Bekhof, Jolita

Brand, Paul

Langenhorst, Veerle L

Ruijs, GJHM

Wessels, Mirjam

Dutch

AchtergrondKinderen met bronchiolitis die zijn opgenomen in het ziekenhuis, worden meestal geïsoleerd en in RSV-positieve en RSV-negatieve cohorten verpleegd, om kruisbesmetting te voorkomen. Het is niet bekend of deze cohortisolatie zinvol is.DoelDe incidentie en de ernst bepalen van kruisinfecties, gedefinieerd als detectie van een respiratoir virus gedurende of vlak na opname dat bij opname niet gevonden werd, bij kinderen die zijn opgenomen met bronchiolitis en samen op een kamer verpleegd worden, ongeacht de virale verwekker.OpzetProspectief cohortonderzoek.MethodeAan dit onderzoek namen kinderen jonger dan 2 jaar deel die in de periode 2012-2016 werden opgenomen met bronchiolitis in Isala, Zwolle. Patiënten werden gezamenlijk op twee- tot vierpersoonskamers verpleegd. Neusspoelsels werden afgenomen bij opname, elke 4e dag van de opname en 5-7 dagen na ontslag; deze werden met PCR onderzocht op virale verwekkers. Onderzoekers en behandelaars waren niet op de hoogte van de uitslagen van de virale diagnostiek. De primaire uitkomstmaat was een kruisbesmetting tijdens opname.ResultatenVan de 218 geïncludeerde patiënten was 83,4% RSV-positief bij opname. Kruisbesmetting trad op bij 12,8%. Bij 3 van de 28 kruisbesmette patiënten werd hetzelfde virus gevonden bij een kamergenoot. Kruisbesmetting ging niet gepaard met een ernstiger ziektebeloop.ConclusieKruisbesmettingen komen veel voor bij bronchiolitis, maar leiden niet tot ernstigere ziekteverschijnselen. Wanneer individuele contactisolatie wordt toegepast, heeft het verplegen van meerdere patiënten met bronchiolitis op dezelfde kamer, ongeacht de verwekker, geen nadelige gevolgen voor de patiënt

