Pyretroidy to syntetyczne insektycydy, których powszechne użycie prowadzi do zanieczyszczenia środowiska. Alternatywą dla chemicznych środków owadobójczych są grzyby entomopatogenne, stosowane do produkcji biopreparatów. Grzyby entomopatogenne są narażone na kontakt z pozostałościami tych substancji, gromadzącymi się w środowisku. Przewodnim celem niniejszej pracy doktorskiej było określenie mechanizmów oporności grzyba entomopatogennego B. bassiana na insektycydy z grupy pyretroidów. W artykule przeglądowym P1 (Litwin i in. 2020) przedstawiono charakterystykę grzybów entomopatogennych oraz możliwości ich wykorzystania. Wyniki przeprowadzonych badań przedstawiono w publikacjach eksperymentalnych P2 (Litwin i in. 2021) oraz P3 (Litwin i in. 2023).
Stwierdzono negatywny wpływ pyretroidów na wzrost i zarodnikowanie B. bassiana. Po raz pierwszy wykazano, że substancje te akumulują się w grzybni B. bassiana oraz określono zmiany adaptacyjne zachodzące w odpowiedzi na akumulację - zaobserwowano wypływ metali z komórek grzyba, zmiany w zawartości ergosterolu i oosporeiny oraz w aktywności wewnątrzkomórkowej fosfolipazy C. Potwierdzono wpływ pyretroidów na profil fosfolipidowy oraz zawartość acylogliceroli w komórkach tego grzyba. W obecności pyretroidów wykazano zmiany w aktywności enzymów litycznych B. bassiana oraz nadprodukcję białek odpowiedzialnych za rozwój strzępek i ściany komórkowej. Wykazano wpływ tych substancji na produkcję białek metabolizmu podstawowego, białek odpowiedzi na stres oraz białek opiekuńczych. Wykazano, że pyretroidy wywołują stres oksydacyjny u grzyba entomopatogennego B. bassiana.
Badania przeprowadzone w ramach realizacji pracy doktorskiej dostarczyły dowodów
na zdolność pyretroidów do akumulacji w grzybni entomopatogennego grzyba B. bassiana. Wykazano, że zakumulowane pyretroidy, nawet w stosunkowo niskich stężeniach, wywierają negatywny wpływ na kondycję badanego mikroorganizmu a także przedstawiono możliwe mechanizmy oporności B. bassiana na przebadane związki toksyczne.1. Grant NCN 2016/23/B/NZ9/00840: „Określenie potencjału infekcyjnego grzybów entomopatogennych w obecności insektycydów chemicznych” (2016-2023)
Kierownik projektu: Dr hab. Sylwia Różalska, prof. UŁ
2. Dotacja celowa na działalność związaną z prowadzeniem badań naukowych lub prac rozwojowych oraz zadań z nimi związanych, służących rozwojowi młodych naukowców oraz uczestników studiów doktoranckich pt. „Oznaczenie markerów stresu oksydacyjnego u grzybów entomopatogennych traktowanych insektycydami z grupy pyretroidów”.
Kod projektu: B1811000001838.02
3. Dotacja celowa na działalność związaną z prowadzeniem badań naukowych lub prac rozwojowych oraz zadań z nimi związanych, służących rozwojowi młodych naukowców oraz uczestników studiów doktoranckich pt. „Określenie wpływu insektycydów z grupy pyretroidów na grzyby entomopatogenne”.
Kod projektu: B1911000002156.0
