Türk-İslam yönetim anlayışının yönetim fonksiyonları açısından değerlendirilmesine yönelik bir araştırma : Nizamü’l-Mülk’ün Siyasetname’si örneği

Abstract

xi, 72 sayfatablo : 29 cm. 1 CDÖZETİnsanlığın toplu yaşam serüveniyle başlayan yönetim olgusunun,bilimsel yönetim dönemiyle birlikte birtakım fonksiyonları içindebarındıran bir süreç olduğu ortaya konmuştur. Bununla birlikte geçmiştopluluklarda, uygarlıklarda, devletlerde ve dinlerde etkili bir yönetimanlayışı çerçevesinde söz konusu fonksiyonların kullanıldığınarastlanabilmektedir.Bu bağlamda araştırmanın sorunsalı ise, 20. yüzyılın başlarındaFayol tarafından yazına kazandırılan yönetim fonksiyonlarınınTürkİslamyönetim anlayışında rolü olup olmadığı çerçevesindeşekillenmektedir. Diğer bir deyişle araştırmanın amacıplanlama,örgütleme, yöneltme, koordinasyon ve kontrol şeklindeki beş temelyönetim fonksiyonununbilimsel yönetim öncesi dönemde Türk-İslamyönetim anlayışında geçerli olup olmadığını ve geçerliyse ne şekildeyerine getirildiğini saptamaktır. Bu doğrultudadöneminin en büyükdevletlerinden biri olan Büyük Selçuklu Devleti’nde 30 yıla yakın sürevezirlik yapmış olan Nizamü'l-mülk'ün iyi bir yönetimin nasıl olmasıgerektiğine dair tavsiyelerini içeren Siyasetname adlı eseri referansalınmıştır. Söz konusu eserde geçen ifadeler incelendiğinde, Nizamü'lVmülk'ün tüm yönetim fonksiyonları ile ilgili beyanlarının olduğu saptanmıştır.ABSTRACTIt has been revealed that the phenomenon of management, whichstarts with the communal living experiences of mankind, is a processembodying several functions together with the scientific managementperiod. In addition, it is possible to come across the usage of theaforementioned functions within the scope of an effective managementmentality in past communities, civilizations, states and religions.In this sense, the question of the research is shaped aroundwhether the management functions included in the literature by Fayol atthe beginning of the 20th century has a role in the Turkish-Islamicmanagement mentality. In other words, the purpose of the research is todetermine whether the 5 basic functions of management, planning,organizing, commanding, coordinating and controlling, were valid in theperiod before the scientific management and, if they were, how they werepracticed. Accordingly, Siyasatnama, which includes therecommendations of Nizam al-Mulk, who was a vizier in Great SeljukEmpire - one of the biggest states of the period - for almost 30 years,regarding how a good management should be, was taken as a reference.When the statements in the previously mentioned work were examined, itwas discovered that Nizam al-Mulk made explanations about all thefunctions of management