le Roux, J.P..

van Wyk, L.C.

English

AJOL - African Journals Online

S.Afr. Tydskr. Veek. 6, 93-96 (1976)DIE EFFEK VAN VERKORTE DRAAGTYD NA VERSKILLENDE HORMOONBE.HANDELINGS OP PELSEIENSKAPPE VAN KARAKOELLAMMERSSUMMARY: THE EFFECT OF SI{ORTENINC GESTATION WITH HORMCNES ON PELT CHARACTERISTICS OF. KARAKULLAMBSTwo hundred and eighrv rwo pregnant Karakul ewes were used in an experiment which war c:onducted with ewes mated out ofthe normal breeding teiuon (October to December). Intramuscular injections of either I mg flumetharone or 30 mg rtilbrxstrol wereused to induce parturition - 7 days before normal lambing. Pelt characteristics of the lambs were :t3sessed subjectively. The oestrogen-treated ewes lambed significantly ( P < 0,01) earlier than the flumethasone groups but showed a tendency rowards distocia On tirewhole shortentng of the gestatlon period improved pelt characterisbcs and had a sl.ighr advantageous effect on pelt prices. The use ofa corticosteroid to induce parnrndon rn ewer where prolonged pregnancy disease is common, seems indicated.OPSOMMING.Twee honderd twee-en-tagtig dragtige Karakoelooie is in 'n eksperiment waar die ooie buiteseisoens (Okrober tot Desember) ge-paar is en gedurende laatdragrigheid met hormone behandel ir, gebruik. Ekrogene hormone nl. flumetharoon I mg en stilbocstrol 30 mgis binnespiers ingesputt ten einde draagtyd met ongeveer 7 dae te vervroeg. Pelseienrkappe van lammen s rubjektief beoordeel en verge-lyk. Ooie wal met oestrogeen behandel ic, het betekenisvol (P < 0,01) vroeir gelam as die flumethasoon groep, maar was geneig tot ge-boorte problemc'. Oor die algemeen hel vervroegde partus 'n voordelige effek op pelseienskappe gehad sonder dat die ooie enigsinr be-nadeel is. Die terapeutiese gebruik van kortlkosterotde. waar ooie geneig u om langer as die normale te fua, word aanbeveel.P.J. ie Rouxr & L.C. van WykLandboukollege Neudamm, Windhoek, S.W. A.Onwangs van MS 9.10.75(P . 0,05) rnaar dat die pelse ook minder krulontwik-keling getoon het (P < 0,01). Verder is patroon, haar-kwaliteit en pelsgrootte nie nadelig geraak nie. Die pels-handel gee voorkeur aan 'n ligtegewig pels met kort hareen as hierdie eienskappe deur verkorting van draagtyd inpelsareas waar "Grootlamsiekte" voorkom verkry kanword, sonder dat ander ekonomies belangrike pelseien-skappe ingeboet word, mag die kunsmatige verkortingvan draagtye tot groot voordeel wees.Gevolglik is hierdie studie aangepak met die doeleendersyds om vas te stel of produsente, in daardie areaswaar verlengde draagtye voorkom, gehelp kan word om'n beter pels te produseer en a"ndersyds om ooie, wat 'ngoeie kans staan om as gevolg van 'n onvermorJ om nor-nraal te lam te wek, deur injd,jel van terapeutiese hor-moonbehandeling te red.ProsedureOp twee venkillende lokaliteite in Suidwes-Afrikanl. Neudamm{andboukollege in die sentrale en die plaasSissekab in die suide, is onderskeidelik 97 en 185 drag-tige Karakoelooie, wat gedurende die lente en woee-somer beset is, soos in Tabel 1 behandel.Na afloop van paring en gedurende dragtigheid isalle proefboie op