Kosztyochrony srodowiska w polskich spółdzielniach mleczarskich

Abstract

The paper presents problems related to the costs incurred for environmental protection in Polish dairy cooperatives. It was found, inter alia, that the costs of environmental protection in this industry sector are high and are rising rapidly. The costs of sewage disposal and treatment are of key importance as they represent the largest share in the total costs of environmental protection, i.e. nearly 95%. In 2018, they amounted to approximately PLN 1.5 million per cooperative, which was almost three times more than in 2004. Other environmental protection costs account for approximately 5% of total environmental protection costs. So, the key to environmental success in dairy cooperatives is rational wastewater management. Therefore, it is advisable for managers to consider building their own wastewater treatment plants with sizes and parameters appropriate to the scale of milk processing and the number of finished product ranges produced. The study also found that the costs of training employees and farmers on environmental protection are low, which may suggest the desirability of increasing them according to real needs, so as to ensure an appropriate level of understanding and persuasion of farmers-shareholders for further investments related to environmental protection. It was also found that the scale of milk processing and the number of manufactured assortments strongly affect the total costs of environmental protection of dairy cooperatives in Poland. Legal requirements regarding environmental protection are so restrictive and economically effective that their omission may lead to increasing financial, management, technological and legal difficulties. Therefore, the compliance of dairy cooperatives with legal environmental requirements is a must, which should generally be assessed positively.W artykule zaprezentowano problem dotyczący kosztów ponoszonych na ochronę środowiska w polskich spółdzielniach mleczarskich. Ustalono m.in., że koszty ochrony środowiska w tym sektorze przemysłu są wysokie, a ponadto szybko rosną. Kluczowe znaczenie mają koszty odprowadzania i oczyszczania ścieków, gdyż stanowią one największy udział w kosztach ogółem ochrony środowiska, tj. około 95%. W 2018 roku wynosiły one średnio na jedną spółdzielnię około 1,5 mln zł i było to prawie trzykrotnie więcej niż w 2004 roku. Pozostałe koszty ochrony środowiska to około 5% kosztów ochrony środowiska ogółem. A zatem kluczem do sukcesu w zakresie ochrony środowiska w spółdzielniach mleczarskich jest racjonalna gospodarka ściekami. W związku z tym, celowe jest rozważenie przez zarządzających budowy własnych oczyszczalni ścieków o rozmiarach i parametrach odpowiednich do skali przetwórstwa mleka i liczby produkowanych asortymentów wyrobów gotowych. W toku badań ustalono również, że koszty szkolenia pracowników i rolników w zakresie ochrony środowiska są niskie, co może sugerować celowość ich zwiększania, stosownie do rzeczywistych potrzeb, tak aby zapewnić właściwy poziom zrozumienia i przekonania rolników spółdzielców do dalszych działań zarządów spółdzielni w zakresie inwestycji związanych z ochroną środowiska. Stwierdzono również, że skala przetwórstwa mleka i liczba wytwarzanych asortymentów silnie oddziałują na koszty ogółem ochrony środowiska spółdzielni mleczarskich w Polsce. Wymogi prawne dotyczące ochrony środowiska są tak restrykcyjne i ekonomicznie skuteczne, że ich pomijanie może doprowadzić spółdzielnię mleczarską do coraz większych trudności finansowych, zarządczych, technologicznych i prawnych. Dlatego przestrzeganie wymogów dotyczących ochrony środowiska jest koniecznością, co ogólnie należy ocenić pozytywnie