Hobbs, NP

Slippers, SC

van der Merwe, HJ

van Wyk, JB

AJOL - African Journals Online

S.-Af r .  TYdskr .  Veek.  1985,  15(4)168- Die invloed van speenouderdom opdie doeltreffendheid van 'n ver-snelde paringsfrekwensie met skapeH.J. van der Menrue*, J.B. van Wyk, N.P. Hobbs en S.C.Sl ippersDepartement Kleinveekunde, Landboufakulteit, Universiteit van dieOranje-Vrystaat, Bloemfontein, 9301 Republiek van Suid-AfrikaxAan rvie korrespondensie gerig moet wordOntvang 2 Oktober 1985The influence of weaning age on the efficiency of anaccelerated mating frequency with sheep. One hundred latepregnant South African Mutton Merino ewes were dividedinto two comparable groups (an early and a late-weaninggroup) of 50 animals each and subjected to a system ofthree lambing periods in 2 years. The lambs of the earlyand the late-weaned groups were weaned at 8 and 19weeks (at slaughtering) respectively after the beginning ofevery lambing period. In order to investigate the effect ofweaning age the ewes in both groups were subjected tothe same feeding level according to production stage. Thelambs in both groups also received a similar ration fromapproximately 3 weeks of age up to slaughter. Late weaningresul ted in a highly s igni f icant (P< 0,01) lower l ivemass ofthe ewes at mating and at slaughtering of the lambs.Similarly, the reproduction abil ity of the ewes wassuppressed by late weaning. On the other hand, an earlyweaning system resul ted in a highly s igni f icant (P< 0,01)lower growth rate and carcass mass as well as a significant(P < 0,05) lower grading of the carcasses. The net resultwas a small biological advantage in favour of the late-weaning system.'n Honderd laatdragtige Suid-Afrikaanse Vleismerino.ooie sin tw6e vergelykbare groepe (vroeg- en laatspeengroep) van50 elk ingedeel en aan 'n stelsel van drie lamseisoene in 2jaar onderurerp. Die lammers van onderskeidelik die vroeg-en laatspeengroepe is 8 en 19 weke (met bemarking) na dieaanvang van elke lamseisoen gespeen. Ten einde die effekvan speenouderdom te kon waarneem het beide groepeooie gedurende die proefperiode van 2 jaar volgensf is io logiese stadium diesel fde voedingspei l  ontvang.lnsgelyks het beide groepe lammers dieselfde rantsoenvanaf nagenoeg 3-weke-ouderdom tot slag ontvang. Dielaatspeen van lammers het die lewende massa van die ooiemet paring en slag van die lammers hoogs betekenisvol(P< 0,01) verlaag. Eweneens is aanteelvermoO van ooie deurdie laatspeenpraktyk benadeel. Daarenteen het 'n vroeg-speenpraktyk die groei en karkasmassa hoogs betekenisvol(P< 0,01) en gradering van lammers betekenisvol (P< 0,05)verlaag. Die netto resultaat was 'n geringe biologiesevoordeel  ten gunste van die laatspeenstelsel .Keywords: Sheep, accelerated mating frequency, weaningageIntensiewe slaglamproduksie is sinoniem met verhoogdeparingsfrekwensie. Navorsers soos Copenhaver & Carter0964) en Basson, Van Niekerk, Mulder & Cloete (1969) hetreeds belowende resultate met reproduksie-intervalle van 8maande behaal. Die vroegspeen van lammers op 6 - 8 wekeword dan ook as 'n voorvereiste vir 'n verhoogde parings-frekwensie gestel (Arnold & Charlich, 1980; Harrison, 1980).Dit is egter nie duidelik watter invloed vroegspeen en speen-skok op die groei en karkaskwaliteit van lammers het nie.'n Alternatief sou wees om lammers op 'n later speen-ouderdom direk van hul moers te bemark. Hierdie praktykkan egter op sy beurt weer die herbesetting van ooie ondertoestande van 'n hoe paringsfrekwensie nadelig beinvloed.Volgens Bredenkamp (1981, persoonlike mededeling) worddie doeltreffendste resultate met 'n laatspeenpraktyk verkry.Hierdie gevolgtrekkings berus egter op fragmentariese inligtingen geensins op noukeurige proefdata nie. In die lig hiervanen die beperkte inligting in die beskikbare literatuur is hierdietwee speenpraktyke onder gekontroleerde eksperimenteletoestande met mekaar vergelyk ten einde die biologies meesdoeltreffende praktyk onder toestande van 'n versneldeparingsfrekwensie vas te stel.'n Honderd laatdragtige Suid-Afrikaanse Vleismerino-ooiewat gedurende November 1981 gedek is, is volgens ouderdomgestratifiseer en in twee vergelykbare groepe (vroeg- enlaatspeengroep) ingedeel. Die ooie is aan 'n versnelde parings-frekwensie onderwerp deur hulle opeenvolgend gedurendeJulie 1982 en Maart 1983 te dek. Koggelramme met merktuieis 2 weke voor die dekperiode van 34 dae by die ooie geplaas.Die ooie is 'n maand na die vroegspeen van die lammersgepaar deur van handdekking gebruik te maak. Die lammersvan elke groep is gesamentlik, onderskeidelik 8 (vroegspeen)label 1 Samestelling en inname van dieHe gedurendedie verskillende fisiologiese stadia van die ooie.Fisiologiese Innamestadium (kg/dag) Mieliemeel LusernNie-dragtige ooie 1,5 100Vroee dragtigheid 1,5 100Laat dragtigheid(laaste 6 weke) 2,2 7 93Eerste 8 weke vanlaktasie 2,7 25 75en 19 weke (laatspeen met bemarking) na aanvang van dielamperiode gespeen.Die lammers het gedurende elke reproduksiesiklus 'nrantsoen saamgestel uit gelyke dele lusern (13 mm sif gemaal)en mieliemeel ad lib. vanaf nagenoeg 3 weke na die aanvangvan die lamseisoen tot bemarking ontvang. Hierdie rantsoenhet volgens NRC (1975) voldoen aan die ruproteien- enenergiebehoeftes van lammers met 'n gemiddelde massa vanongeveer 30 kg. 'n Koksidiostaat (Salinomycin) is in dierantsoen ingesluit.Die rantsoene van die ooie gedurende die verskillendefisiologiese stadia word in Tabel 1 uiteengesit. Hierdie voe-dingspeile in die onderskeie fisiologiese stadiums het aan dieenergiebehoeftes van die ooie (vroegspeengroep) volgens NRC(1975) voldoen. Vanwee die feit dat van lusern as die enigsteruvoerbron gebruik gemaak is, het die ruproteieninhoud vandie rantsoene die behoeftes van ooie oorskry. Bykomstig is'n lek bestaande uit gelyke dele dikalsiumfosfaat en sout virdie eerste 8 weke van laktasie en sout vir die res van diereproduksiesiklus vryelik aan die diere voorsien. Beide groepeooie het gedurende die proefperiode dieselfde voedingspeilgedurende die verskillende fisiologiese stadia ontvang ten eindedie effek van speenouderdom