için yararlanılmaktadır. İnşaat sektöründe kereste ve mobilya alanında, peyzaj alanında park, bahçe, gölgelik ve süs amaçlı amaçlı kullanılır. Ayrıca yol kenarlarında araba egzozlarında salınan zararlı gazların ve ağır metallerin azaltılmasında, karbon emisyonunun azaltılmasında ve nanopartiküllerin yeşil sentez yoluyla üretilmelerinde yararlanılmaktadır. Kentsel bölgelerdeki artmış süperoksit dismutaz, SAĞLIK BİLİMLERİNDE GÜNCEL ARAŞTIRMALAR VE PRATİK BİLGİLER 2 | 192  katalaz ve askorbat peroksidaz enzim aktiviteleri ve Cd (kadmiyum), Pb (kurşun), Ni (nikel) ve Cr (krom) ağır metal konsantrasyonları bitkinin çevre kirliğine karşı koruyucu etkiye sahip olduğunu göstermiştir (Khosropour ve ark., 2019).  Ayrıca çınar bitkisinden kozmetik ve ilaç endüstrilerinde tıbbi amaçlı yararlanılmaktadır. 2. ÇINAR BİTKİSİNİN FARMAKOLOJİK ETKİLERİ Çınar bitkisi pek çok farmakolojik etkiye sahiptir. Şekil 1’de görüldüğü gibi çınar bitkisinin farmakolojik etkileri arasında antibakteriyel, antikolinerjik, antinosiseptif, antidiyabetik, antioksidan, antienflamatuvar, antidiyareik, nefroprotektif, hepatoprotektif ve yara iyileştirici gibi etkiler bulunmaktadır.  Çınar yaprağından hazırlanan farklı ekstre türlerinin pek çok in vitro parametre üzerinde olumlu etkilere sahip olduğu Tablo 1’de gösterilmiştir. Yapılan çalışmalarla çınar yaprağının antioksidan, serbest radikalleri süpürücü, antibakteriyel, antidiyabetik ve nöropotektif etkileri belirlenmiştir. 193 | SAĞLIK BİLİMLERİNDE GÜNCEL ARAŞTIRMALAR VE PRATİK BİLGİLER 2   Şekil 1. Çınar bitkisinin farmakolojik etkileri  Tablo 1: Çınar yaprağı ekstrelerin in vitro etkileri Kullanılan kısım Ekstre tipi Farmakolojik Etkisi Referans Yaprak Metanol Su Yüksek DPPH ve ABTS radikal giderme kapasitesi ve demir şelatlama ve ferrik iyon indirgeyici aktiviteleri göstererek antioksidan aktivite göstermiştir. Ucar ve ark., 2018 Yaprak Metanol Su AChE ve BChE enzim inhibisyonları göstererek antikolinerjik etki, α-glukozidaz ve α-amilaz enzim inhibisyonları göstererek antidiyabetik etki göstermiştir. Ucar ve ark., 2018 Yaprak Metanol S. aureus ve P. aeruginosa bakterileri üzerinde orta derecede antibakteriyel aktivite göstermiştir. Ucar ve ark., 2018  SAĞLIK BİLİMLERİNDE GÜNCEL ARAŞTIRMALAR VE PRATİK BİLGİLER 2 | 194  Çınar bitkisine ait farklı kısımlarından hazırlanan ekstre türlerinin pek çok in vivo etkileri bulunmaktadır (Tablo 2). Deney hayvanları ile yapılan çalışmalarda çınar yaprağının antinosiseptif, antienflamatuvar, antidiyabetik, antikolinerjik, antioksidan, antialerjik, antidiyareik ve yara iyileştirici etkileri belirlenmiştir.  Tablo 2: Çınar bitkisine ait farklı kısımlarının in vivo etkileri Kullanılan kısım Ekstre tipi Farmakolojik Etkisi Referans Yaprak Etanol:Su Polifenolik ekstre Farelerde asetik asit testini etanolik ve polifenolik ekstreler sırasıyla %42 ve %54 oranında inhibe ederek orta derecede antinosiseptif etki göstermiştir. Hajhashemi ve ar., 2011 Yaprak Etanolik ekstrenin kloroform fraksiyonu Karragen ile indüklenen pençe ödemli ratlarda %68.33 inhibisyon göstererek antienflamatuvar aktivite göstermiştir. Haider ve ark., 2012 Yaprak Su Etanol ile toksisite