Dissertations of the University of Groningen

   University of GroningenKunnen kinderen met bronchiolitis samen op een kamer verpleegd worden? Eenprospectieve cohortstudieBrand, Paul; Bekhof, Jolita; Wessels, Mirjam; Langenhorst, Veerle L; Ruijs, GJHMPublished in:Nederlands Tijdschrift voor GeneeskundeIMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite fromit. Please check the document version below.Document VersionPublisher's PDF, also known as Version of recordPublication date:2020Link to publication in University of Groningen/UMCG research databaseCitation for published version (APA):Brand, P., Bekhof, J., Wessels, M., Langenhorst, V. L., & Ruijs, GJHM. (2020). Kunnen kinderen metbronchiolitis samen op een kamer verpleegd worden? Een prospectieve cohortstudie. NederlandsTijdschrift voor Geneeskunde, 164, [D4389].CopyrightOther than for strictly personal use, it is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of theauthor(s) and/or copyright holder(s), unless the work is under an open content license (like Creative Commons).The publication may also be distributed here under the terms of Article 25fa of the Dutch Copyright Act, indicated by the “Taverne” license.More information can be found on the University of Groningen website: https://www.rug.nl/library/open-access/self-archiving-pure/taverne-amendment.Take-down policyIf you believe that this document breaches copyright please contact us providing details, and we will remove access to the work immediatelyand investigate your claim.Downloaded from the University of Groningen/UMCG research database (Pure): http://www.rug.nl/research/portal. For technical reasons thenumber of authors shown on this cover page is limited to 10 maximum.DISCLAIMEROnafhankelijke informatie is niet gratis. Het NTvG investeert veel geld om het hoge niveau van haar artikelen te waarborgen,door een proces van peer-review en redactievoering. Het NTvG kan alleen bestaan als er voldoende betaalde abonnementenzijn. Het is niet de bedoeling dat onze artikelen worden verspreid zonder betaling. Wij rekenen op uw medewerking.Kunnen kinderen met bronchiolitis samen op een kamer verpleegdworden?*Een prospectieve cohortstudie*Dit is een verkorte versie van het onderzoek dat eerder werd gepubliceerd in Hospital Pediatrics (2019;9:415-22) met als titel‘Room sharing in hospitalized children with bronchiolitis and the occurrence of hospital acquired infections: a prospective cohortstudy’. Afgedrukt met toestemming.Jolita Bekhof, Mirjam Wessels, Veerle L. Langenhorst, Paul L.P. Brand en J.H.M. (Gijs) RuijsSamenvattingAchtergrondKinderen met bronchiolitis die zijn opgenomen in het ziekenhuis, worden meestal geïsoleerd en in RSV-positieve en RSV-negatievecohorten verpleegd, om kruisbesmetting te voorkomen. Het is niet bekend of deze cohortisolatie zinvol is.DoelDe incidentie en de ernst bepalen van kruisinfecties, gedefinieerd als detectie van een respiratoir virus gedurende of vlak naopname dat bij opname niet gevonden werd, bij kinderen die zijn opgenomen met bronchiolitis en samen op een kamer verpleegdworden, ongeacht de virale verwekker.OpzetProspectief cohortonderzoek.MethodeAan dit onderzoek namen kinderen jonger dan 2 jaar deel die in de periode 2012-2016 werden opgenomen met bronchiolitis in Isala,Zwolle. Patiënten werden gezamenlijk op twee- tot vierpersoonskamers verpleegd. Neusspoelsels werden afgenomen bij opname,elke 4e dag van de opname en 5-7 dagen na ontslag; deze werden met PCR onderzocht op virale verwekkers. Onderzoekers enbehandelaars waren niet op de hoogte van de uitslagen van de virale diagnostiek. De primaire uitkomstmaat was eenkruisbesmetting tijdens opname.ResultatenVan de 218 