Kneppers, L.

Dutch

International Migration, Integration and Social Cohesion online publications

UvA-DARE is a service provided by the library of the University of Amsterdam (https://dare.uva.nl)UvA-DARE (Digital Academic Repository)Analyse van een opgave uit het M&O examen havo 2018 1e tijdvakKneppers, L.Publication date2019Document VersionFinal published versionPublished inFactor D :  Kwartaalblad voor het Economie-onderwijs en zijn DidactiekLink to publicationCitation for published version (APA):Kneppers, L. (2019). Analyse van een opgave uit het M&O examen havo 2018 1e tijdvak.Factor D : Kwartaalblad voor het Economie-onderwijs en zijn Didactiek, 37(2), 21- 24.General rightsIt is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of the author(s)and/or copyright holder(s), other than for strictly personal, individual use, unless the work is under an opencontent license (like Creative Commons).Disclaimer/Complaints regulationsIf you believe that digital publication of certain material infringes any of your rights or (privacy) interests, pleaselet the Library know, stating your reasons. In case of a legitimate complaint, the Library will make the materialinaccessible and/or remove it from the website. Please Ask the Library: https://uba.uva.nl/en/contact, or a letterto: Library of the University of Amsterdam, Secretariat, Singel 425, 1012 WP Amsterdam, The Netherlands. Youwill be contacted as soon as possible.Download date:09 Mar 2023Cartoon Analyse van een opgave uit het M&O examen havo 2018 Ie tijdvak --- / f ' '' ~ 'Scrummen: de oplossing is altijd dichterbij dan je denkt' Lenie Kneppers Het examen 2018 Management en Organisatie werd niet al te moeilijk gevonden. Een uitzondering was opgave 4. De gemiddelde p-waarde was 0,37. Dat is erg laag. Het leek mij interessant om te bekijken waaraan dat ligt. Hoe moeilijk is deze opgave voor leerlingen? Waar hebben ze moeite mee? Waaraan kan dat liggen en wat is er eventueel aan te doen? Hee warde dus een analyse van opgave 4, vraag 16, 17 en 18 (zie kader I). Collegae hebben me weer inzage gegeven in het werk van examenkandidaten. Waarvoor dank! De antwoorden van de leerlingen zijn in zwart cursief weergegeven. Kader I: Opgave 4 In deze opgave blijven de belastingen buiten beschouwing. Op 1 januari 2019 begint Kees van Oss een eenmanszaak. Kees start een online handelsonderneming in Oosterse tapijten. Hij brengt € 10.000 aan eigen vermogen in de vorm van liquide middelen in. Bij de bank opent hij een zakelijke rekening waarop dit bedrag wordt gestort. De bank stelt een rekening-courantkrediet beschikbaar van maximaal € 12.000 waarvan Kees gebruik kan maken. Voor het eerste kwartaal 2019 verwacht Kees het volgende: • De verwachte inkopen en omzet zijn: inkopen waarvan Omzet waarvan op op rekening rekening januari € 20.000 € 4.000 € 18.000 € 14.400 februari € 14.000 € 7.000 € 19.000 € 15.200 maart € 14.000 € 7.000 € 20.000 € 16.000 Tocaal € 48.000 € 18.000 € 57.000 € 45.600 • De krediettermijn debiteuren en de krediettermijn crediteuren zijn een maand en hiervan wordt volledig gebruikgemaakt. • Bij het inkopen en verkopen worden de goederen direct geleverd. • Maandelijks wordt€ 1.600 voor de bedrijfsvoering betaald. • Voor privédoeleinden wordt maandelijks € 2.500 aan liquide middelen uit de onderneming onttrokken. Lenie Kneppers is gastdocent vakdidactiek economie aan de Interfacultaire Lerarenopleiding van de Universiteit van Amsterdam en redactielid van Factor D. Mogelijk denkproces Vraag 16 (Te behalen: 2 punten; p-waarde 0,36). Bereken het bedrag aan rekening courant dat Kees per 31 januari 2019 verwacht nodig te hebben. Wat weet ik? Ik weet dat de krediettermijn debiteuren en crediteuren één maand zijn. Ik maak een overzicht: Kees heeft contant ontvangen door verkoop € 18.000 -/- € 14.400 De rest van de verkoop ontvangt hij de volgende maand. Het beginsaldo liquide middelen was Totale