Charakterystyka zasobow genowych rodzaju x Triticosecale Wittmack

Abstract

W ramach polskiego Banku Genów utworzono na Lubelszczyźnie kolekcję pszenżyta (X Triticosecale Wittmack), która obejmuje rody i odmiany pszenżyta ozimego i jarego otrzymane w krajowych i zagranicznych ośrodkach hodowlanych. Badania kolekcyjne obejmują 4-letni cykl doświadczeń polowych, gdzie prowadzona jest ocena polowa oraz pomiary ważniejszych cech plonotwórczych roślin. Wszystkie materiały kolekcyjne są izolowane ze względu na częściową obcopylność pszenżyta dla zachowania tożsamości odmianowej. Zwaloryzowane odmiany są przekazywane do przechowalni IHAR w Radzikowie, celem ich zabezpieczenia. Zgromadzone dotychczas materiały kolekcyjne pszenżyta ozimego i jarego charakteryzują się dużym spektrum zmienności pod względem cech rolniczych, co przykładowo obrazują wieloletnie wyniki badań w latach 1993-1997. Zakres zmienności w kolejnych latach jest duży, zwłaszcza dla liczby i masy ziarn z kłosa. Badane obiekty są zróżnicowane także pod względem takich cech jak: odporność na choroby, wyleganie czy przezimowanie roślin. Prowadzenie prac nad gromadzeniem wytwarzanych form pszenżyta, umożliwia dalsze poszerzenie zakresu zmienności dla wielu cech użytkowych, które mogą być wykorzystane dla praktycznej hodowli, jak również w pracach badawczych.Collection of triticale genotypes (X Triticosecale Wittmack) including the strains and varieties of winter and spring triticale obtained from local and foreign breeding centers was created in Gene Bank of Lublin region. Field estmation and measurements of the main plant yielding traits were carried over out over 4-year experimental cycles. For maintaining varietal identity all collection materials were isolated due to partial triticale cross-fertilization. The seed material of valorized varieties was sent for protective storage at IHAR Radzików. Gathered materials of winter and spring triticale are characterized by wide spectrum of variability as regarding to agricultural traits what may be shown by many-year experiment results within 1993-1997. Variability range was large in particular years, especially for the number and weight of grains per spike. However, the studied objects were also differentiated with respect to such features as: disease resistance, lodging and overwintering. Conducting of work on triticale forms collection makes it possible further spreading the variability range for various performance traits that can be used for practical breeding and reasearch