Bu araştırmada Tekirdağ Bağcılık Araştırma İstasyonu arazisinde bulunan kültür asması çeşitlerinden Semillon, Narince, Gamay, Michele Paleri ve Çavuş ile 3309 Coudere, SO4, 5BB, 41B, 1103P anaç çeşitlerinin güneş gören ve gölgede olan yapraklarında stoma yoğunluğunun kalıp alma ve saydamlaştırma yöntemleri kullanılarak belirlenmesi ve yöntemlerin karşılaştırılması amaçlanmıştır. Kültür asması ve anaç çeşitlerinin güneş gören ve gölgede olan sürgünlerinden, 4. ile 5. boğumlarında gelişmesini tamamlamış ve katılaşmamış, hastalıksız ve çeşide özgü normal formda olan yapraklardan alınan örnekler saydamlaştırma yöntemi ve kalıp alma yöntemi ile incelenmiştir. İnceleme sonucunda kültür çeşitleri arasında stoma sayıları güneş gören yaprakta 1 mm2 ’de 276.04 ± 5.31 ile 170.58 ± 4.03 stoma/mm2 arasında, gölgede olan yaprakta ise 1mm2 'de 194.27 ± 16.83 ile 155.49 ± 7.43 stoma/mm2 arasında değişim göstermiştir. Anaçlarda ise stoma sayıları güneş gören yaprakta 1 mm 2 ’de 256.25 ± 15.83 ile 172.27 ± 3.55 stoma/mm2 arasında, gölgede olan yapakta ise 1mm2 'de 210.94 ± 22.63 ile 150.54 ± 8.80 stoma/mm2 arasında bulunmuştur. Saydamlaştırma yönteminde, aynı çeşidin güneş gören ve gölgede olan yaprakları arasında stoma sayısı açısından bir faklılığın izlendiği, güneş gören yapraklarda stoma sayısının daha fazla olduğu ve bu farklılığın kalıp alma yönteminde de saptandığı görülmüştür. Benzer farklılıklar hem çeşitlerde hem de anaçlarda saptanmıştır. İki yöntemi karşılaştırdığımızda hem çeşitlerde hemde anaçlarda, saydamlaştırma yönteminde, birim alanda saptanan stoma sayısının daha fazla olduğu, bu yöntemin kalıp alma yöntemine göre daha güvenilir bir yöntem olduğu sonucuna varılmıştır.In this research, it was aimed to determine stoma density of Semillon, Gamay, Narince, Michele Paleri, Çavuş cultivars and 3309 C, SO4, 5BB, 41B, 1103P rootstocks leaves which was in sunlight and in shade located in Tekirdağ Viticulture Research Station. Two methods were used; transparented leaf method and nail polish method. Two methods were compared in point of stomal density. Stomal density changed between cultivars in sunlight between 276.04 ± 5.31 and 170.58 ± 4.03 stoma/mm2 and in shaded leaves between 194.27 ± 16.83 and 155.49 ± 7.43 stoma/mm2 . Stomal density changed in rootstocks in sunlight between 256.25 ± 15.83 and 172.27 ± 3.55 stoma/mm2 , and in shaded leaves between 210.94 ± 22.63 ile 150.54 ± 8.80 stoma/mm2 . No differences were found between cultivars and rootstocks with transparented leaf method in terms of the number of stomata in shaded leaves and sunlight exposed leaves. Same results found with nail polish method. When we compare this two methods, in cultivars and rootstocks, in sunlight exposed leaves the stomal density were found much more than in shaded leaves. Consequently, it was found that determining stomal density with using transparanted leaf methot was more reliable than nail polish method
