Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü
Abstract
Amaç: Bu araştırma, müzik eşliğinde izletilen sanal gerçeklik gözlüğünün epizyotomi onarımı sırasında kadınların algıladığı ağrıya, yaşam bulgularına ve doğum sonu konforuna etkisini incelemek amacı ile yapıldı.
Gereç ve Yöntem: Araştırma randomize kontrol gruplu, deneysel olarak, “Necip Fazıl Şehir Hastanesi Kadın Doğum ve Çocuk Ek Hizmet Binası”na Ekim 2020-Ocak 2021 tarihleri arasında doğum yapmak için başvuran, primigravid, mediolateral epizyotomi açılan ve araştırma koşullarını sağlayan, araştırmaya katılmayı kabul eden 84 kadın oluşturmaktadır (Çalışma 40/Kontrol 44). Çalışma grubundaki kadınlara steril sanal gerçeklik gözlüğünün (SGG) ile doğa manzarasına eşlik eden acemaşiran makamında müzik, epizyotomi uygulaması süresince izletilip dinletilmiş, kontrol grubundaki hastalara ise işlem sırasında herhangi bir uygulama yapılmamıştır. Verilerin toplanmasında “Gebe Tanıtıcı Bilgi-Travay ve Epizyotomi Takip Formu”, “VAS ağrı skoru”, “Doğum Sonu Konfor Ölçeği” ve “SGG Uygulaması Soru Formu” kullanılmıştır. Verilerin istatistiksel analizi, IBM SPSS Statistics 25.0 (IBM Corporation, Armonk, NY, US) paket programında yapılmıştır. Verilerin analizinde Kolmogorov-Smirnov, Student’s T, Mann Whitney U ve Friedman testleri kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde anlamlılık düzeyi p<0,05 olarak kabul edilmiştir.
Bulgular: Araştırma sonuçlarına göre; Algılanan epizyotomi tamir süresinin daha kısa olduğu tespit edilmiştir (p0,05). Çalışma grubunda doğum sonrası konfor puanları (Ç: 4,20±0,36/ K 3,99±0,55) istatistiksel anlamlı olarak daha yüksek tespit edilmiştir (p=0,032).
Sonuç: Sanal gerçeklik gözlüğüyle algılanan görüntüler ve dinletilen müzik sayesinde algılanan epizyotomi tamir sürenin daha kısa olduğu, bu görüntülerin ve dinletilen müziğin epizyotomi onarımı sırasında ve sonrasında oluşan ağrının yönetimine yardımcı olduğu ve kadınların doğum sonu konforunu arttırdığı sonuçlarına ulaşıldı.Aim: This study was conducted with the aim of examining the effect of virtual reality glasses used with music during episiotomy repair on women’s perceived pain, vital signs and postpartum comfort.
Materials and Method: This study was conducted as a randomised control group trial consisting of 84 women who visited Necip Fazıl City Hospital Gynecology and Child Additional Service Building to deliver between October 2020 and January 2021 and were primigravid, had had mediolateral episiotomy, met the research criteria, and agreed to participate in the study (Study 40/Control 44). Women in the study group were made to watch nature scenery accompanied by classical Turkish music in acemaşiran tune with sterile virtual reality glasses however, nothing was done during the procedure for women in the control group. " Introductory Information-Labour and Episiotomy Follow-up Form for Pregnant Women", " VAS pain score ", "Postpartum Comfort Scale" and "Virtual Reality Glasses Application Questionnaire" were used to collect the data. Statistical analysis of the data was performed with IBM SPSS Statistics 25.0 (IBM Corporation, Armonk, NY, US) using Kolmogorov-Smirnov, Student's T, Mann Whitney U and Friedman tests. During the evaluation of the data, p<0.05 was accepted as the significance level.
Result: According to the results of the research, the perceived episiotomy repair time was found to be shorter(p0.05). Postpartum comfort scores were found to be ( S: 4,20±0,36/ C: 3,99±0,55)statistically significantly higher in the study group (p=0.032).