oluşturulmuş ratlarda beyin AChE ve BChE aktivitelerini inhibe ederek antikolinerjik etki göstermiştir. Doğan ve ark., 2020 Yaprak Su Etanol ile toksisite oluşturulmuş ratlarda SOD, GPx ve CAT enzim seviyelerini artırarak ve GST enzim seviyesini düşürerek antioksidan etki göstermiştir. Ayrıca aspartat aminotransferaz, alanin aminotransferaz, laktat dehidrojenaz, alkalen fosfataz ve γ - glutamil transferaz aktiviteleri üre, ürik asit, kreatinin, total bilirubin, trigliserit, kolesterol, HDL-kolesterol ve LDL-kolesterol düzeyleri üzerinde iyileştirici etki göstererek hepatoprotektif ve nefroprotektif etki göstermiştir. Dogan ve Anuk, 2019; Doğan ve ark., 2020 Yaprak Metanol:Su Hint yağı ile ishal oluşturulan farelerde %79,20 koruma göstererek antidiyareik etki göstermiştir. Bashir ve ark., 2023 195 | SAĞLIK BİLİMLERİNDE GÜNCEL ARAŞTIRMALAR VE PRATİK BİLGİLER 2  Yaprak ve tomurcuk n-heksan  Ovalbumin ile indüklenen alerjik rinitli farelerde ekstrenin histopatolojik bulguları alerjik rinite karşı etkili olduğunu göstermiştir. Alyasin ve ark., 2020 Yaprak Etanol:Su Eksizyon ile yara oluşturulan ratlarda yaranın kapanması, epitelizasyon ve histopatolojik bulgular yara iyileştirici etkisini göstermektedir. Niknam ve ark., 2021  Çınar bitkisinin fitokimyasal içerik bakımından fenolik asitler ve yağ asitleri bakımından zengin olduğu belirtilmiştir (Tablo 3). Çınar yaprağının sahip olduğu fitokimyasal bileşikler yukarıda bahsedilen farklı farmakolojik etkilere sahip olmasını desteklemektedir. Tablo 3. Çınar bitkisinin farklı kısımlarına ait fitokimyasal içeriği Kullanılan kısım Ekstre tipi Yöntem Fitokimyasal bileşik Referans Yaprak  n-hekzan  GC-MS Asetofenon  Benzalaseton  Benzaldehit Feniletil alkol Benzil alkol α-metil-benzil alkol (S)-Benzen propanoik asit 2,3-Dihidrobenzofuran Benzoik asit α-Bisabolol  L-Borneol  3-fenil-2-Bütanon Kafur  Karvakrol (-)-Karvon Ökaliptol β-Sitronellol Sitral Klovandiol  Kumarin  4-İzopropilbenzoik asit β-Siklositral  cis-Siklodeken Heidari ve ark., 2020 SAĞLIK BİLİMLERİNDE GÜNCEL ARAŞTIRMALAR VE PRATİK BİLGİLER 2 | 196  1,2-Siklohekzandiol Dihidro-aktinidiolid Dihidro-aktinolid cis-Dihidrokarvon trans- Dihidrokarvon Dihidrokarveol Dihidrodehidro-β-ionone Dillapiol  Elemisin Estragol α-Eudesmol  β-Eudesmol  Öjenol Farnesilaseton 2-Furanmetanol Furfural  Geranil aseton β-Gurjunene (E,E)-2,4-Heptadienal 6-Metil-3,5-heptadien-2-on Heptanal  (Z)-4-Heptenal  Hekzadekanoik asit Hekzahidrofarnesil aseton Hekzanoik asit 1-Hekzanol  (E)-2-Hekzenal  2-Hekzen-1-ol  (Z)-3-hekzenol  3-Hekzenil-benzoat cis-3-Hekzenil benzoat 2-hidroksisiklohekzanon 4-Vinilfenol  (E)-β-Ionen 3-Metilkateşol  Metiletilmaleimid Miristisin trans,trans,trans-Nona-2,4,6-trienal 3,7-dimetil-1-okten 4-Metil-2-pentenolid Dibütil ftalat Piperitenon Fenol  trans-Fitol Pulegon 197 | SAĞLIK BİLİMLERİNDE GÜNCEL ARAŞTIRMALAR VE PRATİK BİLGİLER 2  Safranal  α-Terpinen α-Terpineol  Terpinen-4-ol α-Terpinolen Timol  2-Metoksi-4-vinilfenol Yaprak  Kloroform  GC-MS 1,3-dimetil-benzen  Etilbenzen Etil siklohekzan cis-1,2-Dimetilsiklohekzan Propilsiklopentan Dekan 3,8-Dimetildekan Dokozan Dodekan Eikozan 4-Etiloktan Hekzadekan 