Универзитет у Београду, Факултет ветеринарске медицине
Abstract
virusnog porekla, čije pojavljivanje ima izuzetno veliki zdravstveni, socijalni i
ekonomski uticaj. U mnogim delovima sveta, veliki napori i sredstva se ulažu u
sprečavanje pojavljivanje bolesti i smanjenja ekonomskih troškova izazvanih KKS a sve
u cilju njenog potpunog iskorenjivanja. Bolest se pojavljuje u većem broju zemalja
Azije, centralne i južne Amerike, delovima Afrike i Evrope. Uspeh u iskorenjivanju
postignut je u većem broju država, uključujući Severnu Ameriku, Australaziju i Severnu
Evropu, gde se status zemalja slobodnih od KKS održava bez primene vakcinacije. U
Zapadnoj Evropi, ostvarena je progresivna eradikacija u toku poslednje dve dekade 20.
veka uz zabranu vakcinacije u zemljama članicama EU od 1990. godine. Međutim,
periodično je dolazilo do unošenja virusa KKS u populaciju domaćih svinja preko
divljih svinja ili uvozom domaćih svinja iz inostranstva.
Pojava KKS u zemljama koje ne primenjuju preventivnu vakcinaciju ili su slobodne od
bolesti može dovesti do velikih epizootija jer je celokupna populacija domaćih svinja
veoma prijemčiva na virus. Zbog toga je kontinuirano vršenje aktivnog i pasivnog
nadzora nad KKS od fundamentalnog značaja za sprečavanje pojave i širenja ove zaraze
jer doprinosi da se eventualno izbijanje bolesti otkrije na vreme kao i da se brzo
uspostave kontrolne mere u cilju sprečavanja daljeg širenja virusa KKS. Za efikasno
sprovođenje potpunog iskorenjivanja KKS, pored definisanja principa kontrole KKS,
kratkoročnih, srednjoročnih i dugoročnih prioritetnih aktivnosti, obezbeđivanja
odgovarajućeg pravnog okvira, dijaloga i podele odgovornosti između najvažnijih
institucija, službi i poslovnih subjekata, potrebno je osigurati odgovarajuće finansijske,
kadrovske i druge resurse, kao i kontinuiranu edukaciju i jačanje kapaciteta nadležnih
službi.
U ispitivanjima su opisani epizootiološki i ekonomski aspekti Programa kontrole KKS
uz primenu vakcinacije koji se sprovodio od 2006. do 2012. godine, pravni okvir i
strateške mere koju državna veterinarska administracija i operativne veterinarske službe
sprovode u cilju kontrole i potpunog iskorenjivanja KKS u Srbiji, kao i efekti primene
tih mera...Classical swine fever (Pestis suum clasica, Hog cholera, Schweinepest, CSF) is a highly
contagious viral disease of domestic pigs and wild boar, which has huge health, social
and economic impact worldwide. In many parts of the world, significant efforts and
resources were employed in order to prevent outbreaks and reduce losses and costs, with
overall objective to eradicate it. Outbreaks of CSF are notified in many contries in Asia,
central and southern part of Americas, some areas in Africa and Europe. Some countries
has experienced success in eradication, namely in North America, Australasia and North
Europe, and in keeping the country’s status as free of CSF without vaccination. In
Western Europe, progressive eradication without vacciantion is achieved in last two
decades of 20th century, with total ban of vaccination declared from 1990. However,
some perodical epizodes of introduction of CSF virus from wild boar to domestic pig
population, or by import of live pigs, were reported.
Emerging cases of CSF, particularly in countries where vaccination is not in place or in
countires declared the status as free from the disease, can cause large epizootics, since
the naive pig population is very susceptible to the virus. Therefore, the continuous
active and pasive surveillance is of utmost importance for prevention of spreading the
diseases which will improve capacities for timely detection of possible outbreaks and
effective implementation of relevant control measures to prevent further spreading of
disease. For effective imlementetion of total elimination of CSF, beside clear definition
of main control principles, short-term, and long-term priority activities, adequate legal
framework, and effective dialogue for sharing responsibilities among main interested
parites, it is necessary to ensure financial, human and other resources, as well as
continuous education and capacity building of competent authorities.
In this investigation, economical and epidemiological aspects of CSF eradication
program with vaccination policy implemented from 2006 to 2012, were described, with
the current legal base and strategic actvities carried out by the state veterinary
administration and field veterinary services with the aim to control and totaly eradicate
CSF in Serbia, with effects of implementation such measures..