Uit teks: In die saak R v White ([2001] Crim LR 576), wat onlangs voor die strafafdeling van die Court of Appeal (CA) in Engeland gedien het, was die feite kortliks soos volg: Die appellant, W, was ‘n passasier op ’n bus in London. Daar is aangevoer dat, toe hy van die bus afgeklim het, hy dreigende, smalende en beledigende woorde/gedrag teenoor die konduktrise, wat van Sierra Leone afkomstig was, gebruik/openbaar het en dat hy gevolglik skuldig was aan oortreding van artikel 31 van die Crime and Disorder Act 1998 (1998 c37) gelees met artikel 4 van die Public Order Act 1986 (1986 c64)

Labuschagne, J. M. T.

English

KovsieJournals - University of the Free State (UFS)

J M T Labuschagne, Universiteit van Pretoria.2002 Tydskrif vir Regswetenskap 27(2): 180-184Vonnisbesprekings / Case notesEgorassisme as verswarende faktorby straftoemeting1. InleidingIn die saak R v White ([2001] Crim LR 576), wat onlangs voor die strafafdelingvan die Court of Appeal (CA) in Engeland gedien het, was die feite kortlikssoos volg: Die appellant, W, was ‘n passasier op ’n bus in London. Daar isaangevoer dat, toe hy van die bus afgeklim het, hy dreigende, smalende enbeledigende woorde/gedrag teenoor die konduktrise, wat van Sierra Leoneafkomstig was, gebruik/openbaar het en dat hy gevolglik skuldig was aanoortreding van artikel 31 van die Crime and Disorder Act 1998 (1998 c37)gelees met artikel 4 van die Public Order Act 1986 (1986 c64). Die relevantegedeeltes van laasgenoemde artikel lui soos volg:(1) A person is guilty of an offence if he -(a) uses towards another person threatening, abusive or insultingwords or behaviour, or(b) distributes or displays to another person any writing, sign or othervisible representation which is threatening, abusive or insulting, withintent to cause that person to believe that immediate unlawful violencewill be used against him or another by any person, or to provoke theimmediate use of unlawful violence by that person or another, orwhereby that person is likely to believe  that such violence will be usedor it is likely that such violence will be provoked.(2) An offence under this section may be committed in a public or aprivate place, except that no offence is committed where the words orbehaviour are used, or the writing, sign or other visible representationis distributed or displayed, by a person inside a dwelling and the otherperson is also inside that or another dwelling.Artikel 31(1)(a) van die Crime and Disorder Act bepaal dat ’n beskuldigdevir ’n verhoogde straf in aanmerking kom indien ’n artikel 4-misdaad metrassistiese optrede gepaardgaan. Artikel 31(4) skryf voor dat ’n beskuldigdein so ’n geval, by summiere skuldigbevinding (“on summary conviction”), totgevangenisstraf van tot 6 maande of met ’n boete wat nie die statutêremaksimum oorskry nie of met beide sodanige gevangenisstraf en boeteveroordeel kan word. Ingeval van ‘n skuldigbevinding op ’n klagstaat (“anconviction on indictment”) stel ’n beskuldigde hom/haar bloot aangevangenisstraf vir ’n termyn wat 2 jaar nie te bowe gaan nie of aan ’n boeteof aan beide.181Labuschagne/Egorassime as verswarende faktor by straftoemetingIn die saak van R v White (hierbo) het W toegegee dat hy die klaagster’n “African bitch” genoem het. Nadat die aanklaer sy getuienis afgesluit het,is aangevoer dat die begrip “African” nie ’n rassegroep in ooreenstemmingmet artikel 28(4) van die 1998-Wet daarstel nie. Laasgenoemde artikelomskryf ’n rassegroep (“racial group”) as “a group of persons defined byreference to race, colour, nationality (including citizenship) or ethnic ornational origins”. Die verhoorregter het bevind dat die begrip “African” binnedie trefkrag van artikel 28(4) val, as synde ’n verwysing na “race” of, indiennodig, na “ethnic origins”.Op appél het W, onder andere, aangevoer dat die verhoorregter se uitlegvan die begrip “African” nie korrek is nie en dat die Wetgewer nie kon bedoelhet om ’n persoon van dieselfde rassegroep as die slagoffer strafbaar te stelnie. In die onderhawige kommentaar word die beslissing van die CA, watbaie kort gerapporteer is, onder die loep geneem en word die belangdaarvan binne ’n breër konteks verduidelik.2. Ras en rassisme in die strafregDie CA wys die appél van die hand en wys daarop dat die taal wat in diewetgewing gebruik word daarop gerig was om ’n breë en nie-tegniesebetekenis aan die begrip “racial group” te gee, soos dit algemeen inEngeland en Wallis verstaan word. Hiervolgens dui die term “African” op ’nrassegroep. Dit dui naamlik in die omgangstaal op ’n groep mense wat ’ngemeenskaplike ras (“common stock”) binne die breër groeperinge van diemensdom daarstel en wat spesifieke onderskeidende eienskappe besit. Dieterm “African” word algemeen aangewend om swart Afrikane aan te dui(vergelyk ook London Borough of Ealing v Race Relations Board [1972] 1All ER 105 (HL) 115). In dié verband is dit interessant om daarop te let datdie House of Lords (HL), by monde van Lord Fraser, in die saak Mandla vDowell