op reproduksie en vleisproduksiena te gaan.Die data is as 'n 2 x 3-faktoriale-proefontwerp (tweespeenouderdomme en drie lamseisoene) statisties ontleed. Geenkorreksies is vir meerlinggeboortes aangebring nie.Volgens die resultate in Tabel 2 blyk dit dat die laatspeenvan lammers 'n hoogs betekenisvolle (P < 0,01) ligter lewendemassa van ooie met paring en slag van die lammers tot gevolggehad het. Eweneens het die gemiddelde lewende massa vandie ooie in die laatspeengroep met die slag van die lammersonderskeidelik hoogs betekenisvol (P < 0,01) en betekenisvol(P < 0,05) afgeneem vanaf die eerste tot tweede en tweedetot derde reproduksiesiklus. Die swakker aanteelvermoe kanwaarskynlik hoofsaaklik aan die laer lewende massa van ooiemet paring toegeskryf word. Van Niekerk & Mulder (1965)label 2 Die invloed van speenouderdom van lammers op die lewende massa enreproduksiedoeltreffendheid van ooie.Reproduksiesiklus BetekenisvolheidSpeen- (P< 0,01 **.,Item stelsel 2 3 Gemid. P< 0,05 = *)aMassa met geboorte (kg) Vroeg 23,40 79,72 77,70 76,59 NBeLaat 74,58 76,81 72,96 74,94Gemid. 73,99 78,23 75,50 2> 1**Massa met vroegspeen (kg)b Vroeg 71,81 68,29 64,11 68,56 NBLaat 74,00 67,64 63,08 69,17Gemid. 72,91 67,96 63,63 I> 2 > 3**Massa met paring (kgt Vroeg 65,93 70,42 68,18 NBLaat 67,30 62,75 65,03 NBV>L**Massa met laatspeen (kg)d Vroeg 63,25 72,05 67,30 67,14 2>3>1**Laat 65,09 59,68 56,52 61,15 I > 2, 3** V > L**2> 3*Aanteelvermoef (070) Vroeg 108 117 142 130Laat 114 102 123 113Gemid. III 110 133aSpeenstelsel X reproduksiesiklus-interaksie (P < 0,01) by masssa met laatspeen.bAgt weke na aanvang van lamseisoen.cSpeenstelsel x reproduksiesiklus-interaksie (P < 0,01).dNegentien weke na aanvang van lamseisoen.eStatisties nie-betekenisvol (P > 0,05).[Lammers gebore 100------xOoie by ram I .170 S.-Afr. Tydskr. Veek. 1985, 15(4)Tabel 3 Die invloed van speenouderdom op die massaverandering en karkaseienskappevan lammers.Reproduksiesiklus BetekenisvolheidSpeen- (P<O,OI = **,Item stelsel 2 3 Gemid. P < 0,05 = *)"Geboortemassa (kg) Vroeg 4,74 4,44 4,98 4,72NBbLaat 4,76 4,82 5,03 4,86Gemid. 4,75 4,62 5,00 3> 2**Massatoename vanaf geboorte tot Vroeg 0,32 0,30 0,30 0,31 NBvroegspeen (kg/lam/dag) Laat 0,31 0,32 0,31 0,31Gemid. 0,32 0,31 0,30 NBVroegspeenmassa (kg) Vroeg 20,17 20,29 19,52 20,00 NBLaat 19,90 20,89 19,94 20,24Gemid. 20,30 20,58 19,72 NBMassatoename vanaf vroegspeen Vroeg 0,30 0,26 0,26 0,27 L > V**tot slag (kg/lam/dag) Laat 0,30 0,28 0,29 0,29Gemid. 0,30 0,27 0,27 1 > 2,3**Siagmassa (kg) Vroeg 45,10 41,85 40,51 42,35Laat 46,31 44,06 43,43 44,52 L > V**Gemid. 45,68 42,91 41,85 1> 3**Karkasmassa (kg) Vroeg 21,72 19,43 17,18 19,44Laat 22,03 21,63 19,13 20,93 L > v**Gemid. 21,86 20,49 18,08 1,2> 3**I> 2*Graad (uit 5 punte) Vroeg 4,57 4,92 4,48 4,67 L > V*Laat 4,75 4,98 4,77 4,84Gemid. 4,66 4,95 4,61 2> 1,3**Biologiese doeltreffendheid Vroeg 4,18 3,98 4,08(E)C Laat 4,61 4,07 4,34Gemid. 