geïncludeerde patiënten was 83,4% RSV-positief bij opname. Kruisbesmetting trad op bij 12,8%. Bij 3 van de 28kruisbesmette patiënten werd hetzelfde virus gevonden bij een kamergenoot. Kruisbesmetting ging niet gepaard met een ernstigerziektebeloop.ConclusieKruisbesmettingen komen veel voor bij bronchiolitis, maar leiden niet tot ernstigere ziekteverschijnselen. Wanneer individuelecontactisolatie wordt toegepast, heeft het verplegen van meerdere patiënten met bronchiolitis op dezelfde kamer, ongeacht deverwekker, geen nadelige gevolgen voor de patiënt.Bronchiolitis is de belangrijkste reden voor opname van jonge kinderen tijdens het winterseizoen.1 Deze luchtweginfectie wordtgekenmerkt door ontsteking en obstructie van de kleine luchtwegen, met als belangrijkste verwekker het respiratoir syncytieelvirus (RSV), gevolgd door humaan metapneumovirus, rhinovirus, adenovirus, influenza- en parainfluenzavirus.1,2Kinderen met bronchiolitis worden geïsoleerd verpleegd om besmetting van andere opgenomen patiënten zonder bronchiolitis tevoorkomen.3,4 Daarnaast is het gebruikelijk om kinderen met een bewezen RSV-infectie als een apart cohort te verplegen. De redenhiervoor is dat wordt aangenomen dat kruisbesmetting met RSV ernstigere klinische verschijnselen geeft.5 Of het separaatverplegen van kinderen met RSV-positieve en RSV-negatieve bronchiolitis daadwerkelijk nuttig is, is niet bekend.6,7Onze hypothese was dat het waarschijnlijker is dat kruisinfecties optreden door besmetting via direct contact met familieleden,bezoek of personeel en niet door aërogeen contact met kamergenoten.8 Het doel van deze studie was dan ook het bepalen van deincidentie en de ernst van kruisbesmettingen tijdens ziekenhuisopname van kinderen met bronchiolitis die gedurende de geheleONDERZOEKNED TIJDSCHR GENEESKD. 2020;164:D4389 1opname samen op een kamer verpleegd worden, ongeacht van de verwekker.MethodeDeze prospectieve cohortstudie werd uitgevoerd op de kinderafdeling van Isala, Zwolle. Onze kinderafdeling heeft 54 bedden: 18bedden voor pasgeborenen en 36 bedden voor oudere kinderen, verdeeld over 1 vijfpersoons-, 3 vierpersoons-, 6 tweepersoons- en7 eenpersoonskamers. Tijdens vier opeenvolgende winterseizoenen, van 1 december 2012 tot 1 april 2016, werden alle kinderenjonger dan twee jaar die voor de eerste maal werden opgenomen met bronchiolitis gescreend voor deelname aan de studie. Wedefinieerden bronchiolitis als acute luchtwegklachten, met neusverkoudheid, hoesten, inspiratoire crepitaties en/of expiratoirpiepen bij auscultatie. Kinderen met long-, hart-, syndromale en neuromusculaire aandoeningen werden geëxcludeerd.De studie werd goedgekeurd door de medisch ethische toetsingscommissie van Isala. Ouders werd vooraf schriftelijk toestemmingvoor deelname gevraagd. De studie is geregistreerd op clinicaltrials.gov (NCT01441466).Virale diagnostiekBij geïncludeerde patiënten werden bij opname, elke 4e dag van opname, bij ontslag en tijdens een poliklinische follow-up 5-7 dagenna ontslag neusspoelsels afgenomen voor virale diagnostiek op basis van PCR (RespiFinder TwoStep kit; Pathofinder). Hiermeeworden 14 respiratoire virussen onderzocht: influenzavirus A en B, RSV A en B, parainfluenza virus 1-4, coronavirus OC43, 229E enNL63, rhinovirus, adenovirus en humaan metapneumovirus. In de laatste 3 seizoenen (2013-2016) werd deze diagnostiekuitgebreid met het entero- en parechovirus.Tijdens het tweede seizoen (2013/2014) verzamelden we keeluitstrijkjes bij ouders en bezoekers van deelnemende patiënten entijdens de laatste twee seizoenen (2014/2016) ook bij het medisch personeel.Het medisch personeel en de onderzoekers waren niet op de hoogte van de uitslagen van de