Beograd : Visoka škola strukovnih studija Beogradska politehnika
Abstract
Uloga karakterizacije i kvantifikacije polutanata devastiranih zemljišta od izuzetne je važnosti pri procesu njihove fitoremedijacije. Kontaminirana zemljišta se po svojim karakteristikama razlikuju od plodnog zemljišta po sastavu i koncentraciji toksičnih materija, količini vlage, nutrienata, hu- minskih supstanci i ostalim pedološkim karakteristikama. Fizičko-hemijskim, biološkim i tehnolo- škim analizama moguće je definisati nivo kontaminacije i mere koje su neophodne da bi se izvršila remedijacija ovakvih zemljišta radi preventivencije daljeg zagađivanja i pripreme zemljišta za ko- načnu prenamenu. Ovaj rad se bavi karakterizacijom jalovišta ugljenokopa i pepelišta termoe- lektrana nastalim eksploatacijom uglja u svrhu dobijanja električne energije. Pravilnim monito- ringom i izborom remedijacionih biljaka ovi deposoli mogu da posluže za gajenje ekoremedija- cionih zasada, posebno drvenastih kultura, koje dalje mogu da se koriste u građevinarstvu, drvnoj industriji ili kao biomasa za dobijanje energije. Izbor biljnih kultura zavisi od vrste kontaminacije, sposobnosti biljaka da detoksifikuju ove devastirane deposole uz dodatne agro-mere, kao i mogućnosti da njihovi korisni delovi ostanu nekontaminirani kako bi kasnije poslužili kao sirovina. Na osnovu nivoa i vrste kontaminacije biraju se pogodne biljne kulture, vrši biomonitoring procesa i određuje efekat revitalizacije zemljišta. U tekstu je najviše pažnje posvećeno hemijskom sastavu, pravilnom uzorkovanju, pripremi uzoraka i fizičko-hemijskim analizama deposola i biljnog materi- jala, koji zajedno predstavljaju čvrste uzorke.Characterization and quantification pollutants role of devastated soils has significant importance in their phytoremediation process. Characteristics of contaminated soils are different from fertile soils by composition and concentration of toxic substances, amount of moisture, nutrients, humic substances and other pedological characteristics. By physico-chemical, biological and technolo- gical analyses, it is possible to define contamination level and necessary measures for complete soil remediation for further pollution prevention and preparation for final adaptation. This paper deals with characterization of coal tailings dams and thermoelectric power plant ash ponds occurred by electricity production process. With proper monitoring and remediation plants selection these deposols could be used for growing ecoremediation biomass, especially woody cultures, which could be used in construction and wood industry or as energetic biomass. Choice of plants depends on contamination type, ability of plants to detoxify devastated deposols with additional agro- measures, as well as possibility of their useful parts to remain uncontaminated for later usage as raw material. Selection of suitable plants, biomonitoring and determination of soil revitalization effect are based on contamination level and type. This text is focused on chemical composition, proper sampling, sample preparation and physico-chemical analyses of deposols and plant material, which both are the solid samples