liquide middelen Kees heeft contant betaald bij inkopen € 20.000 -/- € 4.000 De rest van de inkopen wordt een maand later betaald. Kees heeft betaald aan bedrijfsvoering € 1.600 Kees heeft onttrokken voor privé Totale uitgaven € 3.600 € 10.000 + € 13.600 € 16.000 € 2.500 + € 20.100 - Hij denkt dus nog aan rekening-courant nodig re hebben € 20.000 -/- € 13.600 € 6.500 Hoe is deze vraag beantwoord door examenkandidaten? In het examenwerk hadden 6 van de 15 kandidaten de totale hoeveelheid punten behaald. Dat zou een p-waarde zijn van 0,4 dus iets hoger dan de landelijke p-waarde. Toch weinig voor een niet moeilijke vraag als het onderwerp begrepen is. Een aantal kandidaten is niet eens begonnen aan het antwoord. Een paar voorbeelden van een foute beantwoording: 20 Factor D nummer 2 - 2019 Factor D nummer 2 - 2019 71 Kandidaat I € J.600 X ]2 = € ]9.200 € 2.500 X ]2 = € 30. 000 € 19.000- € 30.000= - € 10.800 Dus Kees verwacht per 31 januari 2019: € JO.BOO aan rekening-courant Wat gebeurt hier? De gedachtegang van deze kandidaat is onduidelijk. Waarom worden de bedrijfskosten en de opnames over het gehele jaar genomen? Niet goed gelezen? Maar in het antwoord staat: Kees verwacht per 1 januari 2019. Dus toch goed gelezen? Ik vermoed dat deze kandidaat gedacht heeft: als er per maand staat moet je het (meestal) voor een jaar omrekenen (dit type opgaves gaat vaak over een jaar). Er is niet gekeken naar de tabel met inkomsten en uitgaven en naar de aanwezige liquide middelen. Alleen de tekst (getallen) onder de tabel gebruike? Slordigheid? Of: onbekendheid met een liquiditeitsbegroting? Kandidaat 2 31 januari 2019 verwachte rekening-courant: jan: inkopen€ 20.000 waarvan€ 4.000 op rekening Omzet€ 18.000 waarvan€ 14.400 op rekening. € 14.400 - € 4.000 = € 10.400. Hij verwacht € 10.400 nodig te hebben. Wat gebeurt hier? Kandidaat ziet wel dat in januari niet alle inkopen zijn betaald en niet alle verkopen zijn ontvangen. Maar: nu trekt hij de nog te ontvangen rekening af van de nog te betalen rekening. De kandidaat denkt vooruit: hoeveel heeft Kees nog te betalen in februari van de inkopen in januari? Maar dat was de vraag niet! Hij begrijpt het probleem dus niet en probeert maar iets? Een betere oriëntering op de vraag zou geholpen kunnen hebben als er tenminste begrip is van een liquiditeitsbegroting. Kandidaat 3 Inkopen=€ 20.000 + € 1.600 = € 21.600 Zelf€ 10.000 dus € 21.600- € 7.500 = € 14.100 Wac gebeurt hier? Inkopen worden gezien als betalingen. Daarbij telt hij/zij € 1.600 uitgaven voor bedrijfsvoering op samen dus € 21.600. Daarvan trekt Kees € 7.500 af. Dat blijkt het verschil te zijn tussen het beginkapitaal € 10.000 -/- € 2.500 onttrekking. Ontvangsten worden vergeten. Liquiditeitsbegroting lijkt totaal onbekend bij de kandidaat. Jammer is hier weer dat de kandidaat alleen maar cijfers geeft en dat er geen beschrijving wordt gegeven. Als de leerling tevoren een plan van aanpak (oplospad) had gemaakt, was er misschien minder mis gegaan. Vraag 17 (Te behalen: 2 punten; p-u/aarde 0,34). Van welk van de hieronder staande situaties is sprake ten aanzien van de leveranciers van Kees van Oss? Motiveer het antwoord. a Kees van Oss verstrekt leverancierskrediet. b Kees van Oss verstrekt afnemerskrediet. c Kees van Oss ontvangt leverancierskrediet. d Kees van Oss ontvangt afnemerskrediet. Wat wordt er gevraagd. Wat weet ik? In de vraag staat dat het hier gaat hier om leveranciers van Kees van Oss. Er staat immers dat er sprake is ten aanzien van de leveranciers van Kees van Oss (wel een wat lastige omschrijving). Wac heeft Van Oss te doen mee leveranciers? Van Oss ontvangt goederen van hen en moet die dus betalen. Er is gesteld dat hij van de leveranciers een krediettermijn van een maand krijgt. Kees ontvangt dus leverancierskrediet. ,, kandidaat begrijpt het probleem niet Hoe is deze vraag beantwoord door examenkandidaten? Vooropgesteld: ik vind