Chinapaw, M.J.M.

Cuijpers, P.

van der Wal, M.F.

van Vuuren, C.L.

Dutch

DoelSuïcidale gedachten en suïcidepogingen onder jongeren vormen een groot probleem voor de volksgezondheid. Informatie over trends binnen subgroepen op basis van sociaal-demografische kenmerken helpt om preventie en zorg gericht in te zetten. In deze studie onderzochten we de trends onder Amsterdamse jongeren in suïcidale gedachten en suïcidepogingen gedurende een periode van 5 jaar en keken we naar de mogelijke verschillen in deze trends tussen sociaal-demografische subgroepen.OpzetTrendstudieMethodeLogistische regressieanalyses werden uitgevoerd aan de hand de gegevens van Amsterdamse jongeren van 13-14 jaar gedurende de schooljaren 2010-2011 tot en met 2014-2015. In totaal werden 26.273 schoolgaande Amsterdamse jongeren geïncludeerd.ResultatenDe prevalentie van suïcidale gedachten onder Amsterdamse jongeren daalde van 17,6% naar 13,2% en van suïcidepogingen van 2,9% naar 1,9% tussen de schooljaren 2010-2011 en 2014-2015. We vonden statistisch significante verschillen in deze trends tussen subgroepen op basis van etnische afkomst en opleidingsniveau.Onder jongeren van Nederlandse afkomst bleef de prevalentie van suïcidale gedachten en suïcidepogingen vrijwel stabiel, terwijl onder jongeren van niet-Nederlandse komaf dalende trends werden gevonden. De prevalentie van suïcidale gedachten onder vwo-leerlingen bleef als enige vrijwel stabiel en voor suïcidepogingen vonden we alleen een dalende trend onder leerlingen van het vmbo-basis of -kader.De resultaten van dit onderzoek kunnen zijn beïnvloed doordat vertrouwelijke en zelf-gerapporteerde gegevens zijn gebruikt.ConclusieOnze studie laat dalende trends zien, maar de waargenomen percentages van suïcidale gedachten en suïcidepogingen onder jongeren zijn nog steeds hoog. Daarnaast is er niet voor alle subgroepen sprake van een dalende trend. Het blijft daarom belangrijk om suïcidaal gedrag vroegtijdig te signaleren en in te zetten op preventie, waarbij rekening moet worden gehouden met de mogelijkheid dat de risicogroepen veranderen in de loop van tijd

