Cytospora sp. er ein svak parasitt, men dersom til dømes frost eller insektangrep har såra plantevevet, kan denne soppen føra til daude nåler og kreftsår på ulike edelgranartar.Cytospora sp.publishedVersio

Stensvand, Arne

Talgø, Venche

Norwegian

NIBIO Brage

 Vol.7 Nr.101P - 2003 Cytospora sp.          Venche Talgø og Arne Stensvand, Planteforsk Plantevernet E-post: venche.talgo@planteforsk.no          Vertplanter I prosjektet ”Kartlegging og bekjemping av skadegjerarar i klyppegrønt- og juletre-produksjonen” er Cytospora sp. funnen på fleire edelgranartar: •  fjelledelgran (Abies lasiocarpa) •  nordmannsedelgran (Abies nordmanniana) •  nobeledelgran (Abies procera) Dei største registrerte skadane var på ein prøve av fjelledelgran som kom inn til Plantevernet frå Hordaland (Fig. 1) hausten 2002.  Symptom og biologi Det er ikkje noko å finna i norsk litteratur om Cytospora, men frå vestkysten av Nord Amerika er det rapportert at edelgran og av og til kystdouglas (Pseudotuga menziesii, vert angrepne av Cytospora abietis (Valsa abietis).  C. abietis er ein skadeleg, kreftsår-dannande sopp, men vert likevel sett på som ein svak parasitt. Denne soppen angrip etter at andre soppar har gjort skade eller etter tørke, vindbrekk, skogbrann, insekt eller menneskeleg aktivitet (til dømes skjering). I Nord Amerika finn ein ofte angrep av C. abietis på tre som er infiserte med misteltein (Arceuthobium). I Noreg kjenner vi berre til misteltein (snylteplante) på lauvtre, men i USA er det mistelteinartar som går på furu (Fig. 2) og andre bartre. C. abietis fører til at greiner vert ringa og daudar (jf. Fig. 1). Tre i alle aldrar kan få angrep. Unge tre og/eller toppar på unge tre kan dauda. På større tre vert toppar og/eller sidegreiner drepne, men trea overlever. Barken vert innsokken der det er angrep, og ein ser ofte kvaeutflod (Fig. 3).       Fig. 1. Fjelledelgran der angrep av Cytospora sp. har ført til at tuppen på greina og to sideskot har vorte ringa (kreftsår) og dauda. Foto: V. Talgø  Vevet under kreftsåra er brunt (Fig. 4). I barken og på brune nåler vil ein finna små, svarte sporehus nedi vevet (Fig. 5). Frå desse     Soppsjukdom Samandrag Cytospora sp. er ein svak parasitt, men dersom til dømes frost eller insektangrep har såra plantevevet, kan denne soppen føra til daude nåler og kreftsår på ulike edelgranartar.  Summary In Norwegian fir plantations it is common to find the fungus Cytospora sp. on brown needles. On Abies lasiocarpa it has also caused cankers.    Talgø, V. & A. Stensvand. 2003. Cytospora sp. Grønn kunnskap e 7(101P):1-3                                                      2 Vol.7 Nr.101P - 2003  sporehusa tyt det ut gulaktig sporemasse i trådliknande krøllar (Fig. 6). Sporane er små og pølseforma (Fig. 7).    Fig. 2. Dette biletet av misteltein på furu er tatt hausten 2003 like ved byen Coeur d’Alene i Idaho i USA.  Foto: V. Talgø     Fig. 3. Nærbilete av eit parti av greina i Fig. 1. Biletet syner innsokken bark og kvaeutflod der dei to sideskota har vorte ringa. Foto: V. Talgø      Fig. 4. Vevet under kreftsåra er brunt og dannar ein skarp overgang til det vevet som enno er grønt og friskt. Foto: A. Stensvand      Fig. 5. Oversida av brun nål av fjelledelgran med svarte sporehus av Cytospora. Det er som regel relativt få sporehus pr. nål. Foto: A. Stensvand     Fig. 6. Sporar som tyt ut frå eit Cytospora-sporehus på ei brun nål. Ein slik sporekrøll inneheld tusenvis av sporar. Foto: A. Stensvand     Fig. 7. Pølseforma sporar av Cytospora. Foto: E. Fløistad   Tiltak Frå USA vert det tilrådd å skjera bort daude parti på trea, men dette arbeidet må berre utførast i tørt vêr. Reiskapen ein brukar må desinfiserast mellom kvar gong ein kuttar i sjukt materiale, elles kan såra verta infiserte. Det er best å gjera dette arbeidet på vinteren, fordi det då er for tørt og kaldt til     Talgø, V. & A. Stensvand. 2003. Cytospora sp. Grønn kunnskap e 7(101P):1-3                                                      3 Vol.7 Nr.101P - 2003  sporeproduksjon. Ein må passe på å gå 5-10 cm inn på friske parti av greinene før ein kuttar, for å vera sikker på at det ikkje står att parti med soppvekst (hyfer). Alt som fremjar god vekst vil gjera trea meir motstandsdyktige. Pass på at det ikkje er mykje ugras som konkurrerar med trea om gjødsel, lys og luft.                                                    Prosjekttittel: Kartlegging og bekjemping av skadegjerarar i klyppegrønt- og juletreproduksjonen (2001-2003)Finansiering: SND, NGF, eigeninnsats Styringsgrupppe:  Harald Rømuld (prosjektansvarleg), Norsk Pyntegrønt  Terje Pundsnes (leiar for styringsgruppa), Pyntegrøntringen Inger Hilmersen, Norsk Gartnerforbund   Morten N. Andersen, Det Norske Skogselskap Tønnes Straum, produsent     Arne Stensvand (fagleg ansvarleg) og Venche Talgø, Planteforsk Plantevernet                                                                                                  Kjem som vedlegg til Norsk Pyntegrønt hausten 2004      ISBN 82-479-0438-1 

Cytospora sp.

https://nibio.brage.unit.no/nibio-xmlui/bitstream/11250/2505803/1/Planteforsk-GKe-2003-07-101P.pdf

Cytospora sp.

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

NIBIO Brage