زمینه و هدف: تمدن اسلامی در قرون اولیه یعنی از قرن دوم تا قرن پنجم هجری، دوران طلایی خود را گذرانده است و در همین دوره بود که اندیشه‌ها و نحله‌های فکری و علمی گسترده‌ای شکل گرفت. یکی از جریان‌های تأثیرگذار در این دوره، نهضت ترجمه بود که باعث ظهور و سقوط برخی اندیشه‌های علمی و فلسفی در عالم اسلام شده بود.
مواد و روش‌ها: روش مورد استفاده در پژوهش حاضر توصیفی - تحلیلی است که با تکیه بر مطالعات نظری و تحقیقات کتابخانه‌ای انجام گرفته است.
یافته‌ها: نهضت ترجمه از جهات مختلفی بر شکل‌گیری جریان‌های علمی در قرون میانی اثرگذار بوده است؛ اولاً، باعث رشد اندیشه‌های اعتزالی از راه ترجمه آثار یونانی و سریانی و امتزاج آنان در فرهنگ اسلامی شده بود؛ دوماً، وضعیتی را پدید آورد که اشاعره نیز در تقابل با اندیشه‌های اعتزالی، به روش‌های فلسفی متوسل شدند و برعلیه معتزله برخاستند.
نتیجه‌گیری: آثار نهضت ترجمه حتی تا امروز نیز تداوم پیدا کرده و در قالب‌های مختلفی، اندیشه‌های فلسفی و استدلالی را در عالم اسلام گسترش داده است. علاوه بر این، عقل‌گرایی و گفتمان‌محوری افکار و آثار معتزلیان، موجد ادامه بحث و نظر در حوزه معرفت‌شناسی جهان اسلام بر اثر نهضت ترجمه است. نهضت ترجمه و نحله‌های برگرفته از آن، نواندیشی دینی را پس از وقفه‌ای طولانی، در بین ایرانیان تجدید نموده و جدالی فلسفی میان جریان‌های مختلف از جمله اشاعره و معتزله را پدید آورده است که خود بیانگر تضارب آراء در عصر زرین تمدن اسلامی است.Background and Objective: Islamic Civilization in the Early Centuries From the Second Century to the fifth Century AH, Has Passed its Golden Age, and it Was During This Period that Extensive Intellectual and Scientific Ideas and Schools of Thought Were Formed. One of the Influential Currents in This Period Was the Translation Movement, Which Caused the Emergence and Fall of Some Scientific and Philosophical Ideas in the Islamic World.
Materials and Methods: The Method Used in the Present Study is Descriptive-Analytical Based on Theoretical Studies and Library Researches.
Findings: The Translation Movement Has Influenced the Formation of Scientific Currents in the Middle Ages in Various Ways. First, it Promoted Etzali Ideas Through the Translation of Greek and Syriac Works and Their Fusion Into Islamic Culture. Secondly, it Created a Situation in Which the Ash'arites, in Opposition to Etzali Ideas, Resorted to Philosophical Methods and Rose up Against the Mu'tazilites.
Conclusion: The Works of the Translation Movement have Continued Even to This Day and Have Spread Philosophical and Argumentative Ideas in the Islamic World in Various Forms. In Addition, the Rationalism and Discourse-Centeredness of Mu'tazilites’ Thoughts and Works Caused Further Discussions and Opinions in the Field of Epistemology of the Islamic World as a Result of the Translation Movement. The Translation Movement and Its Derivatives Have Renewed Religious Modernity Among Iranians After a Long Pause and Created a Philosophical Controversy Between Various Currents, Including the Ash'arites and the Mu'tazilites, Which itself Expresses the Conflict of Opinions in the Golden Age of Islamic Civilization.
Please cite this article as: Zarin Mehr A, Shadpour H, Nabi Salim M. The Impact of the Translation Movement on the rise and fall of Etzali and Ash'arite Thought. Med Hist J, Special Issue on the History of Islam and Iran 2020; 111-123
