'Ege Universitesi Turk Dunyasi Incelemeleri Dergisi'
Abstract
Bu çalışma, 20-35 yaş arası, 12.-24. gebelik haftası arasında ve bel ağrısı olan gebelerde, progresif gevşeme egzersizlerinin ağrı algısına ve yaşam kalitesi üzerine etkisini belirlemek amacı ile gerçekleştirilmiş, randomize kontrollü deneysel bir çalışmadır. Araştırma Ekim 2007 – Haziran 2008 tarihleri arasında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Anabilim Dalı Gebe Polikliniğinde yürütülmüştür. Araştırma kapsamına alınan gebeler; yaş, eğitim düzeyi, gebelik haftası gibi durumları göz önüne alınarak Progresif Gevşeme Egzersizi (PGE) uygulama grubu (33 kişi) ve kontrol grubu (33 kişi) olarak eşleştirilmiştir. PGE Uygulama Grubu’ndaki her gebeye, gevşeme egzersizlerini nasıl yapacakları konusunda eğitim verilmiş, sonrasında PGE CD’si verilerek iki ay süresince egzersizleri günde iki kez yapmaları istenmiştir. Kontrol grubu olarak izlenen gebelerden, iki ay süresince günlük aktivitelerini sürdürmeleri istenmiştir. Araştırmanın verileri, gebenin sosyo-demografik özelliklerini belirlemek üzere “Gebe Tanıtım Formu”, gebenin bel ağrısının düzeyini belirlemek için “Görsel Kıyaslama Ölçeği (Visual Analog Skala=VAS)”, “McGill Melzack Ağrı Formu (MASF)” ve “Ağrı Günlüğü”, yaşam kalitesi düzeyini belirlemek için ise “SF 36 Yaşam Kalitesi Ölçeği” kullanılarak toplanmıştır. Tüm gebeler araştırma kapsamına alındıkları zaman ilk kez olmak üzere (VAS 1, MASF 1, SF 36-1), birinci ayın sonunda (VAS 2, MASF 2, SF 36-2) ve ikinci ayın sonunda (VAS 3, MASF 3, SF 36-3) toplam üç kez ağrıya ve yaşam kalitesine yönelik değerlendirilmişlerdir. PGE Uygulama Grubu’ndaki her gebeye ayrıca Ağrı Günlüğü verilerek gebelerin ağrılarını günlük kaydetmeleri istenmiştir. Araştırma verilerinin analizi bilgisayarda Statistical Package For Social Science (SPSS) 16.0 paket programı ile yapılmıştır. Gebelere yönelik tanıtıcı bilgilerin sayı ve yüzde dağılımları belirlenmiş olup, verilerin analizinde; ki kare ve Tekrarlı Ölçümlerde Varyans Analizi testleri yapılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre; araştırmaya dahil edilen gebelerin yaş ortalaması 26.86±3.82’dir. Gebelerin %66.7’sinin ilk gebeliği olduğu belirlenmiştir. Gebelik haftalarının ortalaması 18 Hafta olarak saptanmıştır. PGE Uygulama Grubundaki gebelerin VAS 1’de algıladıkları ağrı ortalaması 7.78±1.61, VAS 2’de 5.21±1.53, VAS 3’de 3.72±1.25 olarak saptanmıştır. Kontrol Grubundaki gebelerin ise VAS 1’de algıladıkları ağrı puan ortalaması 7.69±1.75, VAS 2’de 8.42±1.03, VAS 3’de 9.03±0.98 olarak saptanmıştır. PGE Uygulama Grubu’nda ki gebelerin VAS’a göre algıladıkları ağrı ortalamaları kontrol grubundaki gebelerle karşılaştırıldığında istatistiksel olarak anlamlı bir fark saptanmıştır. Yaşam kalitesi parametreleri değerlendirildiğinde gebelerin SF 36-1, SF 36-2 ve SF 36-3’ün alt boyutlarının puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark saptanmıştır. Bel ağrısı olan gebelerde progresif gevşeme egzersizlerinin öğretilmesi, yapmaları konusunda teşvik edilmesi ile bel ağrısı algısının azaltılması ve yaşam kalitesinin arttırılarak gebeliğin daha konforlu geçmesi sağlanabilir
