Bielderman, Johanne Henrike

Dutch

Socioeconomic factors may influence health and quality of life. Older adults residing in deprived neighbourhoods are at risk to develop negative health outcomes with adverse consequences for a person’s quality of life. Therefore, it is crucial to determine feasible and effective ways to maintain or improve quality of life for elderly people living in deprived neighborhoods. The results of the studies presented in this thesis contribute to the knowledge about enhancing active ageing and improving the quality of life for older adults. Insight into ageing-related issues such as frailty, resilience, and quality of life are relevant for developing an appropriate approach to optimize quality of life for older adults, in general, and those living in deprived neighbourhoods. This thesis shows that, even in deprived neighbourhoods, it is possible to recruit sedentary, community-dwelling, older adults and engage them in physical exercise. A community-based approach with attention for group building aspects and community ownership of the project, seem to be essential factors. For these older adults, a group program with weekly exercise sessions on moderate intensity is suitable to improve physical fitness (muscle strength and endurance).This improvement in physical fitness does not directly translate into an improvement in global quality of life, nor did physical fitness have a direct or indirect effect on quality of life. Therefore, a multifactorial approach is recommended to influence the quality of life in older adults

ARTS repository - University of Groningen

   University of GroningenActive ageing and quality of lifeBielderman, Johanne HenrikeIMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite fromit. Please check the document version below.Document VersionPublisher's PDF, also known as Version of recordPublication date:2016Link to publication in University of Groningen/UMCG research databaseCitation for published version (APA):Bielderman, J. H. (2016). Active ageing and quality of life: Community-dwelling older adults in deprivedneighbourhoods. Rijksuniversiteit Groningen.CopyrightOther than for strictly personal use, it is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of theauthor(s) and/or copyright holder(s), unless the work is under an open content license (like Creative Commons).The publication may also be distributed here under the terms of Article 25fa of the Dutch Copyright Act, indicated by the “Taverne” license.More information can be found on the University of Groningen website: https://www.rug.nl/library/open-access/self-archiving-pure/taverne-amendment.Take-down policyIf you believe that this document breaches copyright please contact us providing details, and we will remove access to the work immediatelyand investigate your claim.Downloaded from the University of Groningen/UMCG research database (Pure): http://www.rug.nl/research/portal. For technical reasons thenumber of authors shown on this cover page is limited to 10 maximum.Download date: 21-06-2022SamenvattingSAMENVATTINGIn dit proefschrift staat onderzoek naar het bevorderen van de kwaliteit van leven vanouderen, wonend in wijken met een lage sociaaleconomische status, centraal. Kwaliteitvan leven wordt gedefinieerd als het functioneren van personen op fysiek, psychisch ensociaal gebied en de subjectieve evaluatie daarvan. Veroudering gaat gepaard met eenafname in meerdere fysiologische systemen, waardoor het fysiek functioneren en hetvermogen om dagelijkse lichamelijke taken uit te voeren negatief worden beïnvloed. Doordeze veranderingen in fysiologische systemen en veranderingen in het sociale netwerk,zijn ouderen gevoelig voor een afname in de kwaliteit van leven. Daarnaast kunnensociaaleconomische factoren de gezondheid en kwaliteit van leven beïnvloeden. Wonen ineen wijk met een lage sociaaleconomische status is geassocieerd met verschillendenegatieve gezondheidsuitkomsten. Daarom is het cruciaal om juist voor ouderen in dezewijken toepasbare en effectieve strategieën te ontwikkelen om de kwaliteit van leven tebehouden of te verbeteren.In dit proefschrift zijn verschillende oudere populaties onderzocht om kennis eninzichten te verkrijgen die nodig zijn om de kwaliteit van leven