Conclusion: In conclusion, as a result of the perceived views achieved with the virtual reality glasses and the music played, perceived episiotomy was shorter. These views and the music played helped to manage the pain during and after episiotomy repair and increased postpartum comfort of the women.İÇİNDEKİLER
KABUL VE ONAY............................................................................................................. i
TEŞEKKÜR ....................................................................................................................... ii
SİMGELER VE KISALTMALAR DİZİNİ....................................................................... vii
ŞEKİLLER DİZİNİ ........................................................................................................... ix
TABLOLAR DİZİNİ.......................................................................................................... x
ÖZET ................................................................................................................................ xi
ABSTRACT .................................................................................................................... xiii
1. GİRİŞ ............................................................................................................................. 1
1.1. Araştırmanın Amacı ..................................................................................................... 3
1.2. Araştırmanın Hipotezleri .............................................................................................. 3
2. GENEL BİLGİLER ........................................................................................................ 4
2.1. Epizyotomi................................................................................................................... 4
2.1.1. Epizyotomi İnsizyonunun Açılması ve Tamiri........................................................... 5
2.2. Ağrı.............................................................................................................................. 6
2.2.1. Ağrı Tanımı ve Fizyolojisi......................................................................................... 6
2.2.2. Ağrının Fizyolojik ve Psikolojik Etkileri ................................................................... 7
2.3. İntrapartum Ağrının Değerlendirilmesi......................................................................... 8
2.4.1. Yüzler Ağrı Değerlendirme Ölçeği ............................................................................ 8
2.4.2. Sözel Değerlendirme Ölçeği (SDÖ)........................................................................... 9
2.3.3 VAS Ağrı Skoru......................................................................................................... 9
2.4. Ağrının Kontrolünde Kullanılan Yöntemler.................................................................. 9
2.4.1. Farmakolojik Yöntemler............................................................................................ 9
2.4.2. Nonfarmakolojik Yöntemler.....................................................................................10
iv
2.5. Ağrı Yönetiminde SGG Uygulaması ...........................................................................11
2.6. Doğum Sonu Konfor ..................................................................................................12
3. GEREÇ VE YÖNTEM ..................................................................................................15
3.1. Araştırmanın Tipi........................................................................................................15
3.2. Araştırmanın Yapıldığı Yer ve Zaman.........................................................................15
3.3. Araştırmanın Evreni ve Örneklemi ..............................................................................16
3.4. Araştırmaya Dâhil Etme ve Alınmama Kriterleri.........................................................18
3.5. Araştırmanın Bağımlı ve Bağımsız Değişkenleri .........................................................18
3.6. Veri Toplama Araçları.................................................................................................19
3.6.1. Gebe Tanıtıcı Bilgi-Travay ve Epizyotomi Takip Formu (Ek 1) ...............................19
3.6.2. VAS ağrı skoru (Visual Analog Skala) (Ek 2) ..........................................................19
3.6.3. Doğum Sonu Konfor Ölçeği (DSKÖ) (Ek 3) ............................................................19
3.6.4. Sanal Gerçeklik Gözlüğü (SGG)...............................................................................20
3.7. Araştırmanın Uygulanması ve Verilerin Toplanması ...................................................21
3.7.1. Ön Uygulama ...........................................................................................................21
3.7.2. Uygulama Süreci......................................................................................................21
3.7.3. Çalışma Grubu Uygulama Adımları .........................................................................22
3.7.4. Kontrol Grubu Uygulama Adımları ..........................................................................23
3.8. Verilerin İstatistiksel Analizi.......................................................................................24
3.9. Araştırmanın Etik Boyutu............................................................................................25
4. BULGULAR..................................................................................................................26
4.1. Kontrol ve Çalışma Gruplarına Göre Kadınların Sosyo-Demografik Özellikleri ..........26
4.2. Kontrol ve Çalışma Gruplarına Göre Kadınların Obstetrik Özellikleri .........................28
4.3. Kontrol ve Çalışma Gruplarına Göre Kadınların VAS Ağrı Skoru Düzeyleri..............30
4.4. Gruplar İçerisinde Kadınların Yaşam Bulguları...........................................................32
4.5. Kontrol ve Çalışma Gruplarına Göre Kadınların DSKÖ’nden Aldıkları Puan ..............35
v
4.6. Çalışma Grubundaki Kadınların Müzik Eşliğinde İzletilen SGG Uygulamasından
Memnuniyet Durumları......................................................................................................36
5. TARTIŞMA...................................................................................................................38
5.1. Gebelerin Sosyo-Demografik Özelliklerine Yönelik Bulguların Tartışılması ...............38
5.2. Kontrol ve Çalışma Gruplarına Göre Kadınların Klinik Özelliklerine Yönelik
Bulguların Tartışılması.......................................................................................................39
5.3. Kontrol ve Çalışma Gruplarına Göre Kadınların VAS Ağrı Skoru Düzeyleri Yönelik
Bulguların Tartışılması.......................................................................................................40
5.4. Kontrol ve Çalışma Gruplarına Göre Kadınların Yaşam Bulgularına Yönelik Bulguların
Tartışılması........................................................................................................................42
5.5. Kontrol ve Çalışma Gruplarına Göre Kadınların DSKÖ Puanları.................................44
5.6. SGG’den Memnuniyet Durumlarının Tartışılması .......................................................45
5.7. Araştırmanın Sınırlılıkları............................................................................................45
6. SONUÇ VE ÖNERİLER ...............................................................................................46
6.1. Çalışmadan Elde Edilen Sonuçlar................................................................................46
6.2. Çalışmadan Elde Edilen Bulguların Değerlendirilmesi Sonucunda Geliştirilen
Öneriler .............................................................................................................................47
KAYNAKLAR..................................................................................................................48
EKLER..............................................................................................................................58
Ek 1: Gebe Tanıtıcı Bilgi - Travay ve Epizyotomi Takip Formu.........................................58
Ek 2: VAS Ağrı Skoru .......................................................................................................60
Ek 3: Doğum Sonu Konfor Ölçeği (DSKÖ) .......................................................................61
Ek 4: SGG Uygulaması Soru Formu (Çalışma grubu dolduracaktır)...................................63
Ek 5: Bilgilendirilmiş Gönüllü Olur Formu ........................................................................64
Ek 6: Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Girişimsel Olmayan
Araştırmalar Etik Kurulu....................................................................................................66
Ek 7: Kahramanmaraş İl Sağlık Müdürlüğü Kadın Doğum ve Çocuk Ek Hizmet Binası
Kurum İzni ........................................................................................................................67
vi
Ek 8: Doğum Sonu Konfor Ölçeği’nin kullanılması için izin..............................................68
BİLİMSEL ETİK BEYANI ...............................................................................................69
ÖZGEÇMİŞ.......................................................................................................................7