identiese veldweiding en volgens nor-mafe bestuurspraktyke gehou. Die ooie in Groepe 2 en 3,waar presiese dekdatums bekend was, is op 140 dae drag-tigheid behandel terwyl in geval van Groep 4, uieront-wikketing en ander uitwendige tekens van naderende par-tus, as maatstaf vir tyd van oestrogeen-toediening ge-bruik is. Die volgende data is ingesamel en met behulpvan 'n punteskaa-l soos in Tabel 2, gekodifiseer en sta-Alhoewel dlaagtyd by die meeste skaaprasse slegsvan akademiese belang is. is dit by die Karakoel van di-rekte ekonomiese belang vanwee' die effek wat verlengdedraaglye op pelse het. Daar is onder andere 'n positieweverwantskap tussen draagtyd en geboortemassa van lam-mers (Rsp = p < 0,01) en laasgenoemde eienskap hou opsy beurt weer verband met belangrike eienskappe sooshaarlengte en veldikte (Le Roux, 1970 Ongepubli-seerde data).In die praktyk word verder ondervind dat Kara-koellammers in sommige bossieveld-streke van Suidwes-Afrika, onderhewig is aan die sogenaamde "Grootlam-siekte", Basson. Morgenthal, Bilbrough, Marais, Kruger& Van der Merwe (1969), wat verlengde draagtyd metnadelige gevolge vir die lammers en selfs die dood vandragtige ooie tot gevolg rnag he. lrr hierdie areas. waardie probleem van tyd tot tyd opduik, het boere al swaarverliese gely en mag die terapeutiese aanwending van.hormone, ten einde draagtye in te kort, van waardewees.Skinner, Joctrle & Nel (1970), het draagtyd byKarakoelooie met 7 dae ingekort deur die toediening van'n enkele binnespierse inspuiting van flurnethasoon -. '11aktiewe kortikosteroibd. Daar is sterk aanduidings datdie adrenokortikosteroibdes 'n aktiverende rol speel indie proses van partus (Van Rensburg, 1961 , Liggrns,1968). Die bevindinge van Skinner, Blom, Gouws ct.Jochle (1970), in opvolgng van die eerste eksperirnent.het verder daarop gedui dat woeggebore Karakoellam-mers nie alleen dunner velle en korter hare gehad het nie93*Huidige adres:  Dept.  L.T.D.,  Windhoek.l .)Tabel IBe hande ling v an ooie gedurende laat 4ragtighe idIBehandelingSigekab NeudamnrVryparing. Ooie lamnormaal (Kontrole)Handdekking. I mgFlumethasoon bime-spiers op 140 dae drag-tigheid.Handdekking. 30 mg.Stilboesuol binne-spiers op 140 dae drag-tigheid,Vryparing. 30 mgStilboecuol na skat-ting op 140 dae drag-tigheid binnerpiers.t isties ontleed (Snedecor & Cochran, 1967).(a) 'n Parinpregister ten einde rekord te hou van deken lamdatums.(b) Tydsverloop vanaf behandeling tot partus in uur.Lammers is binne 24 h van geboorte van identifi-kasienommers voonien, geboortemassa is bepaalen vervolgens is almal volgens 'n standaardmetodesubjektief beoordeel.Na beoordeling is die larnrners geslag en die pelsegedroog. Na ciroging is peismassa en pelsoppervlak'tes bepaal terwyl 'n paneel van twee beoordelaamdie pelse subjektief beoordeei het vir haarlengte.patroon, krulontwikketing. iraarkwaliteit en haar-dikte. Daarna is die pelse in die afsonderlike be-handelingsgroepe bernark.Resultate en besprekingDie gemiddelde waardes van pro€fresultate na ver-vroegde partus word in Tabel 3 aangegee. In ooreen-stemming met die