3-Metilnonan 5-Metilnonan 5-Metilundekan Nonadekan Oktadekan Tridekan Tetradekan  Undekan Heidari ve ark., 2020  Su GC-MS 2-Hidroksi-2-siklopenten-1-on 4-Kloro-3-metilbüt-2-en-1-ol 2,3-Dihidro-3,5-dihidroksi-6-Metil-4H-piran-4-on Kateşol 1,4:3,6-Dianhidro-α-D-glukopiranoz 1-(3,6,6-Trimetil-1,6,7,7a-tetrahidrosiklopenta[c]piran-1-il)etanon Ucar ve ark., 2018  Metanol GC-MS Hidroksi-asetik asit, metil ester Metil glikolat 1,4:3,6-Dianhidro-α-D-glukopiranoz Ucar ve ark., 2018 SAĞLIK BİLİMLERİNDE GÜNCEL ARAŞTIRMALAR VE PRATİK BİLGİLER 2 | 198  1-(3,6,6-Trimetil-1,6,7,7a-tetrahidrosiklopenta[c]piran-1-il)etanon 1-Etil-3,5-Dimetilbenzen 2-Etil-1,3-dimetilbenzen 1-dodekanol 2,4-bis(1,1-dimetiletil)-Fenol 2-Propenoik asit, n-tridesil ester (-)-loliolid Hekzadekanoik asit, metil ester Hekzadekanoik asit, Seselin  1-Metoksi-1,3-siklohekzadien (Z,Z,Z)-9,12,15-Oktadekatrienoik asit, metil ester Neofitadien Oktadekanoik asit, metil ester Etil linoleolat 2H-1-Benzopiran-2-on, 7-metoksi-6-(3-metil-2-bütenil) Bravelin  1-(P-florofenil)-2,3-dimetil naftalin  3-Keto-isosteviol  Kaur-16-en-18-oik asit, 13-hidroksi, metil ester, (4.alfa)-(+/-) 1-nafto[2,1-b]furan-2-il-2-naftol Vitamin E Yaprak Su GC-MS Oktadekanoik asit, (2-fenil-1,3-dioksolan-4-il)metil ester, cis-  2-Miristinoil pantethein Strychane, 1-asetil-20α-hidroksi-16-metilen 2,6,10-trimetil-dodekan 3-etil-5-(2-etilbütil)-oktadekan Shende ve ark., 2018 199 | SAĞLIK BİLİMLERİNDE GÜNCEL ARAŞTIRMALAR VE PRATİK BİLGİLER 2  2,6,10-trimetil-tetradekan  2-Miristinoil pantethein  cis-13-Eikozenoik asit Dodekan 3,7,11-trimetil-1-Dodekanol Geranilizovalerat 2-(oktadesiloksi)-etanol 5,8-dietil-dodekan Tetradekan 2,6,10,15-tetrametil-heptadekan 3-metil-pentadekan Hekzadekan  Heptakozan Oktadekan (Z)-2-(9-oktadeseniloksi)-etanol (3β,5α)-2-metilen-kolestan-3-ol n-Hekzadekanoik asit  Estra-1,3,5(10)-trien-17β-ol Fitol  (Z,Z,Z)-9,12,15-Oktadekatrienoik asit  Ursolik aldehit  β-Sitosterol Betulin  1,2,3,3a,4,5,6,6a,7,8,11,12-dodekahidro-3-(1-metiletil)-12-hidroksi- siklopenta[d]antrasen-8,11-dion (3β,15α,16α,21β,22α)-Olean-12-en-3,15,16,21,22,28-hekzol Retinoil-β-glukuronid 6',3'-lakton Yaprak Etanol:Su NMR 5,7,4´-Trihidroksi-3,6-dimetoksiflavon-3´-O-β-D-ksilopiranosit Kemferol Kersetin Platanozit Tilirosit Afzelin Kersitrin El-Alfy ve ark., 2008 SAĞLIK BİLİMLERİNDE GÜNCEL ARAŞTIRMALAR VE PRATİK BİLGİLER 2 | 200  Hiperozit Nikotiflorin Rutin p-kumarik asit Kriptoklorojenik asit Yaprak Uçucu bileşen GC-MS 1,3-Pentadien 1,4- Pentadien 2,2-Metil propenal  Asetik Asit 2-bütanon 2,3-Metil pentanon  2-Metil furan  3-Metil-2-büten-1-ol  3-Hekzin-2,5-diol  2-Bütenal  1-Penten-3-on  Pentanal  2-Etil-furan  2,5-dimetil furan  3-penten-2-on  2-Pentenal  2-Penten-1-ol  3-metil-2-Bütenal Hekzanal  Hekza-metil-siklotrisiloksan 2-Hekzenal  3-Hekzen-1-ol  Etil-Benzen 2-Hekzen-1-ol  1,2-dimetil Benzen  Hekzanol  1-kloro-heptan 1,4-dimetil benzen 4-Heptenal Heptanal 2,4-Hekzadienal Nonan 5,5-dimetil-furanon  2-Heptenal  Benzaldehit  6-metil-5-hepten-2-on  Fenkon  2-pentil-furan Trans-2,2-pentenilfuran  2,4-Heptadienal  Oktanal  Kaytanlıoğlu ve ark., 2022 201 | SAĞLIK BİLİMLERİNDE GÜNCEL ARAŞTIRMALAR