Detzer, Karl

Türk Kütüphaneciliği

Turkish

Türk Kütüphaneciliği / Turkish Librarianship (Turkish Librarians’ Association)

KÜTÜPHANECİLİKTE BÜYÜK BİR İNKILÂPHALKIN AYAĞINA GİDEN KÜTÜPHANE** Karl Detzer’in, Sat. Review of Literature dergisinde çıkan bu yazısının Türkçe tercümesi *• Bütün Dünya,, nın Eylül 1951 tarihli, 44. sayısından iktibas edilmiştir.O irkaç ay evvel Louisville’deki halk kütüphanesine bir kadın gel­mişti. Müracaat yerindeki kızın yanma giderek, odası için çer­çeveli bir tabloyu ödünç olarak almak istediğini söyledi. Kendisine, kütüphanedeki ıoo tablonun büyük bir kısmının dışarı verilmiş ol­duğu bildirildi. Fakat o, Kentucky’li bir ressamın yaptığı sulu boya resmi beğenince, resim bir ay müddetle kendisine verildi.Biraz sonra kütüphanenin plâk koleksiyonunun bulunduğu kısma giden bu kadın 5 plâk seçti. Biraz ilerden de birkaç kitap aldı. İşini bitirdikten sonra aşağı inince, birkaç kişinin televizyon seyret­mekte olduğunu gördü. Eve döndükten sonra Louisville halk kütüp­hanesi radyo istasyonunun yayınını dinledi.WEPL adlı bu radyo istasyonu, hergün 14 saat müddetle halka hizmet etmektedir. Bu istasyon, zengin bir musiki yayınından maada, radyo ile Fransızca dersleri, kitap hülâsaları, temsiller ve naklen ya­yınlar da vermektedir.Kütüphane, plâk koleksiyonlarını ve kitaplarını, herhangi bir talep karşısında eğitim müesseselerine göndermektedir. Bu plâk­lar arasında en tanınmış sesler, en güzel temsiller, tanınmış kimse­lerin konuşmaları ve kültürel mevzular vardır. Mektepler ve şahıs­lar, aynı zamanda kütüphanenin 550 filminden de istifade edebil­mektedirler.Son 3 sene içinde, kütüphanenin ücretsiz gece derslerine, 3000 kişi devam etmiştir. Dersler, haftada dört gün, geceleri yapılmak­tadır. Üniversite hocaları buraya gelerek ders vermektedirler.Bu kadar hizmete karşılık, 368.000 nüfuslu Louisville’de adam başına düşen yıllık masraf 35 kuruş gibi ehemmiyetsiz bir para tut­maktadır. Kütüphaneyi halkın ayağına götürmek için girişilen te­şebbüste iki kişinin büyük hizmetleri görülmüştür. Bunlardan bîri kütüphanenin müdürü Reginald Graham, diğeri belediye reisi Char­les Famsley’dir..52 KARL DETZER75 sene evvel Louisville kütüphanesi, ticaret maksadı ile bazı kimseler tarafından işletiliyordu. Sonradan şehirliler tarafından umumî bir kütüphane şekline sokulmasına teşebbüs edildi. 45 sene evvel Andrew Carnegie, Louisville’lilere şimdiki kütüphane bina­sını hediye etti.25 sene evvel, Louisville’den geçen Ohio nehri üzerinde büyük bir köprü inşa edilmişti. Bu köprünün masrafı köprü resmi denen bir vergi ile ödenecekti ve artan parayı belediye reisinin kullanması hususunda kendisine takdir salâhiyeti tanınmıştı. Üç yıl evvel son bononun karşılığı ödendiği zaman, belediye reisi Farnsley’in elinde 50.000 dolar kalmıştı.Farnsley, eskiden kütüphanenin idare heyetinde bulunduğu için, müessesenin paraya ihtiyacı olduğunu biliyordu. Kütüphane­nin halka yaptığı hizmetleri genişletmesi için 50.000 doları kütüp­hane emrine tahsis etmekten çekinmedi. Kütüphane müdürü Gra­ham, bu para ile ilk olarak bir radyo istasyonu kurdu. Diğer teşeb­büsler de bunu takip etti.Farnsley’in yaptığı ikinci mühim teşebbüs, zencilerin de kü­tüphaneye girmesini temin etmek oldu.Kütüphaneye televizyon konduğu zaman, kültürlü kimseler, bunun okuma hevesini baltalıyacağını ileri sürerek itiraz etmişlerdi. Halbuki tam aksine, istatistikler, televizyon konduktan sonra kitap alanların yüzde 46 arttığını göstermektedir. Zira televizyonu sey­retmeğe gelenler umumiyetle bir kitap alarak eve dönmektedirler.Belediye reisi Farnsley, Ressamlar Birliği ile san’at eserlerinin muayyen müddetle meraklılara ariyet olarak verilmesi İçin teşeb­büse geçtiği zaman, ressamlar bu teklifi soğuk karşılamışlardı. Fakat sonradan bunun iyi netice verdiğini hayretle görmüşlerdi. Zira âri- yet olarak evine tablo alan kimseler, çok defa tablodan ayrılmak istemedikleri için, resmi satın alıyorlardı.Kütüphane müdürünün ve belediye reisinin gayesi; bütün zor­lukları yenerek kitapları, san’atı, müziği ve tahsili halkın ayağına kadar götürmektir. Çok çalışkan ve müteşebbis bir insan olan kü­tüphane müdürü Graham bir mesajında şöyle demektedir: “Kü­tüphanecinin yalnız, geniş kültürlü bir insan ve hoca olması kâfi değildir. O, aynı zamanda kütüphanesindeki eşyaları başkasına sevdirmesini bilmelidir.”HALKIN AYAĞINA GİDEN KÜTÜPHANE 53Louisville kütüphanesinin yaptığı teşebbüs, bu şehirde çok iyi netice vermiştir. Bunun başka şehirlerde ve memleketlerde mu­vaffak olup olmıyacağı bilinmemekle beraber, bir defa olsun tec­rübe edilmeğe değer.

HALKIN AYAĞINA GÎDEN KÜTÜPHANE

Karl Detzer

Directory of Open Access Journals

http://www.tk.org.tr/index.php/TK/article/download/2304/2269

HALKIN AYAĞINA GÎDEN KÜTÜPHANE

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

Türk Kütüphaneciliği / Turkish Librarianship (Turkish Librarians’ Association)

Directory of Open Access Journals