4,40 4,03aGeen betekenisvolle interaksie.bStatisties nie-betekenisvol(P> 0,05).cE = Gemiddelde karkasmassa van lammers x aantal lammers x 100 1970).Voer verbruik deur ooie + voer gevreet deur lammers (Large,het gevind dat die suiplam nie ovulasie inhibeer nie. Ten spytevan ovulasie wys ooie egter geen uitwendige tekens vanbronstigheid nie.'n Interessante verskynsel was dat laatspeenlammers vanafdie tweede reproduksiesiklus die ooie se wol begin vreethet. Volgens Church, Smith, Fontenot & Ralston (1971) duiwolvreet op 'n kaliumtekort.Dit volg uit Tabel 3 dat die vroegspeen van lammers 'nhoogs betekenisvolle (P < 0,01) laer groei en karkasmassasowel as betekenisvolle (P < 0,05) swakker gradering teweeg-gebring het. Hierdie swakker resultate kan waarskynlik aandie gebrek van addisionele melk- en dus energie-inname vandie vroegspeengroep toegeskryf word. Geen speenskok konwaargeneem word nie en 'n konstante en deurlopende laermassatoename (P < 0,01) het vanaf vroegspeen voorgekom.Volgens die gegewens in Tabel 3 het 'n laatspeenpraktykin vergelyking met 'n vroegspeenpraktyk onder toestande van'n versnelde paringsfrekwensie, geringe biologiese voordeleingehou. Hierdie bevindinge geld egter slegs vir die proef-periode van 2 jaar wat in die huidige studie toegepas is. Ditis wel moontlik dat die skaal oor die langtermyn in die gunsvan die vroegspeenstelsel kan swaai, veral as die nadelige(P < 0,01) invloed van die laatspeenstelsel op die massa endus aanteelvermoe van die ooie in aanmerking geneem word.Daar bestaan moontlik veral 'n gevaar van oorbenutting vanooie waarvan die lammers laat gespeen word.VerwysingsARNOLD, G.W. & CHARLICK, A.J., 1980. Reproductive rate ina natural flock of Merino sheep. Proc. Aust. Soc. Anim. Prod.13, 417.BASSON, W.D., VAN NIEKERK, B.D.H., MULDER, A.M. &CLOETE, J.G., 1969. The productive and reproductivepotential of three sheep breeds mated at 8-monthly intervalsunder intensive feeding conditions. Proc. S. Afr. Soc. Anim.Prod. 8, 149.CHURCH, D.C., SMITH, G.E., FONTENOT, J.P. &RALSTON, A.T., 1971. Digestive Physiology and Nutrition ofRuminants. Vol 2. Albany Printing Co. Oregon: Albany,U.S.A.COPENHAVER, J.S. & CARTER, R.C., 1964. Maximizing eweproductivity by very early weaning and rebreeding. J. Anim.Sci., 23, 302 (Abstr.).HARRISON,V.L., 1980. Sheep production: intensive systems,innovative techniques boost yields. USDA agricultural reportno. 452, March 1980.LARGE, R.V., 1970. The biological efficiency of meat productionin sheep. Anim. Prod. 12, 393.NATIONAL RESEARCH COUNCIL, 1975. NutrientRequirements of Sheep. No.5. National Academy of Sciences,Washington D.C.VAN NIEKERK, B.D.H. & MULDER, A.M., 1965. Duration ofpregnancy and of post-partum anoestrus in autumn-matedDorper, Dohne Merino and Merino ewes. Proc. S. Afr. Soc.Anim. Prod. 4, 205.

English

Die invloed van speenouderdom op die doeltreffendheid van 'n versnelde paringsfrekwensie et skape

https://www.ajol.info/index.php/sajas/article/download/139235/128931

Die invloed van speenouderdom op die doeltreffendheid van 'n versnelde paringsfrekwensie et skape

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

AJOL - African Journals Online