An assessment of the effect of weather conditions and soil acidification in Poland on the development of crop productivity

Abstract

W Polsce po akcesji do UE, zużycie nawozów mineralnych wzrosło o 31%, podczas gdy globalna produkcja roślinna zwiększyła się tylko o 5%. Świadczy to o wzroście tzw. całkowitej nawozochłonności produkcji roślinnej, czyli jednostkowego zużycia nawozów mineralnych i naturalnych, będącej „odwrotnością” efektywności nawożenia, obliczonej z funkcji produkcji. Pełna ocena nawozochłonności możliwa jest dopiero po uwzględnieniu zróżnicowania regionalnego. Potencjał plonotwórczy znacznej części roślin uprawnych ograniczają warunki pogodowe. Rezultatem tego są duże wahania plonów, zmniejszające efektywność nakładów poniesionych na produkcję. Mniejszą efektywność nakładów tylko częściowo można tłumaczyć gorszymi warunkami glebowo-klimatycznymi, ponieważ o wiele większa część potencjalnej produkcji może być tracona z powodu znacznego zakwaszenia polskich gleb. W opracowaniu przedstawiono wyniki analizy porównawczej wskaźnika nawozochłonności rzeczywistej i potencjalnie możliwej w latach 2006–2011 na poziomie województw. Wykazano, że produkcja roślinna potencjalnie utracona z powodu nieuregulowanego odczynu gleb wynosi rocznie średnio 4,3 j.zb.&#183ha-&#185 UR w dk i jest na ogół dwukrotnie większa niż tracona z powodu niekorzystnych warunków pogodowych, występujących w tym okresie. Obliczona tzw. potencjalnie możliwa nawozochłonność, skorygowana pod wpływem tych dwóch czynników ograniczających możliwości produkcyjne roślin, wskazuje na znaczne możliwe straty składników nawozowych w Polsce, łącznie rzędu 36,7 kg NPK&#183ha-&#185 UR w dk, o dużym zróżnicowaniu regionalnym.After Poland’s access to the EU the consumption of mineral fertilisers has increased by 31% while the total plant production has increased by only 5%. This leads to an increase in the so-called total nutrient uptake in crop production, the unit consumption of mineral and natural fertilizers, chich is the “inverse” of fertilization efficiency as a production function. The comprehensive assessment of nutrient uptake is possible only after accounting the regional differences. In recent years, the yieldforming potential of many crops has been limited by weather conditions. As a result, large fluctuations in yields translate into a decrease of the efficiency of input incurred on the production. This re duced effectiveness can only partly be explained by worse soil and climatic conditions. Much larger part of the potential productivity is lost due to substantial soil acidification in Poland. This paper presents the results of a comparative analysis of actual and potential nutrient consumption in the years 2006–2011 in particular provinces. It was shown that the crop production potentially lost due to soil acidification was on average 4.3 cereal units&#183ha-&#185 UAA being two times larger than that lost because of adverse weather conditions that occurred in this period. Calculated potential nutrient uptake, corrected for the influence of these two analyzed limiting factors was 36.7 kg NPK&#183ha-&#185 UAA and indicated significant potential losses of nutrients in Poland with a substantial regional differentiation