VE PRATİK BİLGİLER 2  1,2-diklorobenzen  α-Terpinen Metil-Benzen 1-metil-4-Benzen  3,4-dimetil-5-Furandion  1-P-mentha-1,8-dien  Benzil alkol  cis-Osimen α-Pinen δ3-Karen 1-fenil-Etanon  3,5-Oktadien-2-on  Nonanal  Dekanal  4-fenil-2-Bütanon Hekzadekan Yaprak Su GC-MS, LC-DAD-MS/MS Benzaldehit Palmitik asit 2,4-ditert-bütilfenol Stearik asit Oktadekanoik asit Linoleik asit Linolenik asit  Kemferol Dogan ve Anuk, 2019 Tomurcuk Metanol NMR Kemferol 3-O-α-L-(2″-E-p-kumaroil)-ramnopiranosit Tilirozit Kemferol 3-O-α-L-(2",3"-di- E-p-kumaroil)-ramnopiranosit Kafeik asit Mitrokotsa ve ark., 1993  3. SONUÇ VE ÖNERİLER Yapılan çalışmaların daha çok çınar yaprağına odaklandığı ve zengin fitokimyasal içeriğinin farmakolojik etkileri in vitro ve in vivo olarak yapılan çalışmalarla ortaya konmuştur. Fakat, yapılan bu çalışmalar hala sınırlı seviyededir. Çınar yaprağının yanında bitkinin değişik kısımlarının da farmakolojik etkilerinin araştırılması oldukça önemlidir. Bununla birlikte, çınar yaprağındaki biyoaktif maddelerin SAĞLIK BİLİMLERİNDE GÜNCEL ARAŞTIRMALAR VE PRATİK BİLGİLER 2 | 202  daha ileri yöntemler ile araştırılması, tanımlanması, doğrulanması ve izole edilerek karakterizasyonları gerekmektedir. Çınar bitkisi ilaç ve kozmetik endüstrileri için hala keşfedilmeyi bekleyen bir potansiyele sahiptir.                 203 | SAĞLIK BİLİMLERİNDE GÜNCEL ARAŞTIRMALAR VE PRATİK BİLGİLER 2  KAYNAKLAR Alyasin, S., Maneshian, B., Tanideh, N., Miri, R., Hosseynzadeh, M., Amin, R., ve ark. (2020). The effect of Platanus orientalis L. distillate on mouse model of allergic rhinitis. Iranian Journal of Science and Technology, Transactions A: Science 44: 21-26. Bashir, D., Khan, T., Ahmad, T., Shah, A.J. (2023). Antidiarrheal, antisecretory and intestinal smooth muscle relaxant effects of Platanus orientalis in mice. Pakistan Journal of Pharmaceutical Sciences 36 (1): 17-22. Dogan, A., Anuk, O.O. (2019). Investigation of the phytochemical composition and antioxidant properties of chinar (Platanus orientalis L.) leaf infusion against ethanol-induced oxidative stress in rats. Molecular Biology Reports 46: 3049-3061. Doğan, A., Donmez, F., Battal, A., Aslan, A., Anuk, O.O. (2020). Investigation of neurotoxic and immunotoxic effects of the chinar (Platanus orientalis L.) tree leaf infusion against ethanol toxicity in rats. Journal of the Institute of Science and Technology 10 (2): 778-787. Doğan, A., Dönmez, F., Anuk, Ö. O. (2020). Evaluation of the erythrocyte fragility, haematological parameters and antioxidant properties of Platanus orientalis leaf infusion against ethanol toxicity in rats. Alinteri Journal of Agriculture Science 35 (1): 22-28. El-Alfy, T.S., El-Gohary, H.M., Sokkar, N.M., Sleem, A.A., Al-Mahdy, D.A. (2008). Phenolic constituents of Platanus orientalis L. leaves. Natural Product Communications 3 (2): 199-203 Haider, S., Nazreen, S., Alam, M.M., Hamid, H., Alam, M.S. (2012). Anti-inflammatory and anti-nociceptive activities of Platanus orientalis Linn. and its ulcerogenic risk evaluation. Journal of Ethnopharmacology 143 (1): 236-240. Hajhashemi, V., Ghannadi, A., Mousavi, S. (2011). Antinociceptive study of