van thuiswonende,kwetsbare, ouderen te kunnen beïnvloeden. In Hoofdstuk 2 en 3 staat onderzoek naar hetmeten van kwetsbaarheid en veerkracht bij ouderen centraal (Thema 1). In Hoofdstuk 4 isde relatie tussen de sociaaleconomische status en de kwaliteit van leven bij ouderenonderzocht (Thema 2). Hoofdstuk 5 en 6 richten zich specifiek op thuiswonende ouderenwonend in wijken met een lage sociaaleconomische status in Noord Nederland (Thema 3).In Hoofdstuk 5 wordt onderzocht hoe deze ouderen omgaan met veroudering. Tot slotworden in Hoofdstuk 6 de effecten beschreven van een wijkgerichte leefstijl interventie opde fysieke fitheid, het psychosociale functioneren en de kwaliteit van leven bij ouderenwonend in wijken met een lage SES.Thema 1 Het vaststellen van kwetsbaarheid en veerkracht bij ouderenIn Hoofdstuk 2 zijn de psychometrische eigenschappen van de 15 item Groningen FrailtyIndicator (GFI) geëvalueerd bij thuiswonende ouderen (n = 1508). De GFI is een zelfgerapporteerd screeningsinstrument dat wordt ingezet om kwetsbaarheid vroegtijdig teherkennen. Bevindingen van deze studie bevestigen een drie dimensionele factorstructuur van de GFI met de subschalen Dagelijkse Activiteiten (items 1 – 4), PsychosociaalFunctioneren (items 11 – 15) en Gezondheidsproblemen (items 5 – 10). Deze GFIsubschalen hebben een acceptabele interne consistentie (resp. = 0,81; 0,80; 0,57),schaalbaarheid (resp. Hs = 0,84; 0,35; 0,35) en criteriumvaliditeit (resp. r = 0,62; 0,48;0,48). De GFI subschalen maken een multi dimensionele bepaling van kwetsbaarheidmogelijk. De subschaal scores geven een rijkere beoordeling van kwetsbaarheid dan eenenkele totaalscore. Zo bleek uit de analyse dat meer dan twintig procent van de kwetsbareouderen (GFI 4) enkel problemen ervaart in het psychosociale domein.131SamenvattingIn Hoofdstuk 3 is een meetinstrument ontwikkeld en geëvalueerd voor het bepalen vanveerkracht bij ouderen. Veerkracht is de uitkomst van een dynamisch proces van positieveaanpassing wanneer men te maken heeft met tegenslagen. De 13 item Groningen AgeingResilience Inventory (GARI) vragenlijst is gebaseerd op een conceptueel model vanveerkracht tijdens veroudering en houdt rekening met de multi dimensioneleeigenschappen van veerkracht. De GARI blijkt een goede interne consistentie ( = 0.85) enconstructvaliditeit te hebben (n = 229). Hiermee lijkt de GARI geschikt voor het herkennenvan interne bronnen van veerkracht, zoals flexibiliteit en optimisme, en externe bronnenvan veerkracht, zoals nauwe contacten met de familie, in de oudere populatie.Zorgverleners kunnen de GARI inzetten om de adaptieve capaciteit en de interne enexterne bronnen van veerkracht bij ouderen te meten.Thema 2 Determinanten van kwaliteit van leven bij ouderenIn Hoofdstuk 4 is de relatie tussen kwaliteit van leven, sociaal functioneren, depressievesymptomen, eigen effectiviteit, fysieke fitheid en sociaaleconomisch status (SES) bijthuiswonende ouderen onderzocht met gebruik van ‘structural equation modeling’ (n =193). Resultaten van de padanalyse tonen aan dat SES een indirect effect heeft op dekwaliteit van leven via sociaal functioneren, depressieve symptomen en eigen effectiviteit.Fysieke fitheid en SES hadden geen direct effect op de kwaliteit van leven. De model fitwaarden tonen aan dat het model een acceptabele model fit heeft ( 2 = 98,3; df = 48; p <0,001). Daarnaast verklaart het model 55,5 % van de variantie van kwaliteit van leven. Omde kwaliteit van leven van ouderen te verbeteren, lijkt extra aandacht voor desociaaleconomische verschillen in psychosociaal functioneren bij thuiswonende ouderennodig.Thema 3 Actief ouder worden in wijken met een lage SESIn Hoofdstuk 5 is een kwalitatieve studie beschreven waarin is onderzocht hoethuiswonende ouderen wonend in wijken met een lage SES omgaan metverouderingsproblematiek. Diepte interviews zijn gehouden met twintig thuiswonendeoudere inwoners van een wijk met een lage SES in Nederland. Ouderen verschillen in hunbesef over het adequaat omgaan met leeftijd gerelateerde gezondheidsproblemen.Meerdere deelnemers onderschatten de consequenties van ziekten of negeren tekenenvan leeftijd gerelateerde afname in gezondheid door gebrek aan kennis over verouderingen gezondheid. Ondanks deze kennis tekorten blijkt dat