Amaç: Bu çalışmada, Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) tanılı çocuk ve ergenlerde Karşıt Olma Karşı Gelme Bozukluğu (KOKGB) ve/ veya Davranım bozukluğu (DB) eşhastalanımı varlığında veya yokluğunda aile işlevselliğinin değerlendirilmesi ve sağlıklı kontrol grubu ile karşılaştırılması amaçlanmıştır. Metod: Çalışmaya, Çocuklar için Duygulanım Bozuklukları ve Şizofreni Görüşme Çizelgesi- Şimdi ve Yaşam boyu Versiyonu-Türkçe Versiyonu (ÇGDŞŞY-T) ile değerlendirilen 8-16 yaş arası 49 DEHB tanılı çocuk ve ergen ve 48 sağlıklı çocuk ve ergen alındı. Aile işlevselliğini 6 boyutta değerlendiren (problem çözme, iletişim, roller, duygusal tepki verebilme, gereken ilgiyi gösterme, davranış kontrolü ve genel işlevler) Aile Değerlendirme Ölçeği (ADÖ) ebeveynler tarafından dolduruldu. Bulgular: DEHB tanısı olan çocukların % 34.7’ sinde eşhastalanım tespit edildi. En sık KOKGB (% 24.5) eşlik etmekteydi. DEHB’ li çocukların ailelerinin, ADÖ’ nün problem çözme, rollerin dağılımı, gereken ilgiyi gösterebilme, davranış kontrolü ve genel işlevler alt ölçeklerinden ‘sağlıksız işlevsellik’ seviyesinde yüksek puan aldıkları görüldü. Bunun yanında DEHB grubu ailelerinin problem çözme davranışı ve genel işlevselliği kontrol grubu ailelerine göre anlamlı düzeyde daha zayıftı ve rollerin dağılımı alanında daha fazla güçlükleri vardı. KOKGB ve/ veya DB eşlik eden DEHB’ li grubun aileleri, aile işlevselliğini değerlendiren tüm alanlarda ‘sağlıksız işlevsellik’ seviyesinde yüksek puanlara sahipti. Aynı zamanda eşhastalanımı olmayan DEHB grubuna göre, genel işlevsellik ve gereken ilgiyi gösterebilme alanlarında anlamlı oranda daha fazla sorun birdirdiler. Tartışma: Bu çalışmada yazın bilgisi ile uyumlu olarak KOKGB ve/veya DB eşhastalanımı olan ve olmayan DEHB tanılı çocuk ve ergenlerin aileleri ADÖ’ de çeşitli alanlarda aile işlevselliğinin bozulduğunu bildirmişlerdir. DEHB’ nin tedavisi özellikle KOKGB veya DB eşhastalanımı varlığında, ebeveynlik becerilerinin ve aile işlevselliğinin arttırılmasını hedef alan müdahale yaklaşımlarını içermelidir.Purpose: The purpose of the study was to examine and compare family functioning in attention deficit and hyperactivity disorder (ADHD) and ADHD comorbid with oppositional defiant disorder ( ODD) or conduct disorder ( CD) with control subjects. Method: Forty nine children and adolescents diagnosed with ADHD and forty eight controls (aged 8-16 years) were assessed with Kiddie Schedule for Affective Disorders and Schizophrenia Present and Lifetime Version; Parents completed the McMaster Family Assessment Device (FAD) for family functioning which assesses 6 dimensions of family functioning ( problem solving, communication, behavior control, affective involvement, affective responsiveness, and roles and also includes a general functioning subscale. Results: 34.7 % of the ADHD children had comorbid psychiatric disorders, and the major comorbidity was ODD (24.5 %). ADHD families scored high at the level of “unhealthy functioning” in the problem solving, roles, affective involvement, general functioning, and behavior control subscales of FAD. Besides, problem solving behavior and general functioning were significantly poorer than control families and they had more difficulties in area of roles. When DEHB was comorbid with ODD or DB, all areas of family functioning as measured by FAD were scored high at the level of “unhealthy functioning “. Additionally, general functioning and affective responsiveness were significantly poorer than ADHD without ODD or DB comorbidity. Conclusion: Recent studies revealed that ADHD and especially ADHD comorbid with ODD or DB may disrupt family functioning in many ways. In this study, the families of children and adolescents with ADHD and ADHD comorbid with ODD or DB had poorer family functioning in most of the subscales of FAD. Treatment of children and adolescents diagnosed with ADHD especially comorbid with ODD or DB should include parental treatment and intervention addressing parental skills, and family functioning
