دانشکده بهداشت و ایمنی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
Doi
Abstract
زمینه و اهداف: اثر بخشی برنامه‌های آموزش بهداشت به میزان زیادی بستگی به استفاده صحیح از نظریه‌ها و الگوهای موجود دارد، با توجه به این که یکی از الگوهاي مؤثر در آموزش بهداشت، الگوی فرایند موازي گسترده می‌باشد و این که این الگو دارای سازه‌های تاثیرگذاری در مطالعات مربوط به رفتارهای بهداشتی بوده است، از این رو، مطالعه حاضر با رویکردی نظام‌مند به بررسی کاربرد الگوی فرایند موازی گسترده در مطالعات مرتبط با رفتارهای بهداشتی می‌پردازد.
مواد و روش‌ها: در این بررسی از پایگاه‌های خارجی Scoups، Springer، Google Scholar، Science Direct و پایگاه‌های ایرانی شامل ایران مدکس، SID، Magiran استفاده شد. کلمات کلیدی مورد استفاده در جستجوها، الگوی فرآیند موازی گسترده و الگوی فرآیند موازی توسعه یافته بود. همچنین در کلیه مراحل پژوهش موازین اخلاقی رعایت شد و هیچگونه سوگیری و دخل و تصرفی از جانب محقق در مراحل انجام پژوهش صورت نگرفت.
یافته‌ها: تعداد 25 مقاله انگلیسی و فارسی یافت شد که 22 مطالعه، مورد بررسی قرار گرفت. طبق یافته‌ها در مطالعات مداخله‌ای انجام شده، با بکارگیری تمام سازه‌های الگوی فرآیند موازی گسترده، به خصوص سازه خودکارآمدی درک شده، اثربخشی آموزش افزایش یافته و در مطالعات مقطعی، تمام سازه‌ها بویژه خودکارآمدی درک شده و حساسیت درک شده و شدت درک شده، پیش بینی کننده‌های مهمی برای رفتار و قصد رفتار بوده‌اند.
نتیجه گیری: نتایج نشان داد که کاربرد الگوی فرایند موازی گسترده در پیشگیری و کنترل بسیاری از رفتارهای پرخطر، پیش از آنکه فرد با عامل خطر مواجهه شود، موثر می‌باشد.Background and Aims: The effectiveness of health education programs depends to a large extent on the correct use of existing theories and models. Extended Parallel Process Model is considered as one of the effective models in health education having influential structures in studies on health behaviours.Therefore, the present study set out to study the use of Extended Parallel Process Model in health related behaviours through a systematic approach.Materials and methods: Scoups, Springer, Google Scholar, Science Direct and Iranian databases including Iran Medes, SID, Magiran, etc were all considered in this study. Extended parallel process and Developed parallel process were used as two keywords in the searches. There were 25 papers in English and Persian,22 of which were studied. Ethical issues were considered in all stages of the research, and there was no bias and confinement on the part of the researcher.Results: The findings of this study showed that through the use of all the structures of the parallel process model, especially the perceived self-efficacy construct, the effectiveness of training has been increased in conducted interventional studies. In cross-sectional studies, on the other hand, all structures, especiallyperceived self-efficacy and sensitivity of perception as well as perceived severity have been important predictors for intention and behaviour.Conclusion: Our results revealed that Extended parallel process model can be used to prevent and controlmany risky behaviours before the subject exposed to risk factors