deze ouderen een optimistischekijk op het leven hebben, hun situatie accepteren en tevreden zijn met alles wat ze nogkunnen en de mogelijkheden die ze nog hebben. Deze inzichten zijn van waarde bij hetontwikkelen van richtlijnen voor zorgprofessionals. Gezondheidszorgprofessionals, zoalsde wijkverpleegkundige, zouden de coping strategieën van ouderen wonend in wijken met132Samenvattingeen lage SES moeten herkennen en daarbij rekening moeten houden met mogelijkbeperkte gezondheidsvaardigheden.In Hoofdstuk 6 is een interventie studie beschreven waarin de effecten van éénjaar deelname aan een wijkgerichte leefstijl interventie op kwaliteit van leven, waaronderfysiek, sociaal en psychologisch functioneren, bij fysiek inactieve thuiswonende ouderenwonend in een wijk met een lage SES zijn onderzocht (n = 198). In dit leefstijlproject zijndeelnemers getraind om de project verantwoordelijkheden en het eigenaarschap tedragen, om uiteindelijk zelfstandig het project in de wijk voort te kunnen zetten. Hetprogramma bestond uit wekelijkse beweeglessen in groepsverband met daaraangekoppeld 6 week durende leefstijlmodules over het omgaan met somberheid eneenzaamheid en fysieke activiteit in het dagelijkse leven. Een quasi experimenteel studiedesign is toegepast om de effecten van de interventie te bepalen. De interventie bleekeffectief voor het behouden van de kwaliteit van leven en het verbeteren van de fysiekefitheidsmaten beenkracht en uithoudingsvermogen over een periode van één jaar in deinterventie groep ten opzichte van de referentie groep. Het project illustreert dat hetmogelijk is om ouderen in wijken met een lage SES te motiveren en te activeren tot eengezondere leefstijl wanneer een wijkgerichte benaderstrategie is toegepast.Algemene discussieTot slot zijn in Hoofdstuk 7 de belangrijkste bevindingen van dit proefschrift samengevat.Daarnaast wordt besproken hoe, met de inzichten uit dit proefschrift, de gezondheid enkwaliteit van leven kunnen worden behouden of verbeterd bij thuiswonende ouderen inwijken met een lage sociaaleconomische status. Dit proefschrift laat zien dat het ook inwijken met een lage sociaaleconomische status mogelijk is onvoldoende actievethuiswonende ouderen te motiveren tot een gezondere leefstijl. Een wijkgerichte aanpak,aandacht voor groepsdynamiek en interventie eigenaarschap lijken hierbij essentiëlefactoren. Voor deze ouderen is een groepsprogramma met wekelijkse beweeglessen opmatige intensiteit geschikt om de fysieke fitheid te verbeteren. Beleidsmakers en lokaleoverheden zouden beweegprojecten makkelijker toegankelijk moeten maken voorouderen, in het bijzonder in wijken met een lagere sociaaleconomische status. Nauwesamenwerking tussen eerstelijns zorgprofessionals, waaronder de huisartsen enfysiotherapeuten, en beweegprojecten in het publieke domein zijn hierbij essentieel ombewoners het meest passende programma of zorg aan te bieden.Verbetering in de fysieke fitheid vertaalt zich niet rechtstreeks in een verbeteringin de algemene kwaliteit van leven. Ook heeft fysieke fitheid geen directe of indirecteinvloed op de algemene kwaliteit van leven. Daarom is een multifactoriële aanpakaanbevolen wanneer het doel is de kwaliteit van leven van ouderen te beïnvloeden.Langere follow up periodes en aanvullende kwalitatieve evaluatiemethoden zijnaanbevolen om de effecten van interventies op de kwaliteit van leven adequaat te meten.133Curriculum VitaeCURRICULUM VITAEAnnemiek Bielderman werd geboren op 15 november 1987 in Deventer. In 2006 behaaldezij haar VWO diploma aan De Waerdenborch te Holten. In datzelfde jaar startte zij met deopleiding Bewegingswetenschappen aan de Rijksuniversiteit Groningen. In 2009 begon zijaan de tweejarige master Bewegingswetenschappen met als afstudeerrichting‘Veroudering, bewegen en gezondheid’. Haar afstudeeronderzoek ging over detoepasbaarheid en effectiviteit van krachttraining bij ouderen met dementie. Tijdens haarstudie werkte zij als onderzoeksmedewerker bij het GALM project, waar zij betrokken wasbij de coördinatie van GALM beweeginterventies voor fysiek inactieve ouderen.Na haar afstuderen in augustus 2011 is zij direct begonnen bij deHanzehogeschool Groningen met promotieonderzoek bij het Lectoraat Healthy Ageing,Allied Health Care and Nursing. Haar