VU Research Portal

VU Research PortalTrends van suïcidale gedachten en suïcidepogingenvan Vuuren, C.L.; van der Wal, M.F.; Cuijpers, P.; Chinapaw, M.J.M.published inNederlands Tijdschrift voor Geneeskunde2021document versionPublisher's PDF, also known as Version of recorddocument licenseArticle 25fa Dutch Copyright ActLink to publication in VU Research Portalcitation for published version (APA)van Vuuren, C. L., van der Wal, M. F., Cuijpers, P., & Chinapaw, M. J. M. (2021). Trends van suïcidalegedachten en suïcidepogingen: Sociaal-demografische verschillen onder jongeren in Amsterdam. NederlandsTijdschrift voor Geneeskunde, 165(30), [D5861]. https://www.ntvg.nl/artikelen/trends-van-suicidale-gedachten-en-suicidepogingenGeneral rightsCopyright and moral rights for the publications made accessible in the public portal are retained by the authors and/or other copyright ownersand it is a condition of accessing publications that users recognise and abide by the legal requirements associated with these rights.            • Users may download and print one copy of any publication from the public portal for the purpose of private study or research.            • You may not further distribute the material or use it for any profit-making activity or commercial gain            • You may freely distribute the URL identifying the publication in the public portal ?Take down policyIf you believe that this document breaches copyright please contact us providing details, and we will remove access to the work immediatelyand investigate your claim.E-mail address:vuresearchportal.ub@vu.nlDownload date: 05. Nov. 2022DISCLAIMEROnafhankelijke informatie is niet gratis. Het NTvG investeert veel geld om het hoge niveau van haar artikelen te waarborgen,door een proces van peer-review en redactievoering. Het NTvG kan alleen bestaan als er voldoende betaalde abonnementen zijn.Het is niet de bedoeling dat onze artikelen worden verspreid zonder betaling. Wij rekenen op uw medewerking.Trends van suïcidale gedachten en suïcidepogingen*Sociaal-demografische verschillen onder jongeren in Amsterdam*Dit onderzoek werd eerder gepubliceerd in Crisis (2020;1-9) met als titel ‘Sociodemographic differences in time trends of suicidal thoughts and suicide attempts among adolescents living in Amsterdam, the Netherlands’. Afgedrukt met toestemming.C.L. (Leonie) van Vuuren, Marcel F. van der Wal, Pim Cuijpers en Mai J.M. ChinapawSamenvattingDoelSuïcidale gedachten en suïcidepogingen onder jongeren vormen een groot probleem voor de volksgezondheid. Informatie overtrends binnen subgroepen op basis van sociaal-demografische kenmerken helpt om preventie en zorg gericht in te zetten. In dezestudie onderzochten we de trends onder Amsterdamse jongeren in suïcidale gedachten en suïcidepogingen gedurende een periodevan 5 jaar en keken we naar de mogelijke verschillen in deze trends tussen sociaal-demografische subgroepen.OpzetTrendstudieMethodeLogistische regressieanalyses werden uitgevoerd aan de hand de gegevens van Amsterdamse jongeren van 13-14 jaar gedurende deschooljaren 2010-2011 tot en met 2014-2015. In totaal werden 26.273 schoolgaande Amsterdamse jongeren geïncludeerd.ResultatenDe prevalentie van suïcidale gedachten onder Amsterdamse jongeren daalde van 17,6% naar 13,2% en van suïcidepogingen van 2,9%naar 1,9% tussen de schooljaren 2010-2011 en 2014-2015. We vonden statistisch significante verschillen in deze trends tussensubgroepen op basis van etnische afkomst en opleidingsniveau.Onder jongeren van Nederlandse afkomst bleef de prevalentie van suïcidale gedachten en suïcidepogingen vrijwel stabiel, terwijlonder jongeren van niet-Nederlandse komaf dalende trends werden gevonden. De prevalentie van suïcidale gedachten onder vwo-leerlingen bleef als enige vrijwel stabiel en voor suïcidepogingen vonden we