Wpływ plazmogenów na produktywność morfogenezy u truskawki (Fragaria x ananassa Duch.)

Abstract

Plasmogenes are largely located in mitochondria or plastids and they can infl uence the inheritance of many plant characteristics. This phenomenon is called cytoplasmic inheritance and can be detected on the basis of the expression of a trait in progeny F1 obtained from single and reciprocal crosses. The aim of this study was to examine the cytoplasmic inheritance of in vitro productivity of morphogenesis in three genotypes of Fragaria x ananassa Duch., i.e. the cultivars ‘Dukat’, ‘Teresa’ and the breeding clone no. 590. Single and reciprocal crosses were done according to Griffi ng’s method 3. The value of general combining ability (GCA) indicated cv. ‘Teresa’ as the best maternal component for crossing and ‘Dukat’ as the worst. The negative reciprocal cross effects (rij) revealed the cytoplasmic inheritance for cv. ‘Dukat’ as maternal form and positive rij for the breeding clone no. 590 indicated the nuclear inheritance of morphogenetic ability. Cv. ‘Teresa’, as maternal component, showed nuclear inheritance of that trait in crossing with cv. ‘Dukat’ and with 590 cytoplasmic inheritance. The productivity of morphogenesis in strawberry depended on the parental combination and the direction of crossing.Plazmogeny zlokalizowane są głównie w mitochondriach oraz plastydach i mogą wpływać na dziedziczenie wielu cech u roślin. Zjawisko to określa się mianem dziedziczenia cytoplazmatycznego, wykrywanego na podstawie ekspresji danej cechy w pokoleniu F1, uzyskanym z krzyżowań prostych i odwrotnych. Celem badań było określenie wpływu dziedziczenia cytoplazmatycznego na produktywność morfogenezy in vitro trzech genotypów Fragaria x ananasa Duch. tj. odmiany ‘Dukat’, ‘Teresa’ i klonu hodowlanego nr 590. Proste i odwrotne krzyżowania wykonano według trzeciej metody Griffi ng’a. Najlepszym komponentem matecznym określonym na podstawie ogólnej zdolności kombinacyjnej (GCA) była odmiana ‘Teresa’, natomiast najsłabszym odmiana ‘Dukat’. Negatywny efekt krzyżowań odwrotnych (rij) wskazał na cytoplazmatyczne dziedziczenie zdolności morfogenetycznych u odmiany ‘Dukat’ jako formy matecznej, natomiast pozytywny rij na dziedziczenie jądrowe u klonu hodowlanego nr 590. U odmiany ‘Teresa’ jako komponentu matecznego, w krzyżowaniu z odmianą ‘Dukat’, stwierdzono dziedziczenie jądrowe danej cechy a cytoplazmatyczne w krzyżowaniu z klonem hodowlanym nr 590. Produktywność morfogenezy badanych odmian i klonu truskawki zależała od kombinacji rodzicielskiej oraz kierunku krzyżowania