van Hout-Wolters, B.H.A.M.

Dutch

Tijdens de bijeenkomst over het onderwerp 'verbetering van studiemethoden' werd een inleiding gehouden door B. van Hout-Wolters (CDO, TH Twente). Vervolgens gaf J. van Berkum (afdeling Scheikunde, TH Delft) een kort overzicht van de ervaringen van zijn afdeling op dit gebied. Om zonodig aanvullingen te geven op beide inleidingen en vragen te beantwoorden waren ook aanwezig D. Hermans en L. Wolters (IOWO, KU Nijmegen), die deel uitmaakten van het produktieteam van de film 'Neeltje-Jacoba1 (4) en R. Voorma van de HTS/SLP Hengelo, waar ervaringen zijn opgedaan met de kursus Studievaardigheid van de TH Twente

University of Twente Research Information

236 VERBETERING VAN STUDIEMETHODEN IN HET TERTIAIR ONDERWIJS B.H.A.M. VAN HOUT - WOLTERS Centrum voor Didaktiek en Onderzoek van Onderzoek van Onderwijs, TH Twente Tijdens de bijeenkomst over het onderwerp 'verbetering van studieme-thoden 1 werd een inleiding gehouden door B. van Hout - Wolters (CDO, TH Twente). Vervolgens gaf J. van Berkum (afdeling Scheikunde, TH Delft) een kort overzicht van de ervaringen van zijn afdeling op dit gebied. Om zonodig aanvullingen te geven op beide inleidingen en vragen te be-antwoorden waren ook aanwezig D. Hermans en L. Wolters (IOWO, KU Nijmegen), die deel uitmaakten van het produktieteam van de film 'Neeltje-Jacoba 1 (4) en R. Voorma van de HTS/SLP Hengelo, waar erva-ringen zijn opgedaan met de kursus Studievaardigheid van de TH Twente. A. Hauber-Vellekoop (OD, TH Delft) leidde de diskussiebijeenkomst. 1. Korte weergave van de inleiding van B. van Hout - Wolters De inleiding was als volgt opgebouwd: a, Waarom aandacht aan studiemethoden in het tertiair onderwijs? b. Welke typen studiemethoden kan men onderscheiden en op welke manier kan er in het onderwijs aandacht aan worden besteed? c. Inhoud en opzet van de Twentse kursus Studievaardigheid. d, Recente ontwikkelingen aan de HTS/SLP te Hengelo en de TH Twente. In de eerste twee delen van de inleiding werd een samenvatting gegeven van de bijdrage aan het eerste kongresboek (3) met enige aanvulling 237 en toelichting. Hierop zal niet verder warden ingegaan. Hieronder volgt een korte weergave van de delen c en d van de inleiding. Aan de TH Twente werd de afgelopen jaren een kursus ontwikkeld gericht op de verbetering van studiemethoden van studenten. In de kursus, die uit zeven lessen van twee uur bestaat, wordt d.m.v. mondelinge en schriftelijke instrukties, oefeningen en diskussie aandacht besteed aan de volgende onderwerpen: - bestuderen van diktaten en studieboeken waarbij inbegrepen het on-derstrepen, maken van aantekeningen, overzichten en schema's - oplossen van vraagstukken - voorQereiden van pr~tika - indelen van de studeertijd (studieplanning) - aanpak van schriftelijke tentamens. In de experimentele fase bleek dat de kursus door de studenten positief gewaardeerd werd en een gunstige invloed had op hun studiegewoonten. Uit ervaringen met bet geven van de kursus, gesprekken met studenten en docenten en recente literatuur werd echter steeds duidelijker dat het aan te bevelen was hem dichter bij het normale onde~ijs te brengen. Verwacht werd dat de kursus meer effekt zou hebben als hij nog beter aan zou sluiten bij de onderwijssituatie van de student. In concrete betekende 4it onder meer: - De kursus zou een duidelijke plaats mo~ten krijgen in het studie-programma van de stud~nten. - Er zou geoef end moeten warden met materia~l dat nog meer overeen-komsten vertoonde met hun studiemateriaal. l - De kyrsus zou gegeven moeten worden door docenten die bekend zijn met het studieprogra.mma van de studenten en met de inhaud van de vakken (lief st vakdocenten) - De overige docenten zouden op de hoogte moeten zijn van de kursus-inhoud en bereid zijn daar in hun eigen onderwijs aandacht aan te be-steden en op aan te sluiten. In het studiejaar 1974/1975 is aan de afdeling Chemie van de HTS/SLP te Hengelo volgens deze opzet gewerkt. Op grond van de positieve er-238 varingen en resultaten (er vend een evaluatie-onderzoek plaats volgens het pretest-posttest-controlgroup design (2) ) werd besloten de kursus dit studiejaar ook zoveel mogelijk op deze wijze op te zetten. De kur-sus werd gegeven aan alle afdelingen van de HTS/SLP te Hengelo (12 eerste lessen) en aan de afdelingen Chemische Technologie, Werktuig-bouwkunde en Technische Natuurkunde van de TH Twente. Hoewel de evaluatiegegevens van dit studiejaar nog niet volledig be-kend zijn, is wel duidelijk dat deze werkwijze positieve resultaten heeft opgeleverd. Ook is echter duidelijk dat er nog een aantal punten zijn die nog eens kritiscb bekeken moeten worden, namelijk de tijds-verdeling over de verscbillende kursusonderwerpen, de inpassing van de kursus in bet onderwijsrooster en de integratie van de kursusin-boud in het normale vakonderwijs. 