Analiza efektów leczenia chirurgicznego pourazowego porażenia nerwu twarzowego

Abstract

Wstęp: Do pourazowych uszkodzeń nerwu VII najczęściej dochodzi podczas wypadków komunikacyjnych oraz upadków z wysokości. Wybór sposobu leczenia oraz czasu interwencji chirurgicznej wciąż budzi wśród klinicystów wiele kontrowersji. Cel: Celem pracy była analiza efektów leczenia chirurgicznego pacjentów z pourazowym uszkodzeniem nerwu twarzowego i ich zależności od: czynników epidemiologicznych, mechanizmu urazu, miejsca uszkodzenia nerwu, a także czasu podjęcia leczenia oraz rozległości zabiegu. Materiał i metody: Analizą objęto 9 pacjentów z porażeniem nerwu twarzowego po urazie czaszkowo-mózgowym. U wszystkich chorych pełne porażenie wystąpiło bezpośrednio po urazie. U 5 pacjentów do uszkodzenia nerwu doszło w przebiegu podłużnego złamania kości skroniowej, u 3 chorych na skutek jej złamania poprzecznego, u 1 chorej nie stwierdzono ewidentnej szczeliny złamania. We wszystkich przypadkach zastosowano leczenie operacyjne. Czas od urazu do podjęcia chirurgicznej interwencji wahał się od 4 dni do 13 tygodni. Wszystkich pacjentów operowano z dojścia przez wyrostek sutkowaty. U 6 chorych dominowały zmiany obrzękowe nerwu, w związku z czym wykonano jego dekompresję, u 2 pacjentów uwidoczniono częściowe zmiażdżenie nerwu przez odłam kostny, który usunięto, u jednej z osób stwierdzono przerwanie ciągłości nerwu; nie udało się go pierwotnie zrekonstruować, dlatego pacjenta wykluczono z dalszej analizy. Wyniki leczenia oceniano za pomocą skali House’a-Brackmanna (HB) po 12 miesiącach od zabiegu. Wyniki: Pełny powrót czynności nerwu twarzowego (HBI) uzyskano u dwóch pacjentów, satysfakcjonujący (HBII) u kolejnych czterech. Czas podjęcia leczenia oraz jego zakres, podobnie jak wiek chorego, mechanizm urazu oraz miejsce uszkodzenia nerwu pozostawały bez wpływu na ostateczny rezultat terapii. Wnioski: Postępowanie w przypadku pourazowego porażenia nerwu twarzowego powinno być ustalane w każdym przypadku indywidualnie. Powszechnie akceptowanym wskazaniem do leczenia zabiegowego jest uszkodzenie nerwu VII występujące bezpośrednio po urazie oraz jego całkowite porażenie. Pacjenci, u których ze względu na ciężki stan ogólny nie ma możliwości wczesnego przeprowadzenia zabiegu odbarczającego nerw twarzowy, mogą odnieść korzyść z odroczonego leczenia w okresie nawet do 3 miesięcy od urazu