Yakala-tekrar yakala (capture-recapture) yöntemine ilişkin bir simulasyon araştırması

Abstract

Bu tezde, çoklu örnekleme sürecinde doğum, ölüm ve göç gibi etmenlerle populasyonda bulunan birey sayısının değişmediği kabul edilen kapalı populasyonlarda, yakala-tekrar yakala yöntemini kullanarak populasyon büyüklüğünü tahmin etmeye ilişkin istatistiksel modeller ele alınmıştır. Bireylerin yakalanma olasılıklarında varyasyona neden olan heterojenik,davranış ve zaman faktörlerinin varlığına ve yokluğuna göre tanımlanmış olan sekiz kapalı populasyon modelinin tümü kavramsal olarak açıklanmıştır. Üç varyasyon kaynağının varlığını kabul eden en genel model dışındaki yedi populasyon modeline yönelik, populasyon büyüklük tahminleyicileri incelenmiştir. Tahminleme yöntemlerinin, değişik yakalama olasılıkları ve populasyon büyüklüklerindeki performanslarını değerlendirmek amacıyla bilgisayar ortamında simülasyon denemeleri gerçekleştirilmiştir. Simülasyon yoluyla yakala-tekrar yakala yöntemine dayalı verilerin elde edilmesinde ve bu verileri kullanarak populasyon büyüklük tahminlerinin hesaplanmasında CAPTURE Programı kullanılmıştır. Simulasyonlar sonucunda, aynı yakalama olasılığında populasyon büyüklüğünün artmasıyla yakalanabilir durumdaki birey sayısındaki artışa bağlı olarak, tahminlerdeki yanlılığın azaldığı gözlenmiştir. 0.05 ortalama yakalama olasılığı düzeyinde tüm populasyon büyüklüklerinde elde edilen tahminlerin, populasyon parametresi hakkında güvenilir sonuçlar vermediği, ancak olasılıklardaki artış sonucunda örnek hacmini artması ile tahminlerdeki yanlılığın düştüğü belirlenmiştir