'Ege Universitesi Turk Dunyasi Incelemeleri Dergisi'
Abstract
Bu tezin amacı, seçkin İngiliz tiyatro yazarlarından Oscar Wildeʼın oyunlarından seçilen Salome, Lady Windermereʼs Fan, A Woman of No Importance ve The Importance of Being Earnestʼe ışık tutmaktır. Bu eserlerinde Wilde, İngiltereʼde yaşayan bir İrlandalı olarak İngiliz toplumunun ve kültürünün temelini oluşturan sınıf, cinsel eğilim ve cinsiyet sınırlarını sorgulamaktadır. Wilde, yaşamındaki değer yargılarını nasıl altüst ettiyse, estetiğe bakış açısını da aynı şekilde yıkmıştır. Yazar, klasik melodram ve kaba komedi kurallarını, karakterlerin ahlaki olmayan davranışlar sergilemesi yolu ile yıkmış, ortaya koyduğu sanatında estetik akımın ürünü olan züppelik olgusunu işleyerek Viktorya dönemi geleneklerine meydan okumuştur. Ayrıca o, dönemin getirdiği anlayışı yıkmış ve modernite fikriyle alay etmiştir. Marxist eleştiri, yeni tarihselcilik ve kültürel materyalizm gibi üç eleştiri kuramlarının statükoya karşı olmaları nedeniyle Wildeʼın oyunlarında uygulanmıştır.O, heteroseksüel bir ideolojide marjinal bir üye olarak yerini almıştır. Wilde, popüler tiyatro düzenini yıkmış ve onun içerdiği katı ahlak kurallarına meydan okumuştur. Wildeʼın kendisinin, hakim heteroseksüel Viktorya toplumunda marjinal yani “öteki kişi ” olmasından dolayı, tez özellikle bu kavram üzerinde odaklanmıştır. Tez altı bölümden oluşur: Birinci bölüm Wildeʼın hayatındaki geleneklerin yıkılmasını içerir, ikinci bölüm 19. yüzyılın kültürel ve entellektüel arka planı ve Wildeʼın oyunları üzerinde modernitenin etkisi ile ilgilidir. Üçüncü bölüm, modern dramanın kısa bir tarihçesi ile birlikte teatral arka planını gösterir. Dördüncü bölüm, üç eleştiri kuramının ana eğilimlerini tartışır. Beşinci bölümde oyunlar tür ve kaynaklarına göre incelenmiş ve son bölüm ise Wildeʼın otoriteye meydan okumasını ve Viktorya toplumunda bulunan sözde “erdemlerin” ve “ideallerin” alt üst edildiğini gösterir