de toekenning van twee punten hier teveel. Als de keuze goed is - c - en er geen motivatie wordt gegeven, dan wordt dat beloond met 1 punt. Dat kan een prima gok zijn (25% kans). Als de motivatie goed is, maar de keuze fout, wordt geen punt gegeven. Het probleem blijkt vaak te zijn dat de leerling geen verschil weet tussen de economische begrippen: afnemerskrediet en leverancierskrediet. Als je het afnemerskrediet met thuistaal bekijkt kun je het gemakkelijk verwarren met leverancierskrediet. Dae gebeurt dus. Maar als de uitleg goed is, moet dat dan bestraft met O punten? Kandidaat 1 a, hij levert de producten direct, maar krijgt nog niet al het geld voor de producten. Wac gebeurt hier? De kandidaat is het gegeven: ten aanzien van de leveranciers van Kees ontgaan. Vraag beter lezen kan fout antwoord voorkomen. Kandidaat 2 c, omdat Kees een afnemer is en hij is de leverancier wat verschuldigd. Wat gebeurt hier? Dit antwoord is mijns inziens onjuist. Hier zien we de verwarring tussen thuistaal en vaktaal van afnemer en leverancier. Toch kreeg de kandidaat 2 punten! Kandidaat 3 Keuze a en c. Bij het inkopen en verkopen worden de goederen direct geleverd. Afnemerskrediet betekent dat er vooruit betaald wordt en dat ze later geleverd krijgen. Dus niet direct. Daarom is het leverancierskrediet. Wac gebeurt hier? Het is mij onduidelijk dat de kandidaat hier zowel a als c aangeeft. Uit de motivatie blijkt dat hij/zij heel goed het verschil weet russen een afnemerskrediet en een leverancierskrediet. Maar helaas: geen punten! Kandidaat 4 en 5 • d, omdat hij nog niet alles betaalt en wel alles krijgt. • d, ontvangt afnemerskrediet want de leverancier levert spullen aan Van Oss als hij de spullen heeft besteld. Hij ontvangt het afnemerskrediet om later te betalen over die spullen. Wac gebeurt hier? In beide antwoorden is er van misconceptie sprake van het begrip afnemerskrediet. Vraag 18 te behalen 3 punten; p-ioaarde 0,41. Om te voorkomen dat Kees van Oss te grote privéopnames doet, stelt de bank bij het ter beschikking stellen van het rekening- courantkrediet een voorwaarde. Het eigen vermogen van de handelsonderneming mag aan het eind van het eerste kwartaal niet kleiner zijn dan het oorspronkelijk ingebrachte eigen vermogen. Anders wordt het beschikbaar gestelde rekening-courantkrediet beëindigd. De brutowinst over het eerste kwartaal van 2019 is€ 19.000. Toon met een berekening aan of de bank het rekening- courantkrediet beëindigt aan het eind van het eerste kwartaal. Waar gaat dit over? Wat weet ik? De bank beëindigt het rekeningcouranckrediet als het eigen vermogen aan het eind van het eerste kwartaal niet kleiner is dan het oorspronkelijk ingebrachte eigen vermogen. Dat was € 10.000. Gegeven is dat de brutowinst over het kwartaal € 19.000 is. Ik moet dus berekenen met hoeveel het eigen vermogen van Van Oss toeneemt of afneemt na de winst van € 19.000 en de uitgaven aan bedrijfskosten en opnamen na het eerste kwartaal. Ik maak een overzicht: Brutowinst over dit kwartaal was Bedrijfskoscen3x € 1.600 = € 4.800 Opname 3x € 2.500 = € 7.500 Totaal Netto winst -Toename eigen vermogen Begin saldo eigen vermogen Totaal eigen vermogen na eerste kwartaal € 19.000 € 12.300 - € 6.700 € 10.000 + € 16.700 Conclusie: het eigen vermogen is grocer dan het oorspronkelijk ingebrachte eigen vermogen. Het krediet wordt niet beëindigd. Een moeilijke opgave. Van de 15 kandidaten die ik geanalyseerd heb had slecht één kandidaat de volle drie punten. Hoe is deze vraag beantwoord door examenkandidaten? Kandidaat 1 Inkopen = € 48. 000 waarvan € 1. 000 niet is betaald: € 48. 000 -/- € 1. 000 + (3x € 4.100) = € 53. 000 Verkopen = € 57.000 waarvan€ 16.000 niet is betaald: € 57.000-/- € 16.000 = € 41.000. € 41. 000 -/- € 53. 000 = € 12.300 nadelig. - € 12.300 + € 19. 000 = € 6.700 voordelig rekening courant. De bank stopt omdat € 6.700 geen € 10. 