Oddziaływanie wybranych substancji na immobilizację arsenu w glebie zanieczyszczonej tym pierwiastkiem

Abstract

Badania oparto na doświadczeniu wazonowym, których celem było określenie działania kompostu, węgla drzewnego, iłu, wapna i zeolitu naturalnego na immobilizację arsenu w glebie zanieczyszczonej tym pierwiastkiem. Ocenę działania zastosowanych substancji na immobilizację arsenu określono pośrednio, na podstawie wielkości plonu zielonej masy kukurydzy i zawartości w niej chlorofilu, jak też w oparciu o masę wytworzonych korzeni przez tę roślinę. Zwiększenie zanieczyszczenia gleby arsenem powodowało stopniowy spadek plonu masy nadziemnej kukurydzy i wytworzonych korzeni. Spadek ten w skrajnych obiektach z najniższym i najwyższym zanieczyszczeniem gleby arsenem, tj. 25 i 100 mg As·kg⁻¹, średnio wynosił: w plonie kukurydzy od 9 do 85%, a w masie korzeni od 30 do 81%. Ujemny wpływ arsenu na plon zielonej masy i przyrost masy korzeniowej kukurydzy najskuteczniej ograniczyło zastosowanie dodatków takich jak kompost i il. Zaobserwowano dodatni wpływ wzrastającego zanieczyszczenia gleby arsenem na zawartość chlorofilu w liściach kukurydzy. Najsilniej zależność ta wystąpiła w seriach, w których zastosowano zeolit naturalny, a najsłabiej w seriach z wapnem.The study was based oil a pot experiment with the aim of determining the effect of compost, charcoal, clay, lime and natural zeolite on the immobilization of arsenic in the soil contaminated with this element. The effect of the applied substances on the immobilization of arsenic was evaluated indirectly on the basis on the yield of maize green mass and its chlorophyll content and the root mass grown by this crop. Increasing arsenic contamination of soil resulted in a gradual decrease in the yield of maize over-ground mass and root mass. This decrease in the extreme cases with the lowest and highest soil contamination with arsenic (i.e. 25 and 100 mg As·kg⁻¹) ranged, on average, from 9 to 85% for the maize yield and from 30 to 81% for the root mass. The adverse effect of arsenic on the yield of green mass and growth of roots of maize can be most effectively limited by the application of supplements such as compost and clay. Increasing soil contamination with arsenic was found to have a positive effect on the content of chlorophyll in the maize leaves. This correlation was the closest in the experimental series with natural zeolite and the weakest in the series with lime