alleen een dalende trend onder leerlingen van het vmbo-basis of -kader.De resultaten van dit onderzoek kunnen zijn beïnvloed doordat vertrouwelijke en zelf-gerapporteerde gegevens zijn gebruikt.ConclusieOnze studie laat dalende trends zien, maar de waargenomen percentages van suïcidale gedachten en suïcidepogingen onderjongeren zijn nog steeds hoog. Daarnaast is er niet voor alle subgroepen sprake van een dalende trend. Het blijft daarom belangrijkom suïcidaal gedrag vroegtijdig te signaleren en in te zetten op preventie, waarbij rekening moet worden gehouden met demogelijkheid dat de risicogroepen veranderen in de loop van tijd.Suïcidale gedachten en suïcidepogingen (suïcidaal gedrag) onder jongeren vormen een groot probleem voor de volksgezondheid. Eeneerdere systematische review toonde aan dat 19% van de jongeren suïcidale gedachten had en 6% een suïcidepoging deed in hetvoorgaande jaar.1 Een studie onder 15-16 jarigen uit 17 Europese landen liet zien dat 10,5% (mediaan; spreiding: 4,1-23,5) van derespondenten aangaf ooit een suïcidepoging te hebben gedaan.2 Verder bleek dat het risico op het ontstaan van suïcidaal gedragaanzienlijk toeneemt vanaf de adolescentie (12 jaar), piekt rond de leeftijd van 16 jaar en verhoogd blijft tot een leeftijd van begin 20jaar.1,3,4Verschillende studies laten zien dat suïcide onder jongeren in de afgelopen 2 decennia wereldwijd is afgenomen, 5 met een lichtestijging in de afgelopen jaren.6,7 Het onderzoek naar trends van suïcidaal gedrag onder jongeren in de algemene bevolking is echterbeperkt.8 Om risicogroepen te identificeren, is informatie nodig over sociaal-demografische verschillen in trends in suïcidaal gedrag. 1Trends laten zien hoe gezondheidsverschillen in de loop van tijd ontwikkelen en geven inzicht in de belangrijkste uitdagingen voor devolksgezondheid en de zorg in de toekomst. In dit onderzoek onderzochten we trends in suïcidaal gedrag gedurende 5 schooljarenONDERZOEKNED TIJDSCHR GENEESKD. 2021;165:D5861 1onder een multi-etnische groep jongeren in Amsterdam. Wij besteedden extra aandacht aan de verschillen in deze trends tussen deverschillende subgroepen.Patiënten en methodeOnderzoeksopzet en gegevensverzamelingGedurende 5 schooljaren (2010-2011 tot en met 2014-2015) vulden tweedeklassers (13-14-jarigen) in het voortgezet onderwijs inAmsterdam klassikaal een digitale vragenlijst in over hun gezondheid, welzijn, leefstijl en leefomgeving. De ouders en jongerenwerden vooraf per brief geïnformeerd en konden eventueel bezwaar aantekenen. De respons lag tussen de 88,3% en 90,2%. Debelangrijkste reden voor het niet invullen van de vragenlijst was afwezigheid van de leerling op de dag dat de vragenlijst werdafgenomen. Omdat de jaarlijkse respons hoog was en de demografische kenmerken van de aanwezige en afwezige leerlingenvergelijkbaar waren, beschouwden we de gegevens als representatief voor Amsterdamse 13-14-jarigen. De Jeugdgezondheidszorggebruikte de antwoorden op de vragenlijst bij de uitvoering van het contactmoment met de 13-14-jarigen. Vervolgens werden degegevens geanonimiseerd en geanalyseerd voor dit onderzoek.Suïcidale gedachten en suïcidepogingenSuïcidale gedachten onderzochten we met de vraag: ‘Heb je in de laatste 12 maanden er wel eens serieus over gedacht een eind temaken aan je leven?’. We dichotomiseerden de antwoordcategorieën in ‘nee’ (nooit) of ‘ja’ (een enkele keer, af en toe, vaak, heelvaak). Suïcidepogingen werden als volgt nagevraagd: ‘Heb je de laatste 12 maanden een poging ondernomen om een eind te makenaan je leven?’