Udział czynników meteorologicznych w kształtowaniu plonu nasion soi i jego struktury

Abstract

Badano wpływ głównych czynników pogody (maksymalnej, średniej i minimalnej temperatury powietrza oraz ich amplitudy, nasłonecznienia i opadów) na plony nasion dwóch odmian soi (grubonasienną - Aldana i drobnonasienną - Nawiko) i ich strukturę, w ciągu 5 lat wegetacji. Badania prowadzono w wydzielonych czterech okresach rozwoju roślin: 1. siew - rozpoczęcie kwitnienia, 2. początek - koniec kwitnienia, 3. koniec kwitnienia - zbiór, 4. całkowity okres wegetacyjny. Stwierdzono zróżnicowaną reakcję odmian na badane czynniki pogody i ich udział w kształtowaniu plonu nasion i elementów jego struktury. Drobnonasienna odmiana Nawiko posiadała wyższy potencjał plonowania, ale równocześnie była wrażliwsza na przebieg warunków pogodowych w porównaniu z odmianą grubonasienną Aldana. Głównymi czynnikami meteorologicznymi dodatnio wpływającymi na badane elementy struktury plonu były opady atmosferyczne oraz amplituda temperatur skrajnych.Effects of major climatic factors (maximum, mean, minimum temperatures, their amplitude, insolation and precipitation) on seed yield and its structure of two soybeans cultivars (a large-seed Aldana cv. vs a small-seed Nawiko cv.) were inwestigated over a 5-year period (1994-1998). The investigations were conducted in four distinct development stages of soybean plants: 1. sowing - beginning flowering, 2. beginning - end of flowering, 3. end of flowering - harvesting, 4. whole vegetation. The climatic factors affected differently both, seed yield and its structure in studied cultivars. When compared to large-seed Aldana cv., the small-seed Nawiko cv. produced higher seed yields. However, the latter was more sensitive to climatic conditions. The major climatic factors affecting seed yield structure were: rainfall and amplitude of extreme temperatures