onderzoek richtte zich primair op de evaluatie vangezonde leefstijlprojecten bij zelfstandig wonende ouderen in wijken met een lagesociaaleconomische status, zoals beschreven in dit proefschrift.Naast haar werkzaamheden als promovenda was zij werkzaam als projectcoördinator bij de Stichting GALM. Daarnaast was zij van februari 2014 tot september2015 als docent werkzaam bij de opleiding Logopedie van de Hanzehogeschool Groningenwaar zij vol en deeltijd studenten begeleidde bij hun afstudeerprojecten.Sinds oktober 2014 is Annemiek deeltijd werkzaam bij het Lectoraat HealthyAgeing, Allied Health Care and Nursing als post doc onderzoeker, waar ze werkt aanonderzoek naar de therapietrouw van eiwitrijke voeding bij patiënten met een risico opondervoeding.nl.linkedin.com/in/annemiekbielderman135Dissertations of research Institute SHAREDISSERTATIONS OF RESEARCH INSTITUTE SHAREThis thesis is published within the Research Institute SHARE (Science in Healthy Ageing andhealthcaRE) of the University Medical Center Groningen / University of Groningen. Furtherinformation regarding the institute and its research can be obtained from our internetsite: http://www.share.umcg.nl/More recent theses can be found in the list below.((co ) supervisors are between brackets)2016Zijlema WL(Un)healthy in the city; adverse health effects of traffic related noise and airpollution(prof JGM Rosmalen, prof RP Stolk)Zetstra van der Woude APData collection on risk factors in pregnancy(prof LTW de Jong van den Berg, dr H Wang)Mohammadi SThe intersecting system of patients with chronic pain and their familycaregivers; cognitions, behaviors, and well being(prof M Hagedoorn, prof R Sanderman, dr M Deghani)Verbeek TPregnancy and psychopathology(prof MY Berger, prof CLH Bockting, dr H Burger, dr MG van Pampus)2015Broekhuijsen KTiming of delivery for women with non severe hypertensive disorders ofpregnancy(prof PP van den Berg, prof BWJ Mol, dr MTM Faassen, dr H Groen)Tuuk K van derWho’s at risk? Prediction in term pregnancies complicated by hypertensivedisorders(prof PP van den Berg, prof BWJ Mol, dr MG van Pampus, dr H Groen))Vitkova MPoor sleep quality and other symptoms affecting quality of life in patientswith multiple sclerosis(prof SA Reijneveld, prof Z Gdovinova, dr JP van Dijk, dr J Rosenberger)137Dissertations of research Institute SHARESudzinova ARoma ethnicity and outcomes of coronary artery disease(prof SA Reijneveld, dr JP van Dijk, dr J Rosenberger)Otten EIntroducing eHealth and other innovative options into clinical genetic patientcare in view of increase efficiency and maintenance of quality of care;patients’ and providers’ perspectives(prof I van Langen, prof AV Ranchor, dr E Birnie)Pouwels KSelf controlled designs to control confounding(prof E Hak)Voerman AELiving with prostate cancer; psychosocial problems, supportive care needsand social support groups(prof R Sanderman, prof M Hagedoorn, dr APh Visser)Janse MThe art of adjustment(prof AV Ranchor, prof MAG Sprangers, dr J Fleer)Nigatu YTObesity and depression; an intertwined public health challenge(prof U Bültmann, prof SA Reijneveld)Aris Meijer JLStormy clouds in seventh heaven; a study on anxiety and depression aroundchildbirth(prof CLH Bockting, prof RP Stolk, dr H Burger)Kluitenberg BThe NLstart2run study; running related injuries in novice runners(prof RL Diercks, dr H van der Worp, dr M van Middelkoop)Benjaminse AMotor learning in ACL injury prevention(Prof E Otten, prof KAPM Lemmink, prof RL Diercks)For more 2015 and earlier theses visit our website.138AcknowledgementsACKNOWLEDGEMENTSThe printing of this thesis was financially supported by:Research Group Healthy Ageing, Allied Health Care andNursing, Hanze University of Applied Sciences,Groningen, the NetherlandsUniversity of GroningenResearch Institute SHARE, University Medical CenterGroningenUniversity Medical Center GroningenCentrum voor Beweging en Onderzoek (CBO)Groningen139

Active ageing and quality of life:Community-dwelling older adults in deprived neighbourhoods

https://pure.rug.nl/ws/files/30395889/Appendices.pdf

Active ageing and quality of life:Community-dwelling older adults in deprived neighbourhoods

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

ARTS repository - University of Groningen