. De antwoordcategorieën waren ‘nee’ of ‘ja’. Sociaal-demografische kenmerkenDe nagevraagde sociaal-demografische kenmerken waren leeftijd, geslacht, etnische afkomst, gezinssamenstelling enopleidingsniveau. We categoriseerden de jongeren in groepen van Nederlandse, Surinaamse, Turkse, Marokkaanse of een andereafkomst. De gezinssamenstelling werd bepaald door te vragen bij wie de leerling de meeste dagen van de week woonde: vader enmoeder, vader of moeder en een partner, co-ouderschap, eenoudergezin of andere woonregeling. Het opleidingsniveau werdonderverdeeld in: vmbo-basis of -kader (vmbo-bk), vmbo-theoretische leerweg en gemengd (tlg), havo, vwo of overig.Statistische analyseDe prevalentie van suïcidale gedachten en suïcidepogingen werden vergeleken over 5 schooljaren, om te bepalen of er sprake wasvan een dalende, stijgende of een gelijkblijvende trend. We gebruikten logistische regressieanalyses met tijd als onafhankelijkevariabele, gecorrigeerd voor de sociaal-demografische kenmerken. We onderzochten interacties tussen tijd en de sociaal-demografische kenmerken om te bepalen of de trends varieerden tussen de verschillende subgroepen. Wij presenteren 95%-betrouwbaarheidsintervallen, zonder verwijzing naar een willekeurige p-waarde of overschrijdingskans.9 De analyses zijn uitgevoerdin SPSS Statistics 21.ResultatenIn totaal werden 26.273 respondenten (89%) geïncludeerd in de analyses, variërend van 4.888 (2012-2013) tot 5.420 (2011-2012)leerlingen per jaar. De gemiddelde leeftijd was 13,6 jaar. TrendsDe prevalentie van suïcidale gedachten daalde van 17,6% in 2010-2011 naar 13,2% in 2014-2015. De prevalentie vansuïcidepogingen daalde van 2,9% in 2010-2011 naar 1,9% in 2014-2015. Ook na correctie voor sociaal-demografische kenmerkenwas er sprake van een statistisch significante daling van de prevalentie van suïcidale gedachten (oddsratio (OR): 0,92; 95%-BI: 0,90,0,94) en suïcidepogingen (OR: 0,90; 95%-BI: 0,85, 0,96) (tabel).ONDERZOEKNED TIJDSCHR GENEESKD. 2021;165:D5861 2Afkomst Voor zowel suïcidale gedachten als suïcidepogingen werden verschillen in trends gevonden tussen de verschillendesubgroepen op basis van afkomst (zie tabel). Bij jongeren van Surinaamse (OR: 0,87; 95%-BI: 0,81-0,93), Turkse (OR: 0,83; 95%-BI:0,76-0,90) en Marokkaanse afkomst (OR: 0,84; 95%-BI: 0,78-0,90) werd een dalende trend in suïcidale gedachten gevonden.Daarentegen bleef de trend onder jongeren van Nederlandse afkomst vrijwel stabiel (OR: 0,98; 95%-BI: 0,94-1,02) (figuur 1a en zietabel). Vergelijkbare verschillen in trends werden gevonden voor suïcidepogingen. De sterkste daling werd gevonden onderjongeren van Turkse (OR: 0,77; 95%-BI: 0,64-0,93) en Marokkaanse jongeren (OR: 0,79; 95%-BI: 0,67-0,94). Voor jongeren vanNederlandse afkomst bleef de prevalentie van suïcidepogingen vrijwel stabiel (OR: 0,97; 95%-BI: 0,87, 1,08; figuur 1b en zie tabel).TabelTrends in suïcidale gedachten en suïcidepogingen onder Amsterdamse jongerenGegevens van 13-14-jarigen gedurende de schooljaren 2010-2011 tot en met 2014-2015ONDERZOEKNED TIJDSCHR GENEESKD. 2021;165:D5861 3Opleidingsniveau We vonden ook verschillen in trends in zowel suïcidale gedachten als suïcidepogingen tussen de subgroepen opbasis van opleidingsniveau (zie tabel). Onder leerlingen op het vmbo-bk (OR: 0,84; 95%-BI: 0,80-0,89) werd de sterkste daling insuïcidale gedachten gevonden. Daarnaast werd een daling gevonden onder leerlingen op het vmbo-tlg (OR: 0,91; 95%-BI: 0,87-0,97)en havo (OR: 0,92; 95%-BI: 0,86-0,99). De prevalentie van suïcidale gedachten onder vwo-leerlingen bleef vrijwel stabiel (OR: 0,99;95%-BI: 0,94-1,04) (figuur 2a en zie tabel). Voor suïcidepogingen vonden we alleen een dalende trend onder leerlingen van hetvmbo-bk (OR: 0,81; 95%-BI: 0,73,0,89). Voor de overige opleidingsniveaus vertoonden de trends juist een lichte stijging (vmbo-tlg:OR: 1,02; 95%-BI 0,90-1,14; havo: OR: 1,03; 95%-BI 0,87-1,22; vwo: OR: 1,03; 95%-BI: 0,87-1,22) (figuur 2b en tabel). Figuur 1Trends in suïcidaal gedrag onder 13-14-jarigen naar afkomstGrafiek van het percentage zelfgerapporteerde (a) suïcidale gedachten en (b)suïcidepogingen in de afgelopen 12 maanden onder Amsterdamse jongeren gedurende deschooljaren 2010-2011 tot en met 2014-2015, uitgesplitst naar afkomst.ONDERZOEKNED TIJDSCHR GENEESKD. 