Wykorzystanie mniszka lekarskiego (Taraxacum officinale) do oceny antropogenicznego zanieczyszczenia środowiska metalami toksycznymi

Abstract

The common dandelion (Taraxacum officinale) is a widely distributed plant, not only geographically but also in terms of diverse, often extremely polluted habitats. It is therefore potentially an ideal plant to study accumulation of anthropogenic pollution. The aim of the study was to determine the suitability of common dandelion to assess the environmental contamination of Cd, Cr, Cu, Fe, Mn, Ni, Pb, Ti, Zn, V. The plants were collected from sites initially identified as significantly polluted as well as habitats presumably hardly contaminated. Analyses were made using inductively coupled plasma optical emission spectrometry (ICP OES) in argon, following decomposition of the organic matrix of samples using a mixture of 65% HNO3 and 30% H2O2 in a microwave digestion system. Elevated levels of Cd, Cr, Cu, Fe, Ni and Ti were found both in the leaves and roots of dandelion collected from more polluted sites. The results show that the common dandelion can be a good bio-indicator of environmental contamination for these elements. For the other studied metals, the results were not so unequivocal. In the case of Cd, Cr, Mn, and Ni, statistically significant correlation was found in the concentrations of these elements between the dry matter of leaves and roots.Mniszek pospolity (Taraxacum officinale) jest rośliną bardzo rozpowszechnioną nie tylko geograficznie, lecz także pod względem różnorodności siedlisk, często niezwykle silnie zanieczyszczonych. Jest zatem rośliną potencjalnie idealną do badań nad kumulacją zanieczyszczeń antropogenicznych. Celem badań było ustalenie przydatności mniszka pospolitego do oceny skażenia środowiska naturalnego Cd, Cr, Cu, Fe, Mn, Ni, Pb, Ti, Zn, V. Rośliny pobrano z miejsc wstępnie uznanych za znacznie skażone oraz z siedlisk przypuszczalnie mało zanieczyszczonych. Analizy wykonano metodą spektrometrii emisyjnej ze wzbudzeniem w indukcyjnie sprzężonej plazmie argonowej (ICP OES), po dekompozycji osnowy organicznej próbek mieszaniną 65% HNO3 i 30% H2O2 w mineralizatorze mikrofalowym. Zarówno w liściach, jak i w korzeniach mniszka pobranego z miejsc bardziej zanieczyszczanych stwierdzono podwyższony poziom Cd, Cr, Cu, Fe, Ni i Ti. Uzyskane wyniki wskazują, że mniszek pospolity może być dobrym bioindykatorem skażenia środowiska tymi pierwiastkami. W odniesieniu do pozostałych badanych metali wyniki nie okazały się tak jednoznaczne. W przypadku Cd, Cr, Mn, i Ni wykazano występowanie statystycznie istotnych korelacji między zawartością tych pierwiastków w suchej masie liści i korzeni