extracts of Platanus orientalis leaves in mice. Research in Pharmaceutical Sciences 6 (2): 123-128. SAĞLIK BİLİMLERİNDE GÜNCEL ARAŞTIRMALAR VE PRATİK BİLGİLER 2 | 204  Heidari, R., Raeisi, A., Pasdaran, A., Hamedi, A. (2020). Investigation of chemical composition of oriental plane (Platanus orientalis L.) hydrosol and its effects on tissue damage markers and plasma enzymes in short-term consumption. Trends in Pharmaceutical Sciences 6 (4): 243-254. Kaytanlıoğlu, E.H.T., Fakir, H., Dönmez, İ.E. (2022). Doğu çınarı (Platanus orientalis L.) yapraklarının uçucu bileşenleri. Turkish Journal of Forestry 23(2): 141-145. Khosropour, E., Attarod, P., Shirvany, A., Pypker, T.G., Bayramzadeh, V., Hakimi, L., ve ark. (2019). Response of Platanus orientalis leaves to urban pollution by heavy metals. Journal of Forestry Research 30: 1437-1445. Mitrokotsa, D., Mitaku, S., Demetzos, C., Harvala, C., Mentis, A., Perez, S., ve ark. (1993). Bioactive compounds from the buds of Platanus orientalis and isolation of a new kaempferol glycoside. Planta Medica 59 (6): 517-520. Niknam, S., Rastegari, A., Bozorgi, M., Vahedi-Mazdabadi, Y., Saeedi, M., Akbarzadeh, T. (2021). In vivo evaluation of wound healing properties of Platanus orientalis L. Pharmaceutical Sciences 28 (2): 275-284. Sert, Ş., Kütahyali, C., İnan, S., Talip, Z., Çetinkaya, B., Eral, M. (2008). Biosorption of lanthanum and cerium from aqueous solutions by Platanus orientalis leaf powder. Hydrometallurgy 90 (1): 13-18. Shende, S., Joshi, K.A., Kulkarni, A.S., Charolkar, C., Shinde, V.S., Parihar, V.S., ve ark. (2018). Platanus orientalis leaf mediated rapid synthesis of catalytic gold and silver nanoparticles. Journal of Nanomedicine and Nanotechnology 9 (2): 1-7. Thai, Q.D., Tchoumtchoua, J., Makropoulou, M., Boulaka, A., Meligova, A.K., Mitsiou, D.J., ve ark. (2016). Phytochemical study and biological evaluation of chemical constituents of Platanus orientalis and Platanus× acerifolia buds. Phytochemistry 130: 170-181.    205 | SAĞLIK BİLİMLERİNDE GÜNCEL ARAŞTIRMALAR VE PRATİK BİLGİLER 2  Ucar, E., Eruygur, N., Atas, M., Ergul, M., Ergul, M., Sozmen, F. (2018). Determination of inhibitory activities of enzymes, related to Alzheimer's disease and diabetes mellitus of plane tree (Platanus orientalis L.) extracts and their antioxidant, antimicrobial and anticancer activities. Cellular and Molecular Biology 64 (11): 13-19. Zencirkiran, M., Erken, K. (2012). The effect of different times collecting cutting and auxin treatments of the rooting in Platanus orientalis L. (Oriental Plane Tree-Cinar). Journal of Animal and Plant Sciences 22 (3): 764-767.                        SAĞLIK BİLİMLERİNDE GÜNCEL ARAŞTIRMALAR VE PRATİK BİLGİLER 2 | 206      

ÇINAR (Platanus orientalis L.) BİTKİSİNİN KULLANIM ALANLARI VE FARMAKOLOJİK ETKİLERİ

https://zenodo.org/record/8373014/files/10.%20%C3%87INAR%20%28Platanus%20orientalis%20L.%29%20B%C4%B0TK%C4%B0S%C4%B0N%C4%B0N%20KULLANIM%20ALANLARI%20VE%20FARMAKOLOJ%C4%B0K%20ETK%C4%B0LER%C4%B0.pdf

ÇINAR (Platanus orientalis L.) BİTKİSİNİN KULLANIM ALANLARI VE FARMAKOLOJİK ETKİLERİ

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

ZENODO