2021;165:D5861 4BeschouwingIn de schooljaren 2010-2011 tot en met 2014-2015 daalde de prevalentie van suïcidale gedachten van 17,6% naar 13,2% en vansuïcidepogingen van 2,9% naar 1,9%. De waargenomen dalingen zijn in lijn met een eerdere studie in dezelfde periode en de dalendesuïcidecijfers tussen 2003-2014.5,8 In 2017 was er echter een tijdelijke toename van het aantal suïcides onder jongeren inNederland.10 Onze bevindingen komen niet overeen met de veelgehoorde opvatting dat suïcidaal gedrag toeneemt onder jongerendoor de negatieve invloed van sociale media en televisieseries.11,12De gevonden dalende trends verschillen tussen de subgroepen op basis van afkomst en opleidingsniveau en bij bepaalde subgroepenis er geen sprake van een daling. Als gevolg van deze verschillen in trends, verschuiven de risicogroepen. Een mogelijke verklaringvoor deze verschuiving is dat de bestaande geestelijke gezondheidsprogramma’s zich op hoog-risicogroepen concentreren,waardoor deze groepen de sterkste daling laten zien. Verder blijkt uit recente studies dat maatschappelijke veranderingen, zoals deopkomst van sociale media en prestatiedruk een grotere impact kunnen hebben op bepaalde groepen jongeren.13,14Sterke kanten en beperkingenSterke punten van onze studie zijn de grote steekproefgrootte, de hoge respons en de uniforme gegevensverzameling gedurende dehele studieperiode. Mogelijke beperkingen zijn het gebruik van zelfgerapporteerde gegevens, de relatief korte tijdspanne van 5schooljaren, en de weliswaar vertrouwelijke, maar niet-anonieme gegevensverzameling.Figuur 2Trends in suïcidaal gedrag onder 13-14-jarigen naar opleidingsniveauGrafiek van het percentage zelfgerapporteerde (a) suïcidale  gedachten en (b)suïcidepogingen in de afgelopen 12 maanden onder Amsterdamse jongeren gedurende deschooljaren 2010-2011 tot en met 2014-2015, uitgesplitst naar opleidingsniveau.ONDERZOEKNED TIJDSCHR GENEESKD. 2021;165:D5861 5ImplicatiesDe gevonden verschillen in trends tussen subgroepen laten zien hoe ongelijkheden op gezondheidsgebied zich in de loop van tijdontwikkelen en dat risicogroepen in de loop van tijd kunnen veranderen. Aan de hand van deze gegevens kunnen beleidsmakersbepalen wat de doelgroepen zijn en prioriteiten stellen bij de preventie van suïcidaal gedrag onder jongeren en de zorg voor dezejongeren. Toekomstig onderzoek moet inzicht geven in de onderliggende oorzaken van de gevonden trends.ConclusieHoewel onze studie dalende trends laat zien, zijn de waargenomen percentages van suïcidale gedachten en suïcidepogingen onderjongeren nog steeds hoog. Ook is er niet voor alle subgroepen sprake van een dalende trend. Het blijft daarom belangrijk omsuïcidaal gedrag vroegtijdig te signaleren en in te zetten op preventie, waarbij rekening moet worden gehouden met de mogelijkheiddat de risicogroepen veranderen in de loop van tijd.Online artikel en reageren op ntvg.nl/D5861GGD Amsterdam, afd. Epidemiologie, Gezondheidsbevordering en Zorginnovatie, Amsterdam: ir. C.L. van Vuuren, MSc,epidemioloog; dr. M.F. van der Wal, epidemioloog. Vrije Universiteit Amsterdam, afd. Klinische, Neuro en Ontwikkelingspsychologie,Amsterdam: prof.dr. P. Cuijpers, psycholoog. Amsterdam UMC, locatie VUmc, afd. Public and Occupational Health, Amsterdam:prof.dr. M.J.M. Chinapaw, bewegingswetenschapper en epidemioloog.Contact: C.L. van Vuuren (lvvuuren@ggd.amsterdam.nl)Belangenconflict en financiële ondersteuning: geen gemeld.Aanvaard op 10 februari 2021Citeer als: Ned Tijdschr Geneeskd. 2021;165:D5861Literatuur1. Evans E, Hawton K, Rodham K, Deeks J. The prevalence of suicidal phenomena in adolescents: a systematic review of population-based studies. Suicide Life Threat Behav. 