000 is. Wac gebeurt hier? De kandidaat pakt deze opgave aan via het berekenen van de benodigde liquide middelen. Hij houdt wel rekening mee niet betaalde en niet ontvangen sommen en trekt ook de bedrijfsuitgaven af, maar via deze weg kun je geen winst berekenen, wane daarbij wordt uitgegaan van kosten en opbrengsten. Die twee zijn niet gelijk. Maar wat gebeurt er nu? Wonderlijk genoeg komt hij/zij op hetzelfde bedrag uit als de netto winst = toename EV in het antwoordblad. Wac doet hij/zij dan? Hij/zij voege ineens de bruto winst toe. Als je in liquiditeiten denke kun je je afvragen waar dat geld ineens vandaan komt! Het is dus een behoorlijke denkfout. De correctoren hebben waarschijnlijk alleen naar het getal • gekeken, wane ze gaven 2 punten. Kandidaat 2 Brutowinst:€ 19.000 + € 10.000 = € 29.000. Het EV is dus gestegen waardoor het EV dus groter is dan het oorspronkelijk ingebouwde vermogen. Het rekening courant wordt niet beëindigd. Wat gebeurt hier? Deze kandidaat gaat wel uit van de brutowinst, maar werkt die niet om naar nettowinst. Levere toch 1 punt op. Kandidaat 3 Brutowinst=€ 19.000 Ingebrachte EV= € 10. 000. Omzet € 57. 000 Inkopen € 48. 000 ' Brutowinst € 9. 000 Brutowinst - Bedrijfskosten - Nettowinst € 45.600 -/- € 18.000 = € 27.600 € 21. 000 -/- € 9. 000 = € 18. 600. Er is dus niet genoeg. ,, ontvangsten en uitgaven worden bij de kosten gerekend Wac gebeurt hier? De kandidaat begint mee het uitrekenen van de brutowinst uit de liquiditeitsrekening. Ook hier verwarring kosten/ opbrengsten en inkomsten/uitgaven. Vervolgens berekent hij/zij wat er nog aan krediet staat. Niet ontvangen min niet betaalde rekeningen. Daar gaat dan de winst af. Dae is het benodigde rekening courant. Hoe komt die winst in de liquiditeiten? Ik begrijp hier niets van: als er wel gezien is dat de brutowinst€ 19.000 is, waarom wordt dan begonnen 22 Factor D nummer 2 - 2019 Factor D nummer 2 - 2019 23 met een winstberekening uit de liquiditeiten? Kortom: ik denk niet dat deze kandidaat iets begrepen heeft van het verschil tussen een liquiditeitsberekening en een winst/ verliesberekening. Kandidaat 4 € 19.000 + E. V € 10.000 = € 29.000 Bedrijfskosten:€ 12.300 - € 48.000 + € 18.000 = € 17700 nadelig, dus beëindiging. Wat gebeurt hier? Er wordt niets gedaan met het E.V. van € 29.000. De ontvangsten en uitgaven van het kwartaal worden bij de bedrijfskosten berekend. Kortom: ook hier is weinig sprake van begrip. Conclusie Voor veel leerlingen zijn balans, resultatenrekening en liquiditeitsbegroting moeilijke stof. De uitkomsten van deze vragen laten zien dat er in de lessen wellicht wat meer aandacht aan gegeven zou moeten worden. In het Veconblad van juli 2017 wordt deze examenvraag beschreven als 'een prima compacte opgave waarin toch wederom de stof over liquiditeitsbegrotingen werd getoetst. Dit had wel uitgebreid mogen worden met een voorraadwaarderingsvraagstuk, een vraag over break even afzet/dekkingsbijdrage of bruto/netto winstopslag". Gezien de laag behaalde scores was deze vraag al moeilijk genoeg. Er werd getoetst of kandidaten begrip hadden van de liquiditeitsbegroting en de resultatenrekening en de verschillen ertussen. Dat bleek nog lang niet altijd het geval! • 1 2018, Heezik-Davis,M., Thomas A., Een toets voor de intelligente rekenaar, Teo 4 juli, p22 

Analyse van een opgave uit het M&amp;O examen havo 2018 1e tijdvak

https://pure.uva.nl/ws/files/63006344/Artikel_Analyse_van_een_opgave_uit_het_M_O_examen.pdf

Analyse van een opgave uit het M&O examen havo 2018 1e tijdvak

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

International Migration, Integration and Social Cohesion online publications

Analyse van een opgave uit het M&amp;O examen havo 2018 1e tijdvak

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

International Migration, Integration and Social Cohesion online publications

Analyse van een opgave uit het M&O examen havo 2018 1e tijdvak