Metil salisilat (MeSA), zararlıların bitkilerde beslenmeye başlamasından sonra bitkiler tarafından salgılanan, doğal düşmanlar üzerine çekici etkisi bulunan ve zararlı böceklerinde davranışlarını etkileyen bir bileşiktir. Bitkiler tarafından salgılanan bu bileşikler zararlı kaynaklı bitki uçucuları (HIPVs) olarak adlandırılmıştır. Bu çalışmada sentetik MeSA uygulanmış ve doğal olarak MeSA, linalool vb. uçucuların salgılanmasını teşvik etmek amacıyla kırmızıörümcek bulaştırılmış fasulyede yaprakbitleri ve predatörlerin popülasyon durumu araştırılmıştır. Çalışma 2011-2012 yıllarında arazi koşullarında yürütülmüştür. Denemeler kontrol, MeSA, kırmızıörümcek ve kırmızıörümcek+MeSA uygulamalarını içerecek şekilde 3 tekerrürden oluşmuştur. Uygulama parsellerinde içinde 2 ml MeSA bulunan 5 ml’ lik cam şişeler kullanılmıştır ve her hafta yenilenmiştir. Her parselden tesadüfi olarak alınan 15 adet yaprak laboratuarda mikroskop altında incelenmiş, yaprakbiti ve predatör sayımları yapılmıştır. Yapılan sayımlara göre, 2011 ve 2012 yıllarında kontrol (0.76± 0.04; 2± 0.2) parsellerindeki ve kırmızıörümcek (0.67± 0.08; 0.5± 0.06) parsellerinde yaprakbiti sayısı, MeSA (0.1± 0.02;0) ve kırmızıörümcek+MeSA (0.1± 0.02; 0.17± 0.02) bulunan parsellere göre daha fazla olmuştur. 2011 yılında coccinellidler MeSA bulunan parselde (3.33± 0.09), Orius sp. ve syrphid’ler ise kırmızıörümcek+MeSA bulunan parsellerde daha fazla görülmüştür. Sonuç olarak, bu çalışmada MeSA’ ın kullanımı yaprakbitleri üzerine repellent etki gösterirken, doğal düşmanları deneme alanına çekmiş ve predatörlerin etkinliğini artırmıştır. İleriki yıllarda bitki koruma açısından MeSA’nın yaprakbitlerine karşı biyolojik mücadeleyi destekleme çalışmalarında kullanılabileceği düşünülmektedir.Methyl salicylate (MeSA), which is released by plants after herbivore attack, not only attractant effect on natural enemies but also effect behaviour of pest arthropods. These compounds release by plants which is named herbivore induced plant volatiles (HIPVs). In this study, the population of aphids and predators in synthetic MeSA applied and mite infected bean plants in order to naturally stimulate MeSA, linalol etc. release were investigated. This study was conducted in field conditions with three replicates and following treatments MeSA alone, MeSA+mite release, mite release and untreated control in both year 2011 and 2012. Vials include 2 ml MeSA were used in every plot and renew every week. Randomly selected 15 bean leaves from each plot were examined under stereomicroscope and aphids and predators were counted. In 2011 and 2012, aphid abundance of Control (0.76± 0. 04; 2± 0.2) and mite release (0.67± 0.08; 0.17± 0.02) plots were higher than MeSA (0.1± 0.02;0) and mite release+MeSA (0.1± 0.02; 0.17± 0.02) plots. In 2011 coccinellids were high in MeSA plots, Orius sp. and syrphids were high in mite release+MeSA plots. In this study MeSA is not only repellent effect on aphids but also attractant effect on predators and improve the effectiveness of natural enemies in field. In future, MeSA could be used for the support of biological control against aphids in plant protection