2005;35:239-50. doi:10.1521/suli.2005.35.3.239. Medline2. Kokkevi A, Rotsika V, Arapaki A, Richardson C. Adolescents’ self-reported suicide attempts, self-harm thoughts and their correlatesacross 17 European countries. J Child Psychol Psychiatry. 2012;53:381-9. doi:10.1111/j.1469-7610.2011.02457.x. Medline3. Kessler RC, Amminger GP, Aguilar-Gaxiola S, Alonso J, Lee S, Ustün TB. Age of onset of mental disorders: a review of recentliterature. Curr Opin Psychiatry. 2007;20:359-64. doi:10.1097/YCO.0b013e32816ebc8c. Medline4. Beesdo-Baum K, Knappe S, Asselmann E, et al. The ‘Early Developmental Stages of Psychopathology (EDSP) study’: a 20-year reviewof methods and findings. Soc Psychiatry Psychiatr Epidemiol. 2015;50:851-66. doi:10.1007/s00127-015-1062-x. Medline5. McLoughlin AB, Gould MS, Malone KM. Global trends in teenage suicide: 2003-2014. QJM. 2015;108:765-80.doi:10.1093/qjmed/hcv026. Medline6. Family Database OECD. Teenage suicides; www.oecd.org/els/family/database.htm, accessed 26-06-2019 updated 17-10-2017[CO4.: Teenage suicides (15-9 years old)].7. Belsher BE, Smolenski DJ, Pruitt LD, et al. Prediction models for suicide attempts and deaths: a systematic review and simulation.JAMA Psychiatry. 2019;76:642-51. doi:10.1001/jamapsychiatry.2019.0174. Medline8. Kann L, McManus T, Haris WA. Youth risk behavior surveillance – United States, 2017. MMWR Surveill  Summ. 2018;67:1-114.doi:10.15585/mmwr.ss6708a1. Medline.9. Sterne JAC, Davey Smith G. Sifting the evidence – what’s wrong with significance tests? BMJ. 2001;322:226-31.doi:10.1136/bmj.322.7280.226. Medline10. Minder zelfdodingen in 2018. www.cbs.nl/nl-nl/nieuws/2019/26/minder-zelfdodingen-in-2018, geraadpleegd op 5 maart 2020.11. Richards D, Caldwell PH, Go H. Impact of social media on the health of children and young people. J Paediatr Child Health.2015;51:1152-57. doi:10.1111/jpc.13023. Medline12. Bridge JA, Greenhouse JB, Ruch D, et al. Association between the release of netflix’s 13 reasons why and suicide rates in the UnitedStates: an interrupted time series analysis. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry. 2020;59:236-43. doi:10.1016/j.jaac.2019.04.020. Medline13. Van Vuuren CL, Uitenbroek DG, van der Wal MF, Chinapaw MJM. Sociodemographic differences in 10-year time trends of emotionaland behavioural problems among adolescents attending secondary schools in Amsterdam, The Netherlands. Eur Child AdolescPsychiatry. 2018;27:1621-31. doi:10.1007/s00787-018-1157-5. Medline14. Inchley J, Curry D, Young T, et al. Growing up unequel: gender and socioeconomic differences in young people’s health and well-being. Health behaviour in school-aged children (HBSC) study: international report from the 2013/2014 survey. Genève: WHO;——————ONDERZOEKNED TIJDSCHR GENEESKD. 2021;165:D5861 62016.KernpuntenEr is weinig bekend over trends in suïcidale gedachten en suïcidepogingen onder jongeren.In Amsterdam is het percentage jongeren met suïcidale gedachten en suïcidepogingen tussen 2010-2011 en 2014-2015afgenomen.Trends verschilden tussen jongeren van verschillende etnische afkomst en van verschillende opleidingsniveaus.Informatie over trends binnen sociaal-demografische subgroepen helpt om risicogroepen te identificeren, zodat preventie enzorg kunnen worden ingezet waar die het hardst nodig zijn.ONDERZOEKNED TIJDSCHR GENEESKD. 2021;165:D5861 7

Trends of suicidal thoughts and suicide attempts:Sociodemographic differences among adolescents in Amsterdam

https://research.vu.nl/ws/files/152008995/d5861_Trends_van_su_cidale_gedachten_en_su_cidepogingen.pdf

Trends of suicidal thoughts and suicide attempts:Sociodemographic differences among adolescents in Amsterdam

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

VU Research Portal