virale diagnostiek; deze werden pasaan het eind van het seizoen vrijgegeven.BehandelprotocolPatiënten werden behandeld volgens onze lokale richtlijn, die is gebaseerd op nationale en internationale richtlijnen.2 Debehandeling was ondersteunend; afgezien van xylometaxoline of NaCl 0,9% neusdruppels werd geen medicamenteuze behandelinggeadviseerd. Kinderen < 3 maanden werden gedurende minimaal 3 dagen gemonitord op apneus en zuurstofsaturatie. Metzuurstoftoediening werd begonnen bij saturaties < 92%. Kinderen werden naar huis ontslagen wanneer zuurstoftoediening konworden gestaakt en de eigen voedsel- en vochtinname minimaal twee derde was van de normale inname voor leeftijd en gewicht.IsolatiemaatregelenBij patiënten met bronchiolitis werd contactisolatie toegepast, wat wil zeggen dat medisch personeel schorten en handschoenendroegen en handdesinfectie toepasten voor en na contact met de patiënt. Het gebruik van maskers (druppelisolatie) hebben we nietverplicht gesteld, aangezien het nut van maskers ter preventie van virusoverdracht naar patiënten niet is aangetoond en deverpleging aangaf door het dragen van maskers belemmeringen te ervaren in het contact met zieke kinderen.9,10Ouders en bezoekers van patiënten met bronchiolitis werd gevraagd na het bezoek de handen te desinfecteren. Bezoek mochtgebruikmaken van de gemeenschappelijke ruimtes en sanitaire voorzieningen op de kinderafdeling.Tijdens de winterseizoenen werd 1 vierpersoonskamer gereserveerd voor patiënten met bronchiolitis; de bedden staan in dezekamer op een afstand van minimaal 1,5 meter van elkaar. Patiënten met bronchiolitis werden in principe opgenomen op dezevierpersoonskamer. In voorkomende gevallen werden ook andere kamers in gebruik genomen voor opname van kinderen met eenbronchiolitis. Ouders werd tijdens de opname toestemming gevraagd voor deelname; de toestemming had geen invloed op detoewijzing aan een een- of meerpersoonskamer. Patiënten op een eenpersoonskamer werden geëxcludeerd van deelname.Follow-upPoliklinische follow-up werd afgesproken 4-7 dagen na ontslag. Tijdens de poliklinische controle werden gegevens over respiratoiresymptomen, de dyspneuscore en het laatste neusspoelsel verzameld.UitkomstenPrimaire uitkomstmaat was het optreden van een kruisbesmetting, gedefinieerd als het tijdens of na opname met PCR aantonenvan een virus dat bij opname niet was aangetoond. Van elke patiënt werd bijgehouden met welke andere patiënten hij of zij dekamer had gedeeld.Secundaire uitkomstmaten waren de ernst van de ziekte (gemeten aan de hand van opnameduur), opname op de Intensive Care, deONDERZOEKNED TIJDSCHR GENEESKD. 2020;164:D4389 2duur van zuurstoftoediening en sondevoeding, dyspneuscores,11 en heropnames.Statistische analyseDe gegevens werden geanalyseerd met SPSS versie 20 voor Windows. Dichotome variabelen werden geanalyseerd met de c2-toetsen continue variabelen met de Mann-Whitney-U-toets, in verband met een scheve verdeling naar rechts.ResultatenVan de 340 patiënten die tijdens de studieperiode voor het eerst werden opgenomen met een bronchiolitis werden er 218geïncludeerd. Redenen voor exclusie van 122 patiënten (36%) waren: onderliggend pre-existent lijden (n = 32), geen toestemmingvan ouders (n = 42), taalbarrière (n = 5), ouder dan twee jaar (n = 6), en acuut respiratoir falen waarvoor intubatie direct bijaankomst in het ziekenhuis vereist was (n = 3). Bij 1 patiënt ontbraken te veel gegevens, en 33 patiënten werden niet geïncludeerdvanwege een te korte opnameduur (< 1 dag) of opname op een eenpersoonskamer.Demografische en klinische gegevens van de 218 geïncludeerde patiënten staan in tabel 1.Tijdens de studie werden 90 van de 809 neusspoelsels abusievelijk niet afgenomen (11,1%). Poliklinische follow-upgegevens warenbeschikbaar van 190 patiënten (87,2%).ONDERZOEKNED TIJDSCHR GENEESKD. 