Modernizm, Aydınlanma Çağı‟nda filizlenen, aklın ve aklın ürünü biliminin rehberliğinde,
insan merkezli düşüncelerin kutsandığı, pozitivizm temelli bir fikir ve sanat akımıdır.
Etkisini uzun yıllar devam ettiren bu akım, insanlığın yaşadığı iki büyük savaşın yarattığı
yıkımlardan sonra sarsılmaya başlamış, ortaya attığı değerler sıygaya çekilmiştir.
Modernizmin kendisini temellendirdiği bütün değerleri sorunsallaştıran postmodern
düşünce ve sanat anlayışı, edebiyat başta olmak üzere birçok alanda etkili olmuştur.
Batı‟da yeni roman olarak değerlendirilen anlayışın ortaya çıkmasını sağlayan
postmodernizm, 20. yüzyılın ikinci yarısında, roman sanatını derinden etkilemiş,
“üstkurmaca, metinlerarası ilişkiler, çoğulculuk ve oyun” romanın belli başlı unsurları
olarak kullanmıştır. Türk edebiyatındaki ilk örnekleri, O. Pamuk‟un da ilk romanlarını
yayımladığı 1980‟lerden itibaren görülen postmodernizm, edebiyat çevrelerinde Pamuk‟un ilk iki romanından sonra yayımladığı Beyaz Kale, Kara Kitap, Yeni Hayat ve Benim Adım Kırmızı gibi romanlarının da etkisiyle, daha çok O. Pamuk özelinde tartışılmaya başlanmıştır.
Bu çalışmanın amacı, Orhan Pamuk‟un bugüne değin yazmış olduğu on romanı, hem
modern hem de postmodern eleştirinin perspektifinden değerlendirip bu romanların kurgu
unsurlarının hangi estetik anlayışa yakın olduğunu tespit etmektedir. Bu bağlamda
çalışmanın birinci bölümünde modernizm ve postmodernizmin ortaya çıkışlarına kısaca
değindikten sonra, modern ve postmodern romanların unsurları hakkında teorik bilgiler
verilmiştir. İkinci bölümde Orhan Pamuk‟un romanları modern unsurlar bakımından;
üçüncü bölümde ise postmodern unsurlar bakımından değerlendirilmiştir. Dördüncü
bölümde ise bu değerlendirmelerin bir mukayesesi yapılmıştır. Yapılan değerlendirmeler
sonucunda, Orhan Pamuk‟un bazı romanlarında modern ve postmodern romanın
özelliklerini harmanladığı görülmüş, bazı romanlarında ise ya modern ya da postmodern
anlayışa yaslanan metinler ortaya koyduğu tespit edilmiştir.Modernism is the movement of art and a thought that based on positivism, which sprouts at
The Age of Enlightment, consecrates anthropocentric thoughts under the guidance of mind
and the science being output of mind. This movement that continues to its effect in many
years, has started to be shocked after the destructions creating of two great war which
mankind experienced, its values that it puts forward to have been interrogated.
Understanding of postmodern thought and art which problematize all values of Modernism
that based itself on them, has been effective on many fields especially literature.
Postmodernism that provides to ocur the understanding that is regarded new novel as in the
West, has affected novel art deeply, has used “metafiction, intertextual relations,
multiplism and game” as the major factors of novel in the second half of twentieth century.
Postmodernism that‟s first examples in Turkish literature having been seen since Orhan
Pamuk published his first novels in 1980‟s, has started to discuss by literature community
specific to O. Pamuk mostly with the effect of White Castle, Black Book, New Life and
My Name is Red being published after Pamuk‟s first two novels.
The aim of this study is to evaluate ten novels that have been written by Orhan Pamuk up
to the present with the perspective both modern and postmodern critic and to determine
these novels‟ fiction factors‟ imminency to what esthetics understanding. In this regard, in
the in the first part of the study, appearances of modernism and postmodernism have been
touched briefly and then theoretical knowledge about modern and postmodern novels‟
factors have been presented. In the second part, Orhan Pamuk‟s novels have been
evaluated with regards to modern factors and in the third part these have been evaluated in
postmodern factors. In the fourth part a comparison of these evaluations have been made.
The result of these evaluations, it has been seen that he has gathered modern and
postmodern specialities in his some novels of Orhan Pamuk, it has been determined in the
certain novels that he revealed texts with supporting modern or postmodern understanding
