Zakres solidarności wspólnoty ryzyka

Abstract

The author of the paper regards the solidarity of a risk community as a principle of social insurance law that is expressed by an unequal (both in relation to period and amount) bearing of social insurance costs (contribution payments) in relation to expected (yet only potential) profit, i.e., a benefit obtained only in the event of social risk materialisation and meeting legal conditions for the granting of a benefit. While determining the scope of the use of solidarity mechanisms, no behaviour should be tolerated, nor a mechanism introduced that are aimed at the abuse of insurance cover (e.g., by using a particular personal situation to obtain high benefits while employment is fictitious), disloyalty to the risk community (i.e., avoiding social insurance obligation or the concealment of income that is subject to deductions for contribution purposes) or encumbering the risk community with payment of benefits in favour of persons who are not members of the community (e.g., in the event of not taking up employment or any other paid occupation due to the need for the personal care of an ill family member). Acceptance for such activities leads to violation of both the integrity of the risk community and the financial balance of the social security system.Autor opracowania traktuje solidarność wspólnoty ryzyka jako zasadę prawa ubezpieczeń społecznych wyrażającą się w nierównym (co do czasu i rozmiaru) ponoszeniu ciężaru finansowania kosztu ubezpieczeń społecznych (opłacania składek) w stosunku do oczekiwanej (lecz tylko potencjalnej) korzyści, tj. świadczenia otrzymywanego wyłącznie w razie ziszczenia się socjalnego ryzyka i spełnienia ustawowych warunków przyznania świadczenia. Przy określaniu granic (zakresu) stosowania mechanizmów solidarnościowych nie należy zatem tolerować zachowań lub wprowadzać rozwiązań, których celem jest nadużywanie ochrony ubezpieczeniowej (np. w postaci wykorzystywania określonej sytuacji osobistej dla celów przyznania wysokich świadczeń przy jednoczesnej fikcyjności zatrudnienia), nielojalność wobec wspólnoty ryzyka (tj. unikanie obowiązku ubezpieczeń społecznych czy ukrywanie przychodów podlegających oskładkowaniu) czy też obarczanie wspólnoty ryzyka wypłatą świadczeń na rzecz osób faktycznie pozostających poza jej kręgiem (np. w razie niepodejmowania zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej z powodu sprawowania opieki nad chorym członkiem rodziny). Akceptacja dla tego typu działań prowadzi do naruszenia integralności wspólnoty ryzyka i równowagi finansowej ubezpieczeń społecznych