resultate van Skinner et al (1970), enVan Wyk, Belonje & Jochle (1972), is draagtye in diehuidige studie betekenisvol (P < 0,01) met behulp vaneksogene hormoonbehandeling van Karakoelooie, ver-kort" Wat die venkillende pelseienskappe betref, soos inTabel 3 opgesom, blyk dit duideLik dat die meeste vandie ekonomies belangrike eienskappe voordelig deur kor-ter draaglye beihvloed is. Oor die algemeen is geboorte-massa sowel as pelsmassa betekenisvol (P < 0,01) verlaagsonder dat pelsoppervlaktes, wat 'n belangrike prysbe-palende faktor is, te veel beiirvloed is. Trouens, uit 'ntotaal van 282 pelse is slegs I I (3,9%) as medium-groot-te gegradeer.Haarlengte wat op sy beurt weer patroon beih-vloed is deurgaans bevoordeel terwyl haardikte nie beiir-vloed is nie. Pelsdikte is van belang aangesien'n liggewigkledingstuk 'n modevereiste is en oor die algemeen ishierdie eienskap betekenisvol (P < 0,05) verbeter. Pa-troon, haarkwaliteit en pelspryse is nie noemenswaardigbeinvloed nie, maar toon 'n duidelike tendens tot ver-betering.Wat die ondenkeie horrnoonbehandelings betrefwas die reaksie op Stilboestrol betekenisvol (P < 0,01)vinniger as did op flumethasoon. Eersgenoemde behan-deling het egler'n neiging tot moeilike geboortes getoon.Skynbaar het volledige ontsluiting van die serviks nie inalle gevalle plaasgevind nie. Cieen nagevolge van enige vantlie behandelings wat betref vassit van nageboortes eniofinfeksie van enige aard is ondervind nie. Alhoewel dieooie nie doelbewus vir post-partum oestrus getoets is nie,is die waarneming gemaak dat oestrogeen-behanrJeldeooie besoncler woeti oestrus vertcon lret. Die d.ata inTabel 3 dui verder aan dat selfs die onderskeie kontrolegroepe nie die normale gemiddelde draagtyd van 149dae r;onkry het nie en dat die Sissekab-groep, wat uit die323.4 .643 2363 23 3(c)(d)Tabel 2N umeric:sc v+,Mrdes aun pelseienskappe toegeken-1-Eienskap i0 tPunte toegeken: 2 3Med. d ik Mediumi4 l s*  - '_-__-- - -__Med. fyn I PvnMed. kort i  XonMed. dun I OrrnVL:VL71| \S i  wS,  ws/Gal :_r tt"HaardikteHaarlengteVeldikteKrulontu"ikkeling*DikLankDikP e p ; K T :  P K ill{ed. iankMed. dikPK OViPKBaie dikI M e d ' r mMedlumOV:  \ 'OPen ;  PK/N l__ _.1_Patroon iHaarkwaliteit I Punte ui l  'n  nraksinrum van l0*  P e p :O V :VLAilS:Prpt ' rkorre l ;  KT :  Kurktrekket ;  PK :  Pypkrul ;Ontwikkelde v lak:  VO :  Vlakontwi f tkeld:  VL .  \ ' lakkrulVlakwatt : rs l  WS :  Watcnv;  ( la l  :  Gal l iak.94Tabel 3Gemiddelde gekodifiseerde waardes von resultate verkry met vervroegde partus by Karakoelooiena hormoonbehondelingLokaliteit en behandelineSissekab ( Koriperatief)abc: Gemiddelde waardesvan eienskappe met dieselfde opskrif verskil nie betekenisvol van mekaar nie.Neu damm-landboukollegePetradisionele Grootlamarea kom, selfs korter as die Neu-damm ooie gedra het. Die afleiding kan dus gemaakword dat veldtoestande van so 'n aard was dat die beson-dere plaas gedurende die proef nie aan die besonderesiekte probleem onderhewig was nie en dat groter be-handelingsverskil le moontlik was, sou die ooie wel ab-normale lang draagtye ondervind