STEFAN WYSZYNSKI’S PRAXEOLOGICAL THINKING AND ITS PEDAGOGICAL IMPLICATIONS

Abstract

Duszpasterski i naukowy dorobek Stefana Wyszyńskiego pozostaje wciąż nieodkryty. W tym artykule sięgam po pojęcie praxis, które jest obecne w wielu tekstach Prymasa Tysiąclecia i z jego pomocą rekonstruuję koncepcję myślenia krytycznego z pozycji chrześcijańskiej. Moje rozważania prezentuję w czterech punkach. W pierwszym opisuję stan współczesnego człowieka za pomocą dwóch par wyrażeń przeciwstawnych: atrofia myślenia versus entropia działania oraz apateizm versus indyferencja. Przez ich skrzyżowanie powstaje punkt oznaczający postulowane przez Wyszyńskiego (pozytywne) „zatrzymanie w myśleniu”. Drugi punkt poświęcony jest rekonstrukcji pojęcia praxis w oparciu o wybrane teksty Wyszyńskiego. Na tej podstawie w trzecim punkcie ukazuję jego pojmowanie myślenia krytycznego. Polega ono na zmianie punktu widzenia albo gotowości do wysłuchania i zrozumienia partnera dialogu. W ostatnim, czwartym punkcie wyciągam dwie pedagogiczne konkluzje przeprowadzonych przeze mnie analiz.Stefan Wyszyński’s pastoral and scientific legacy is still undiscovered. In this article I reach to the notion of a praxis, which is present in many texts of the Primate Wyszyński and use it to revive an idea of critical thinking from a Christian point of view. My dissertation is divided into four parts. In the first part I describe a state of a contemporary human using two pairs of opposing notions: atrophy of thinking versus entropy of action, and apatheism versus indifference. At their meeting point a spot arises, which represents Wyszyński’s idea of a (positive) halt in thinking. The second part is dedicated to a revival of a notion of praxis based on Wyszyński’s selected texts. On this basis in the third part I present his way of understanding of critical thinking. In the last, fourth part I draw two pedagogical conclusions of my analysis