Trzepotanie przedsionków — ewolucja choroby jako efekt proarytmii leczenia kardiologicznego

Abstract

Autorzy niniejszej pracy przedstawiają zagadnienie kolejnej niejednorodnej grupy arytmii, która kryje się pod nazwą: trzepotanie przedsionków. Wymieniają metody różnicowania trzepotania przedsionków od ich migotania i częstoskurczu przedsionkowego, zwracając uwagę na częste współwystępowanie tych arytmii, co legło u podstaw zmiany klasyfikacji miarowych arytmii przedsionkowych. Wobec rosnącej liczby pacjentów po operacjach serca, rozległych ablacjach w przedsionkach (głównie w leczeniu migotania przedsionków), po leczeniu zawału serca i z niewydolnością serca zmienia się proporcja pacjentów z trzepotaniem przedsionków zależnym od cieśni trójdzielno-żylnej i częstoskurczów przedsionkowych o typie makroreentry niezależnych od tej cieśni (rosnący odsetek tych drugich). W ujęciu historycznym zaprezentowano drogę zrozumienia mechanizmów tych arytmii i wynikających z nich metod leczenia (przerywania i profilaktyki nawrotów). Wobec niskiej skuteczności farmakoterapii (w warunkach polskich w zasadzie ma ona zastosowanie do zwalniania rytmu komór i poprawy tolerancji arytmii) autorzy opierają się one głównie na elektroterapii. Do przerywania służy albo kardiowersja elektryczna o niskiej energii (≤ 100 J) lub różne techniki stymulacji (z elektrody przedsionkowej urządzenia wszczepionego — stymulator/defibrylator, stymulacja przezprzełykowa, stymulacja endokawitarna). W profilaktyce nawrotów najlepiej sprawdza się przeznaczyniowa ablacja (w przypadku trzepotanie przedsionków i częstoskurczu przedsionkowego o typie makroreentry niezależnych od cieśni trójdzielno-żylnej powinna być wykonywana w doświadczonym ośrodku). Zagadnienie zilustrowano opisem przypadku pacjentki poddanej ablacji lewoprzedsionkowego częstoskurczu przedsionkowego o typie makroreentry będącego konsekwencją wcześniejszych zabiegów ablacji triggera i substratu migotania przedsionków. W podsumowaniu zaprezentowano schemat postępowania u pacjenta z napadem trzepotania przedsionków zmodyfikowany do warunków polskich.