Thermal periods in the central-eastern Poland (1971-2005)

Abstract

W pracy dokonano klasyfikacji okresów termicznych na podstawie dat przejścia przez umowne progi termiczne. Wyznaczono daty początku i końca oraz czas trwania okresów termicznych: gospodarczego, wegetacyjnego i aktywnego wzrostu roślin. Analizę oparto na danych dotyczących średnich dobowych wartości temperatury powietrza pochodzących z dziewięciu stacji IMGW w środkowowschodniej Polsce w latach 1971-2005. Stwierdzono, że na badanym obszarze występuje zróżnicowanie przestrzenne czasu trwania, a także dat początku i końca poszczególnych okresów termicznych. Okres gospodarczy w środkowowschodniej Polsce rozpoczynał się średnio 13 marca i trwał do 12 listopada. Najkrócej sezon ten utrzymywał się we wschodniej części analizowanego rejonu, a najdłużej w części zachodniej i południowej. Termiczny okres wegetacyjny charakteryzował się tendencją do wcześniejszego rozpoczynania się i późniejszego zakończenia. Przeciętna długość okresu wegetacyjnego w środkowowschodniej Polsce wynosiła od 210 do 222 dni. W północnej części badanego obszaru okres ten trwał najkrócej, a najdłużej w części zachodniej i południowej. Analiza współczynników kierunkowych trendu liniowego czasu trwania aktywnego wzrostu roślin dowiodła, że daty jego początku w badanych latach nie wykazywały istotnej zmienności. Natomiast istotnie we wszystkich stacjach zmieniały się daty jego końca. Najkrócej sezon ten trwał w północno-wschodniej części badanego rejonu, a najdłużej w części zachodniej i południowej.This paper presents the classification of thermal periods based on the dates of passing through the conventional thermal thresholds. The dates of the beginning and the ending were determined along with the number of days of the following thermal periods: agricultural, vegetation and active plant growth period. The analysis was based on data concerning mean daily air temperature values coming from nine IMGW stations located in the region of central-eastern Poland, covering the period of 1971-2005. It was noticed that in the examined area there occurs spatial differentiation of the number of days as well as of the beginning and ending dates of particular thermal periods. Agricultural period in central-eastern Poland began on average on March 13th and lasted till November 12th. This season was the shortest in the eastern part of the area examined, while it was the longest in the western and southern part. Thermal vegetation period was characterised by a tendency to begin earlier and end later. The average duration of vegetation period in central-eastern Poland lasted form 210 to 222 days. In northern part of the area examined this period was the shortest, while it was the longest in the western and southern part. The analysis of directional coefficients of the linear trend in duration of the active plant growth period revealed that dates of its beginning during the examined years did not show any significant variation. Whereas, its ending dates varied significantly at all the stations. This season was the shortest in the north-eastern part of the area examined, while it was the longest in the western and southern part