The Heretic Witkacy – Destruction in the Era of Constructionism

Abstract

Nawiązując do rocznicy rewolucji 1917 roku w Rosji artykuł przypomina rosyjski okres biografii Stanisława Ignacego Witkiewicza, zarysowuje wpływ tego okresu na radykalny katastrofizm artysty i zwraca uwagę na specyfikę recepcji twórczości Witkacego w realiach PRL. Okres rosyjski, choć od dawna uważany za kluczowy dla artystycznej postawy Witkacego był przez całe dziesięciolecia praktycznie nieznany i dopiero ostatnie lata przyniosły przełomowe odkrycia w tym zakresie. Odkrycia te pozwalają na szerszy przegląd ludzi, wydarzeń i trendów oddziałujących na autora „Nowych form w malarstwie” oraz na analizę tego jaki miały one wpływ na jego twórczość. Odkrycia te stają się także istotnym przyczynkiem dla analizy recepcji twórczości Stanisława Ignacego Witkiewicza w okresie PRL. Złożona specyfika tego okresu w powiązaniu ze szczątkową wiedzą na temat pobytu Witkacego w Rosji skutkowały ukształtowaniem wśród historyków sztuki i szerokim rozpowszechnieniem poglądu iż Witkacy był artystą awangardy. Zgoła odmienne wnioski przedstawił Piotr Piotrowski. Swą publikacją z 1985 roku pt. „Metafizyka obrazu” dokonał on w rzeczywistości dekonstrukcji współczesnej mu witkacologii, przedstawiając Witkiewicza jako artystę ariergardy, antyutopistę i katastrofistę – heretyka, który wybiera destrukcję w czasach panującego konstruktywizmu. Artykuł podkreśla oryginalność i wagę wkładu Piotrowskiego do witkacologii oraz potrzebę spojrzenia na jego rolę z dzisiejszej perspektywy badawczej