het. Die poging omooie op 'n geskatte draagtyd-basis te behandel yk baiebelowend en dit wil voorkom asof die beswaar van on'vermod om die konekte stadium van draagtyd, vir in-spuiting van die hornione vas te slel waar ooie nie deurmiddel van handdekking gepaar is nie. op hierdie manieruitgeskakel kan word.Teen 'n benaderde koste van 2l sent per behandel-ing is dit moontlik om in geval van kommersiele pelspro-duksie en veral in geval van probleem areas wat "Groot-lamsiekte" betref, draagtye met 7 dae in te kort. Dieterapeutiese aanwending van 'n kortikosterioibd, ten ein-de die ooi en haar lam te red, blyk nie alleen geslaagd ensonder newe+ffekte maar selfs lonend te wees.Ietal lammen I s:) 3 4 I 2 364 3 2 36 3 2 32 3 3aagtyd (Dae) 1 4 8 , 5 4 t42.1b 1 4 1 , 7 b l 4g ,3a 143 ,6b t43.6bboortemassa (kg) 4 ,464 3 , 9 1 b l  t tb 3 , 7 7 b 4 ,454 3,64b 3.s4bPelsmassa (g) 169 ,34 r47 J4b r43,22b l30,gab 1 8 6 . 6 3 4 1 5 5 , 6 6 b l s0 ,  I  8b1lsoppervlakte (mm4) 1 8 1 6 4 I  g07a I  g25a r7494 t  9034 n49b nTgbHaardikte 2,5 0a 2,69a ?  s q a 2,904 2 ,784 3 ,04 2.16a 'Krulontwikkeling 3,804 4.204 4 ,56b 4,35ab 4.254 4-254 4 , 5 5 4Patroon 4 , 1  8 4 4.604 4 ,474 4.06ab 4 3 g a 4 344 4,824Kwaliteit l- 'r'" - 6 .1  04 6 , 4 1 4 6.404 6 , 4 1 4 6 , 1 9 4 6364Tyd van rpuit tot Partus(uur)Prys per pels (R)t -II  r  r ,zou' , 'to'|^l--tt*' - l--- ot ''oo -I  r  t ,ooublI  r z , : t b l2J3a16.94r2,04446,0b12J749 5VerwysingsBASSON, P.A.,  MORGENTHAL, J.C.,  BILBROUGH, R.8. ,  MARAIS, J.L. ,  KRUGER, S.P. & VAN DER MERWE,J.L.D.E.B ., 1969. "Grootlamsiekte", a specific syndrome of prolonged gestation in sheep caused by a shrub,Salsola tuburculata (Fend ex Moq) Schinz var. Tomentasa C.A. Smith ex Aellen. Ondentepoort J. vet. Res.3 6 , 5 9 .LIGGINS, G.C., 1968. Premature parturition after infusion of corticotropin or cortisol in foetal lambs. J. Endou.4 2 , 3 2 3 .SNEDECOR, G.W. & COCHRAN, W.G., 1967. Statistical methods. Ames, Iowa : Iowa State Univenity Press.SKINNER, J.D., BLOM, P. VAN A., GOUWS, D.J. & JbCHLE, W., 1970. The effect of shortening gestation lengthwith flumeth.asone on pelt quality of Karakul lambs. hoc. S. Afr. Soc. Anim. hod. 9 , 193.SKJNNER, J.D., JOCHLE, W., & NEL, J.W., l9T0.lnduction of parturit ion in Karakul and cross-bred ewes with flu-menthasone. Agroanimalia 2, 99 .VAN RENSBURG, S.J., 1967. Gestation in sheep after foetal adrenalectomy and cortisol acetate administration.J.  Endocr.38,83VAN WYK, L.C., VAN NIEKERK, C.H., BELONJE, P.C. & JOCHLE, W., 1972. Effect of certain exogenous hormoneson the induction of parturition and post-partum anoestrus and influence of shortened gestation on certain peltcharacteristics in Karakul sheep. Agroonimalia. 4, 7 3.9 6

Die effek van verkorte draagtyd na verskillende hormoonbehandelings op pelseienskappe van karakoellammers

https://www.ajol.info/index.php/sajas/article/download/140183/129936

Die effek van verkorte draagtyd na verskillende hormoonbehandelings op pelseienskappe van karakoellammers

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

AJOL - African Journals Online