زمینه و هدف: فهم این وضعیت چالش‌انگیز مستلزم پژوهش‌های علمی است تا بتوان از نتایج آن برای سیاستگذاری اجتماعی، آموزشی و بهداشتی استفاده کرد. هدف پژوهش حاضر شناسایی مؤلفه‌های اعتماد بیمار به پزشک و فهم چگونگی بهبود «اعتماد» بیماران به پزشکان بود.
مواد و روش‌‌ها: روش این پژوهش کیفی از نوع فراترکیب است. طراحی، اجرا و نتیجه‌گیری این پژوهش در بازه زمانی 1398 تا 1400 انجام شده است. پایگاه‌های علمی داخلی و بین‌المللی Normagz، MagIran، SID، Scopus، Science Direct و پایگاه نشریات با دسترسی آزاد مراجع اصلی استخراج متون بود. منطبق با رویکرد هفت مرحله‌ای Sandelowski و Barroso (2007 م.) و با راهبرد جستجوی هدفمند، 110 مقاله انتخاب شدند. برای دستیابی به اطلاعات مورد نیاز در خصوص پرسش‌های مطالعه، از واژگان کلیدی اصلی از قبیل «اعتماد به پزشک»، «رابطه پزشک و بیمار»، «اعتماد بین بیمار و پزشک» و «Trust to Patient»، «Trust between Patient and Physician» و «Relationship between Patient and Physician» استفاده شد. به لحاظ معیار ورود و خروج، انتخاب مقالات بر اساس شباهت‌های روش‌شناختی و فراهم‌ساختن پوشش عمیق و جامع از ویژگی‌های مورد نظر و مؤثر بر نتایج بود. با قیاس عنوان، چکیده، روش و یافته‌های پژوهش مرحله به مرحله تعدادی مقاله از دایره مطالعاتی حذف شد و در نهایت 54 مقاله مبنای کدگذاری و تحلیل قرار گرفت.
ملاحظات اخلاقی: در مراحل مختلف طراحی، گردآوری و تحلیل داده و یافته‌های پژوهش از اصول و موازین اخلاق در پژوهش از قبیل وفاداری به متن، ارجاع‌دهی به منابع و رعایت اصول نگارش علمی تبعیت شده است.
یافته‌ها: نتایج این پژوهش نشان داد که اعتماد بیمار به پزشک رابطه‌ای پیچیده، دوسویه و متأثر از مؤلفه‌های متنوعی است. طبق یافته‌های این پژوهش عوامل اعتمادساز رابطه بیمار و پزشک در سه سطح کلان (اجتماعی ـ فرهنگی)، سطح میانی (قانونی ـ اخلاقی)، سطح خرد (حرفه‌ای ـ تخصصی، فردی ـ روان‌شناختی) طبقه‌بندی شد. افزون برآن، زیرطبقات یا زیرمؤلفه‌های این پژوهش شامل «اعتماد اجتماعی، رضایت اجتماعی، آموزش فرهنگی، مدیریت و محیط درمان، حقوق قانونی، اصول اخلاقی، امکانات درمان و بهداشت، محرمانگی، اخلاق علمی، حقوق قانونی، اصول اخلاقی، تعهد شغلی محرمانگی، دانش بالینی ـ تخصصی، مهارت کلامی ـ ارتباطی، باورمندی، آگاهی و تجربه درمانی بیمار و متغیرهای دموگرافیک» هستند.
نتیجه‌گیری: بر اساس یافته‌های این پژوهش، بهبود رابطه مبتنی بر اعتماد میان بیمار و پزشک مستلزم فراهم‌نمودن شرایط و زمینه‌های اجتماعی و حرفه‌ای متنوعی است که در این میان مدیریت درمان (افزایش برابری در فرصت‌های دسترسی و با کیفیت برای همه و ساخت و تجهیز فضای درمانی بیمارمحور)، یادگیری درمان (آموزش آگاهی‌بخش و تقویت مهارت‌های ادراکی و انسانی پزشکان و کادر درمان) و مدیریت محیط درمان (آموزش مهارت ارتباطی، همزبانی با بیماران و فاصله‌گرفتن از جایگاه اقتدارگرایانه برای کلیه کادر پزشکی و درمان بر اساس نوع ارتباط)، از ضروریات زیرساختی آن تلقی می‌شود.Background and Aim: Trust between patient and physician has been challenged by overt and covert factors such as eroding social capital and increasing the cost of medical services in the community. To understand such a challenging situation, scientific research needs to be done so that the results of which can be used for making social, education and health policies. This study aimed to identify the components of trust between patient and physician as well as understand how to strengthen "trust" in physicians.
Materials and Methods: A meta-synthesis was used to evaluate systematically the results of previous research regarding trust in physicians. This study has been designed, implemented and concluded from 2019 to 2021. Domestic and international scientific databases such as Normags, MagIran, SID, Scopus, Science Direct and open-access databases were the main sources for extracting text110 articles were selected based on the seven-step approach of Sandelowski and Barroso (2007) and focused search strategy. Key terms of "trust in patient", "trust between patient and physician", "physician-patient relationship", "trust between patient and physician" was used to obtain information about questionnaires. The criteria for selecting articles were methodological similarities and comprehensive coverage of the desired features affecting the results. By comparing the title, abstract, method and findings of the research, some articles were excluded from the study and finally, 54 articles were used as final sources for coding and analyzing.
Ethical Considerations: The research ethical principles such as fidelity to the text, reference to sources and observance of the principles of scientific writing have been adhered to by the researchers in different stages of the research design, data collection, analysis and conclusion.
Findings: The results of this study showed that the patients trust in the physician is a complex, two-way relationship and is affected by a variety of components. Based on the results, the confidence-building factors of the patient-physician relationship were classified into three levels of macro (socio-cultural), meso (legal-moral) and micro (professional-specialized, individual-psychological). In addition, the sub-components of this study include social trust, social satisfaction, cultural education, management and treatment environment, legal rights, ethical principles, treatment and health facilities, scientific ethics, legal rights, ethical principles, job commitment, confidentiality, clinical-specialized knowledge, verbal-communication skills, credibility, patient knowledge and therapeutic experience and demographic variables.
Conclusion: Based on the findings of this study, improving the trust-based relationship between the patient and physician requires the provision of various social conditions and circumstances, including treatment management (increasing equality in access to high-quality educational opportunities as well as building and equipping patient-centered treatment spaces), treatment learning (educating, informing and strengthening the perceptual and human skills of physicians and treatment staff) and treatment environment management (communication skills training, communicating with patients and distancing oneself from an authoritarian position for all medical staff and treatment based on the type of communication), considered as its infrastructural requirements.
Cite this article as: Safaei M, Farasatkhah M, Shamsi Gooshki E. The Social Context-Mining of Patients Trust in Physicians and Recommendations for Improvement and Promotion: A Meta-Synthesis Analysis. Faṣlnāmah-i akhlāq-i pizishkī, i.e., Quarterly Journal of Medical Ethics. 2021; 15(46): e29