2020;164:D4389 3KruisbesmettingKruisbesmetting werd aangetoond bij 28 patiënten (12,8%). Bij 19 patiënten die nooit een kamer deelden traden 4kruisbesmettingen (21%) op, terwijl 24 kruisbesmettingen optraden bij de 199 kinderen die een kamer deelden (12,1%; p = 0,33)(tabel 2).Tabel 1PatiëntkenmerkenONDERZOEKNED TIJDSCHR GENEESKD. 2020;164:D4389 4Bij 1 patiënt trad tijdens opname besmetting op met RSV, maar deze patiënt had nooit een kamer gedeeld met een andere patiëntmet RSV. De andere kruisbesmettingen traden op met rhinovirus (n = 17), enterovirus (n = 5), coronavirus (n = 4), adenovirus (n =2), parainfluenza- (n = 2), influenza A- (n = 1) en metapneumovirus (n = 1).Bij 3 van deze kruisbesmette patiënten werd het betreffende virus aangetoond bij een van de kamergenoten, voorafgaand aan hetmoment waarop de kruisbesmetting werd gedetecteerd. Alle 3 waren bij opname RSV-positief en werden kruisbesmet met eenrhinovirus.Kruisbesmetting ging niet gepaard met ernstigere ziekteverschijnselen (tabel 3).Bron van kruisbesmettingTijdens het eerste seizoen (2012-2013), waarin we alleen virale diagnostiek verrichtten bij patiënten, kon geen van de 10kruisbesmettingen gerelateerd worden aan kamergenoten. Tijdens het tweede seizoen (2013-2014), waarin we ook viralediagnostiek bij ouders en bezoekers verrichtten, vonden we een mogelijke bron van kruisbesmetting onder familieleden bij 3patiënten en onder kamergenoten bij 3 van de in totaal 8 kruisbesmettingen. Tijdens de laatste 2 seizoenen (2014-2016) hebbenTabel 2Kruisbesmetting bij kinderen die waren opgenomen met een bronchiolitisTabel 3Ziektebeloop bij 218 kinderen met bronchiolitisVergelijking van patiënten met en zonder kruisbesmettingONDERZOEKNED TIJDSCHR GENEESKD. 2020;164:D4389 5we ook virale diagnostiek verricht bij medisch personeel; van de 10 kruisbesmettingen kon de bron bij 4 patiënten mogelijkgerelateerd worden aan medisch personeel, en bij geen van de patiënten aan familieleden of kamergenoten.BeschouwingIn dit onderzoek, dat plaatsvond bij kinderen met bronchiolitis die samen op een kamer verpleegd werden, trad bij 1 op de 8kinderen een kruisbesmetting op. Deze kruisbesmettingen konden bij 3 kinderen (1,3%) in verband gebracht worden metkamergenoten. De meerderheid van de kinderen was RSV-positief bij opname (83,4%); bij 1 patiënt trad tijdens opnamekruisbesmetting met RSV op, maar deze patiënt had tijdens de gehele opname geen kamer gedeeld met RSV-positieve patiënten.Kruisbesmetting ging niet gepaard met ernstigere ziekteverschijnselen. Deze resultaten doen vermoeden dat het veilig is omkinderen met bronchiolitis samen op een kamer te verplegen, ongeacht de verwekker. Dit is ook vanuit de pathofysiologiebegrijpelijk, aangezien verspreiding van virale respiratoire verwekkers vooral via direct contact met besmette voorwerpen oflichaamsdelen verloopt en slechts in mindere mate via de lucht.4,8,10De belangrijkste beperking van ons onderzoek is dat het aantal deelnemende patiënten relatief klein was (n = 218), ondanksinclusie gedurende 4 jaar. Daarnaast is het de vraag of het aantonen van een virus in neusspoelsels werkelijke besmettingbevestigt of slechts dragerschap aantoont. Ook zijn de neusspoelsels niet op alle momenten afgenomen, en weten we niet of wemogelijke vectoren onder bezoekers en personeel hebben gemist.Een andere belangrijke factor om rekening mee te houden is de mogelijkheid dat door het uitvoeren van deze studie de aandachtvoor en wellicht ook de toepassing van hygiënemaatregelen versterkt is. We willen dan ook benadrukken