Giriş: Dişler geçmişte yaşamış toplulukların kültürel özellikleri hakkında bilgi verirken, aynı zamanda bu toplulukların biyolojik akrabalık ilişkilerinin de en önemli yansıtıcıları olarak değerlendirilmektedir. Dünya genelinde topluluklar arasındaki varyasyonun belirlenmesi için çok sayıda çalışma yapılmış olmasına rağmen, bu çalışma Anadolu için ilk örneği oluşturmaktadır. Amaç: Üç eski Anadolu topluluğu arasındaki biyolojik uzaklık ilişkilerinin 8 diş özelliğine dayanılarak belirlenmesi ve sonuçların mevcut topluluklara ait kafataslarının 20 ölçülebilen ve 28 ölçülemeyen özellik sonuçları ile karşılaştırılması amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: İncelenen topluluklara ait ölçülemeyen özellik frekanslarından hesaplanan MMD (Mean Measure of Divergence) değerleri ve ölçülebilen özellik ortalamaları NT-SYS paket programında gerçekleştirilen kümeleme analizi sonucunda fenogramlar oluşturulmuştur. Bulgular: Hem diş hem de kafatasının ölçülemeyen özelliklerinden oluşturulan, topluluklar arasındaki varyasyonu yansıtan fenogramların birebir uyumlu olduğu belirlenirken, metrik özelliklerin farklılıklar göstermekle birlikte benzer bir tablo sergilediği gözlenmiştir. Sonuç: Birçok anlamda güvenilirliği kanıtlanmış diş varyasyonlarının sonuçlarına dayanarak iskeletin ölçülemeyen özelliklerinin, özellikle parçalı iskelet kalıntıları ve küçük örneklemlerde, potansiyel bir veri kaynağı olarak kullanılabileceği düşünülmektedir.Introduction: While teeth are reflecting the cultural
pattern of ancient populations, they are also considered as one of the important markers of biological distances. many important studies have been carried out to determine the variations between the populations in the world, while this study is the first example in Anatolia.
Aim: In this study, the biological distance among
three ancient Anatolian populations were explored by
using 8 crown traits. In addition to these, the results
of 28 non-metric and 20 metric traits from the same
skulls were compared with the results of traits of tooth
crown.
Material and Method: A cluster analysis obtained
from the skulls of three populations using NT-SYS
software, was applied to the MMD (Mean Measure of
Divergence) values from non-metric data and to the
average values from metric data.
Results: Regarding the cluster analysis, a correlation
was observed between the phenograms, composed
of non-metric traits of both skulls and teeth, however,
metric traits of skulls and teeth was found to be dissonant.
Conclusion: Consequently, using the results of variations in teeth analysis, whose reliability has been
proved in many aspects, the non-metric traits of the keleton can be used in the studies to determine the
biological distance between populations, especially in
the case of fragmentary skeletal remains and small
sized skeletal samples
