Position of the Notion of Understanding in the Early Teaching of Lacan; Reconstruction of the Critique and a Commentary Based on Selected Psychoanalytic Concepts

Abstract

Praca ta obrała za cel umieszczenie uwag padających z ust Lacana w kierunku kategorii rozumienia, używanej niekiedy w psychiatrii, psychoterapii, psychologii czy psychoanalizie, w kontekście pozwalającym na uchwycenie ich sensu, to jest na tle: 1) koncepcji rozumienia przedstawionej przez Jaspersa w "Psychopatologii ogólnej", stanowiącej szczególne, zaawansowane opracowanie tej ogólnej kategorii, 2) aparatu teoretycznego porządkującego doświadczenie płynące z praktyki psychoanalizy, w szczególności tego sformułowanego podczas pierwszego czasu nauczania Lacana wraz z wcześniejszym okresem jego publicznej aktywności intelektualnej, to jest w latach 1936-1964. W tym celu w pracy zostaje zwięźle zrekonstruowana koncepcja rozumienia z "Psychopatologii ogólnej", w tym zwłaszcza jej aspekt dotyczący rozumienia genetycznego i jego związków z przyczynowością. Następnie zostają przytoczone wspomniane wyżej uwagi, które w dalszej kolejności są rozpatrywane w ramach wybranych koncepcji psychoanalitycznych: identyfikacji, relacji wyobrażeniowych, schematu dialektyki intersubiektywnej, mowy pustej i mowy pełnej, psychoanalitycznego ujęcia mowy, języka i mówienia, w tym: algorytmu de Saussure'a, punktu zapikowania, metafory, metonimii, znaczenia oraz sensu. Na koniec krytykowana koncepcja rozumienia zostaje zestawiona z psychoanalityczną formą interpretacji oraz zostaje poruszony wątek eksplikacyjnego nastawienia psychoanalizy.The following thesis aims to provide context for remarks made by Lacan towards the category of understanding, which is sometimes used in psychiatry, psychotherapy, psychology, or psychoanalysis, that would allow the reader to grasp their meaning, that is: 1) the conception of understanding portrayed by Jaspers in his "General Psychopathology", which is a specific, advanced formulation of this general category, 2) theoretical apparatus of psychoanalysis which organizes the experience resulting from its praxis, particularly the one that was formulated during the first time of the teaching of Lacan together with the period of his public intellectual activity that was prior to it, that is between 1936 and 1964. For this purpose, the thesis includes a concise reconstruction of the conception of meaning found in “General Psychopathology”, with a special focus on its aspect concerning genetic understanding and its links with causality. Subsequently, the remarks mentioned above are introduced and considered within the framework of selected psychoanalytic concepts: identification, imaginary relations, the schema of the intersubjective dialectic, full speech [parole], empty speech [parole], psychoanalytic approach to speech [langage], language [langue] and speaking [parole] including: de Saussure’s algorithm, quilting point, metaphor, metonymy, signification, and meaning. Finally, the conception of understanding that is subjected to critique is juxtaposed with the psychoanalytic form of interpretation and the topic of the explanatory nature of psychoanalysis is raised