dat goede handhygiënevan groot belang blijft bij het voorkomen van kruisbesmettingen bij opgenomen patiënten.4,10Conclusies en aanbevelingenDeze studie toont aan dat kinderen die zijn opgenomen met een bronchiolitis veilig met elkaar op een kamer verpleegd kunnenworden, mits de gebruikelijke hygiënevoorschriften goed nageleefd worden. Het achterwege laten van deze cohortisolatie kanleiden tot een interessante kostenbesparing en vereenvoudiging van de patiëntenlogistiek.Online artikel en reageren op ntvg.nl/D4389Isala, Zwolle. Afd. Kindergeneeskunde: dr. J. Bekhof, kinderarts; M. Wessels, verpleegkundig specialist; drs. V.L. Langenhorst,kinderarts; prof.dr. P.L.P. Brand, kinderarts. Laboratorium voor medische microbiologie en infectieziekten: dr. J.H.M. Ruijs, arts-microbioloog.Contact: J. Bekhof (j.bekhof@isala.nl)Belangenconflict en financiële ondersteuning: geen gemeld.Aanvaard op 19 februari 2020Citeer als: Ned Tijdschr Geneeskd. 2020;164:D4389Literatuur1. Florin TA, Plint AC, Zorc JJ. Viral bronchiolitis. Lancet. 2017;389:211-24. doi:10.1016/S0140-6736(16)30951-5. Medline2. Ralston SL, Lieberthal AS, Meissner HC, et al. American Academy of Pediatrics. Clinical practice guideline: the diagnosis,management, and prevention of bronchiolitis. Pediatrics. 2014;134:e1474. doi:10.1542/peds.2014-2742.3. Rosenberg J. Isolation and bronchiolitis. J Pediatr. 2005;146:846, author reply 846. doi:10.1016/j.jpeds.2004.12.034. Medline4. Hall CB. Nosocomial respiratory syncytial virus infections: the “Cold War” has not ended. Clin Infect Dis. 2000;31:590-6.doi:10.1086/313960. Medline5. Krasinski K, LaCouture R, Holzman RS, Waithe E, Bonk S, Hanna B. Screening for respiratory syncytial virus and assignment to acohort at admission to reduce nosocomial transmission. J Pediatr. 1990;116:894-8. doi:10.1016/S0022-3476(05)80646-8.Medline6. Hall CB, Lieberthal AS. Viral testing and isolation of patients with bronchiolitis. Pediatrics. 2007;120:893-4.doi:10.1542/peds.2007-1634. Medline7. Scotta MC, Chakr VC, de Moura A, et al. Respiratory viral coinfection and disease severity in children: A systematic review and meta-analysis. J Clin Virol. 2016;80:45-56. doi:10.1016/j.jcv.2016.04.019. Medline8. Bekhof J, Bakker J, Reimink R, et al. Co-infections in children hospitalised for bronchiolitis: role of roomsharing. J Clin Med Res.2013;5:426-31. doi:10.4021/jocmr1556w. Medline9. Jefferson T, Del Mar CB, Dooley L, et al. Physical interventions to interrupt or reduce the spread of respiratory viruses. CochraneDatabase Syst Rev. 2011;(7):CD006207. doi:10.1002/14651858.CD006207.pub4. Medline10. French CE, McKenzie BC, Coope C, et al; Noso-RSV Study group. Higgins JPT, Beck CR. Risk of nosocomial respiratory syncytial——————ONDERZOEKNED TIJDSCHR GENEESKD. 2020;164:D4389 6virus infection and effectiveness of control measures to prevent transmission events; a systematic review. Influenza Other RespirViruses. 2016;10:268. doi:10.1111/irv.12379.11. Kristjánsson S, Lødrup Carlsen KC, Wennergren G, Strannegård IL, Carlsen KH. Nebulised racemic adrenaline in the treatment ofacute bronchiolitis in infants and toddlers. Arch Dis Child. 1993;69:650-4. doi:10.1136/adc.69.6.650. MedlineONDERZOEKNED TIJDSCHR GENEESKD. 2020;164:D4389 7

Kunnen kinderen met bronchiolitis samen op een kamer verpleegd worden? Een prospectieve cohortstudie

https://pure.rug.nl/ws/files/195171152/Kunnen_kinderen_met_bronchiolitis_samen_op_een_kamer_verpleegd_worden_Een_prospectieve_cohortstudie.pdf

Kunnen kinderen met bronchiolitis samen op een kamer verpleegd worden? Een prospectieve cohortstudie

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

Dissertations of the University of Groningen