Epidemiological threat from the perspective of the Anthropocene

Abstract

Potencjał pandemiczny już poznanych wirusów odzwierzęcych oraz ryzyko pojawia- nia się nowych oceniany jest przez WHO jako jedno z największych zagrożeń dla ludzkości. Ko- ronawirus odzwierzęcy SARS-CoV-2 jest już trzecim z tej dużej grupy wirusów, który pojawił się w XXI w., zaskakując swoją skutecznością transmisji oraz zdolnościami adaptacyjnymi w populacji ludzkiej. Tempo rozprzestrzenienia wirusa nie ma precedensu w historii ludzkości, zaś czynnikiem sprzyjającym temu jest nasze globalne usieciowienie – powiązania komunikacyjne skracające dy- stans geograficzny między regionami i kontynentami. Regionalnie, tempo kolonizacji lokalnych po- pulacji przebiega zróżnicowanie, w zależności od cech demograficznych i uwarunkowań społeczno- -ekonomicznych oraz prowadzonej strategii zarządzania w warunkach pandemicznych. W Polsce rozprzestrzenianie się zakażeń, udział poszczególnych wariantów w falach zakażeń są przesunięte o około jeden sezon w relacji do krajów Europy zachodniej, co jest typowe dla krajów Europy środ- kowej. Duże liczby zgonów notowane w Polsce, ale również generalnie w krajach Europy środkowej i wschodniej w trakcie epidemii wskazują na konieczność poprawy ochrony zdrowia w zakresie stra- tegii dedykowanych zarządzaniu epidemiologicznemu w praktyce: przygotowania systemu ochrony zdrowia do reakcji na sytuacje kryzysowe, prowadzenia skutecznej polityki szczepień, opracowaniu dedykowanych programów ochrony grup społecznych szczególnie wrażliwych na skutki zakażenia.The pandemic potential of already known zoonotic viruses and the risk of emergence of new ones is estimated by WHO as one of the major threats to humanity. The zoonotic coronavirus SARS-CoV-2 is already the third of this large group of viruses to emerge in the 21st century, surprising the human population with its transmission efficiency and adaptability. The rate of virus spread is unpreceden- ted in human history, and a contributing factor is our global networking – transport connections that shorten the geographical distance between regions and continents. Regionally, the rate of spread of local populations varies, depending on demographic and socio-economic characteristics and the pandemic management strategy pursued. In Poland, the spread of infections, the contribution of individual variants in waves of infections are shifted by about one season in relation to Western Eu- ropean countries, which is typical for Central European countries. Large numbers of deaths recorded in Poland, but also in general in Central and Eastern European countries during epidemics indicate the need to improve health care in terms of strategies dedicated to epidemiological management in practice: preparing the health care system to respond to crisis situations, conducting an effective vac- cination policy, developing dedicated programmes to protect social groups particularly vulnerable to the effects of infection.Wydawnictwo zostało sfinansowane ze środków JM Rektora UAM przyznanych w ramach grantu pn. "Mobilne punkty pomocy medycznej, modułowe szpitale polowe. Doświadczenia organizacyjne i logistyczne COVID-19.Projekt rozwiązań systemowych w Wielkopolsce"