2. Samenvatting van de inleiding van J. van Berkum In Delft beeft men nog slecbts incidentele ervaringen met trainingen in studeervaardigbeid. In bet tweede trimes~er van dit studiejaar is aan de afdeling Scbeikunde een training gegeven, bestaande uit vier bijeenkomsten. Begonnen werd met de film 'Neeleje-Jacoba', waarna studieplanning en cycliscb studeren aan orde kwamen. Twee bijeenkomsten waren gewijd aan probleemoplossen. Wat het effekt van de training betreft: de evaluatiegegevens hebben betrekking op een zo kleine groep dat bet niet verantwoord is daaruit konklusies te trekken. Wel lijkt een verband bespeurbaar tussen ge-oefend zijn in probleemoplossen en de prestaties op bepaalde facetten daarvan. 3. Verslag van de diskussie. Tijdens de diskussie kwam het effekt van kursussen ter verbetering van studiemetboden nader aan de orde. Er werd ender meer een artikel aan-gebaald van Entwisle ( 1 ), waarin een overzicbt en een kritische be-schouwing wordt gegeven van 22 onderzoeken naar het effekt van derge-239 lijke kursussen in de U.S.A. Hoewel in dit artikel kritische kantteke-ningen gemaakt worden bij de opzet en uitvoering van deze onderzoeken, moet volgens Entwisle toch de konklusie getrokken worden dat kursussen ter verbetering van studiemethoden in het algemeen een positief effekt hebben op de studiegewoonten van de studenten en op hun studiepresta-ties. N.a.v. dit diskussiepunt werd ook een bescbrijving gegeven van de opzet en de resultaten van bet onderzoek naar bet effekt van de kursus Studievaardigbeid aan de afdeling Chemie van de HTS/SLP te Hengelo (2). Hierbij werd aangetekend dat bet vastleggen van bet effekt van dergelijke kursussen op de studieresultaten onderzoektechniscb en -organisatorisGb vaa).t problemen oplevert. Ook werd gediskussieerd over bet, tijdatip waarop een kursus studie-vaardigbeid bet best gegeven kan worden. Men kan hem onmiddellijk aan het begin van bet eerste studiejaar inpassen, maar ook na een periode van bijvoorbeeld twee. maanden, Een argument voor bet latere tijdstip is dat de student dan waarscbijnlijk meer gemotiveerd is om de kursus te volgen, omdat hij ervaren beeft wat het studeren inboudt en welke problemen zicb hierbij kunnen voordoen. Als men de kursus aan het be-gin van bet eerste trimester plaatst, kunnen bepaalde studieproblemen misscbien voorkomen worden. Aan de TH Delft, TH Twente en HTS/SLP te Hengelo is de kursus tot nu toe meestal in bet tweede trimester gege-ven, maar ook bier zijn de meningen over bet meest gescbikte tijdstip verdeeld. Opgemerkt werd dat bet volgen van een kursus Studievaardigbeid moge-lijk tot gevolg beeft dat de student zicb ook eerder van and.ere pro-blemen bewust wordt (bijvoorbeeld aanpassingsproblemen) en gemakkelij-ker begeleiding vraagt bij de aanpak daarvan. Ook kwam aan de orde in boeverre de (sub)f akulteiten verantwoordelijk-heden bebben met betrekking tot verbetering van de studiemetboden van studenten. Onzerzijds werd bet standpunt vertolkt dat bet een taak is van iedere onderwijsgevende instantie (en docent) om niet alleen spe-cifieke kennis op bepaalde vakgebieden over te dragen, maar ook de studenten vaardigbeden bij te brengen om zelf steeds meer die kennis 240 te kunnen verwerven. Tot slot werd gesignaleerd dat in de opleiding van veel van de huidige docenten in het tertiair onderwijs weinig of geen aandacht is besteed aan de studiemetboden van studenten en dat er zelfs in bet algemeen nauwelijks sprake is geweest van een gerichte voorbereiding op bet geven van onderwijs. De beboefte werd uitgesproken daaraan in de vorm van (landelijke) bijscbolingskursussen iets te doen. 4. Literatuur (1) ENTWISLE, Doris R., Evaluations of study-skills courses: a review. Journal of Educational research 53 (1960), 443-251. (2) HOUT-WOLTERS, B.H.A.M. VAN, Een kursus studievaardigheid ten be-hoeve van de HTS te Hengelo. Eggo•supplement, HTS/SLP Hengelo (0) 1975. (3) HOUT-WOLTERS, B.H.A.M. VAN, Verbetering van studiemethoden in het tertiair onderwijs. In: Onderwijsresearcb en praktijk; deel -1. Delftse Universitaire Pers 1975. (4) WOLTERS, L.en D. HERMANS, Hoe Neeltje-Jacoba afging voor haar eerste tentamen; een videoproduktie over slecbte studiegewoontes. r.o.w.o. 9-74, K.u. Nijmegen 1974. 

Verbetering van studiemethoden in het tertiair onderwijs

https://ris.utwente.nl/ws/files/89239915/VanHout_Wolters1976verbetering236.pdf

Verbetering van studiemethoden in het tertiair onderwijs

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

University of Twente Research Information