Στην παρούσα εργασία αναφερόμαστε στο θεσμό του γάμου επί Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, παρατηρήσαμε ότι ο συγκεκριμένος θεσμός είναι χαρακτηριστική περίπτωση κοινωνικής σχέσης που ρυθμίζονταν καθαρά από εξωνομικούς κανόνες. Το ρωμαϊκό δίκαιο περιέχει αρκετές νομοθετικές ρυθμίσεις που αφορούν το γάμο και τις δημιουργούμενες κοινωνικές σχέσεις.
Στη Ρώμη στόχος του νομοθέτη ήταν ο νόμος να αποτελεί το πρότυπο συμπεριφοράς και να εξασφαλίζει την ομαλή κοινωνική λειτουργία της Αυτοκρατορίας. Ο γάμος στη Ρώμη ήταν ένα πραγματικό γεγονός, το κύριο συστατικό του ήταν η affectio maritallis δηλαδή η επιθυμία του άνδρα και της γυναίκας να ζουν ως νόμιμοι σύζυγοι συγκατοικώντας κάτω υπό την ίδια στέγη.
Ήταν το θεμέλιο της οικογένειας, του πυλώνα της Ρωμαϊκής κοινωνίας. Ο ρωμαϊκός γάμος ήταν «ένωση εντός της ίδιας κοινωνικής τάξης », δεν στηρίζονταν στον έρωτα αλλά θεωρούνταν κοινωνικό καθήκον όπως και η απόκτηση τέκνων (procreandorum causa). Eίχε διττό σκοπό α)να δημιουργηθεί τέλεια ισότητα ανάμεσα στο ζευγάρι από άποψη τιμής και αξιοπρέπειας και β) να δημιουργηθούν διάδοχοι.
Αρκετά σημαντική παρακαταθήκη του ρωμαϊκού δικαίου αποτελεί η νομοθεσία του Αυτοκράτορα Αυγούστου με το νομοθετικό πρόγραμμα των: Lex Iulia de maritandis ordinibus (18π.χ.), Lex Iulia de adulteriis (18 π.χ.) και Lex Papia Poppaea (9 π.χ.)
Στην εν λόγω εργασία παρουσιάζονται επίσης : η μνηστεία, οι προϋποθέσεις για τη σύναψη γάμου, θετικές οι οποίες πρέπει να συντρέχουν και αρνητικές οι οποίες πρέπει να απουσιάζουν, οι διακρίσεις των ρωμαϊκών γάμων, έθιμα καθώς επίσης και η λύση του γάμου.
Το συμπέρασμα αυτής της συστηματικής μελέτης του ρωμαϊκού οικογενειακού δικαίου μας δείχνει ότι το δίκαιο του γάμου άλλοτε χρησιμοποιήθηκε για να επισπεύσει κοινωνικές αλλαγές και άλλοτε για να εμποδίσει ή να καθυστερήσει ανεπιθύμητες επερχόμενες αλλαγές.In the work presented we refer to the institution of marriage during the Roman Empire. We observed that this institution is a typical case of a social relationship that was clearly regulated by rules and regulations outside the legal system. Roman law contains several legal provisions concerning marriage and social relations.
In Rome the aim of the legislator was for the law to be the model of conduct and to ensure of the smooth social functioning of the Empire. Marriage in Rome was a real event, its main ingredient was affectio maritallis, the desire of a man and a woman to live as legal spouses living together.
It was the foundation of the family, the pillar of Roman society. Roman marriage was a "union within the same social class", it was not based on love but was considered a social duty like having children (procreandorum causa). It had a dual purpose a) to create perfect equality between the couple in terms of honor and dignity and b) to create successors.
Quite an important legacy of Roman law is the legislation of the Emperor Augustus with the legislative program of: Lex Iulia de maritandis ordinibus (18 BC), Lex Iulia de adulteriis (18 BC) and Lex Papia Poppaea (9 BC).
This work also presents: betrothal, the conditions for marriage, the positive ones that must be met and the negative ones that must be absent, the distinctions of Roman marriages, customs as well as the dissolution of the marriage.
The conclusion of this systematic study of Roman family law shows us that the law of marriage was sometimes used to hasten social change and sometimes to prevent or delay unwanted impending change