Lee ([1983] 1 All ER 1062 (HL) 1067) gekonfronteer is met die uitlegvan die begrip etniese oorsprong (“ethnic origin”) binne konteks van artikel3(1) van die Race Relations Act 1976. In dié artikel word ’n rassegroep(“racial group”) omskryf as ’n groep persone ‘defined by reference to colour,race, nationality or ethnic or national origins, and references to a person’sracial group refer to any racial group into which he falls’. Uit ’n wetenskaplikeoogpunt gesien, is dié omskrywing uiters verwarrend. Die HL wysnieteenstaande daarop dat, om ’n etniese groep daar te stel, aan sekerevereistes of voorwaardes voldoen moet word. Sewe sodanige essensiëlevoorwaardes word uitgestippel:(1) a long shared history, of which the group is conscious asdistinguishing it from other groups, and the memory of which it keepsalive; (2) a cultural tradition of its own, including family and socialcustoms and manners, often but not necessarily associated withreligious observance. In addition to those two essential characteristicsthe following characteristics are, in my opinion, relevant: (3) either acommon geographical origin, or descent from a small number ofcommon ancestors; (4) a common language, not necessarily peculiarto the group; (5) a common literature peculiar to the group; (6) a182Tydskrif vir Regswetenskap 2002: 27(2)common religion different from that of neighbouring groups or from thegeneral community surrounding it; (7) being a minority or being anoppressed or a dominant group within a larger community, for examplea conquered people (say, the inhabitants of England shortly after theNorman conquest) and their conquerors might both be ethnic groups.In White se saak wys die CA vervolgens daarop dat, hoewel ditongewoon is, daar geen rede bestaan waarom ’n persoon nie vyandigheidof aggressie kan openbaar teen ’n lid van sy/haar eie ras nie. In die saakvan DPP v Pal ([2000] Crim LR 756 (DC)) word uitdruklik daarop gewys datrasverswarende aanranding gepleeg kan word indien, byvoorbeeld, ’nblanke man ’n ander blanke man aanrand terwyl ’n growwe beledigendeopmerking gemaak word, soos om die slagoffer toe te snou dat hy ’n “niggerlover” is toe hy by ’n groep swart vriende aangesluit het.In ’n kommentaar op White se saak wys ene DCO daarop dat diebegrippe “ras” en “rassisme” in die Engelse reg kontroversieel is. Hy wysdaarop dat daar vir die hof enkele opsies by die interpretasie van “African”was. ’n Subjektiewe toets vanuit watter gesigspunt ookal gesien, sou assodanig onaanvaarbaar wees:If the term were to be determined from the subjective standpoint ofthe defendant the element of the offence would be difficult to proveand would lack any certainty. Similarly, a subjective view based onthe victim’s perception of the insult would create an offence ofuncertainty and great breadth ([2001] Crim LR 577).Die toets moet, volgens DCO, om praktiese redes objektief wees. Dietoets wat die hof in White se saak aangewend het, is of ’n sekere begrip indie gemoed van ’n gewone Engelsman/persoon ’n spesifieke ras oproep.Die hof wou klaarblyklik voorkom dat W onskuldig bevind word bloot omdathy die woord “African” en nie die woord “black” gebruik het nie. Die hof sebenadering bevat, volgens DCO, in ieder geval ’n element van willekeur. Ditblyk uit die onderskeid wat die hof tussen “African” en “South American”getref het. Die hof erken naamlik dat in Afrika ’n verskeidenheid van menseaangetref word, maar dat die term “African” volgens die gewone gebruik vandie Engelse taal na ’n swart persoon verwys. In Suid-Amerika bestaan nie’n sodanige prominensie van enige groep nie. In die lig van dié vergelykingmaak DCO die opmerking dat “these concepts are inadequately precise toform the basis of a specific criminal offence”. Die probleemvraag is in iedergeval in die lig van die wetgewing wat in White se saak betrokke is: waaromstel rassevyandigheid ’n verswarende faktor daar, maar nie vyandigheid watop godsdiens of seksuele oriëntasie gebaseer is nie? (Sien ook Smith sekommentaar op DPP v Pal [2000] Crim LR 757. Vergelyk ook Malik “‘Racistcrime’: Racially aggravated offences in the Crime and Disorder Act 1998Part II” 1999 Modern LR 409; Brennan “Racially motivated crime: theresponse of the criminal justice system” [1999] Crim LR 17:23-25). In sykommentaar wys DCO vervolgens daarop dat die tweede vraag wat opappél beredeneer is van ’n minder kontroversiële aard is:There is no reason in principle why members of a racial group shouldbe denied the protection of the law because of the origin of their183Labuschagne/Egorassime as verswarende faktor by straftoemetingabuser, although it might be very unusual for one member of a racialgroup to exhibit hostility to another member of the same group on racialgrounds. The Act provides for the more likely scenario where Ddemonstrates racial hostility towards a member of his own racial groupbecause of the victim’s association with another racial group. (578)Die Hoge Raad (HR) in Nederland het beslis dat die begrip “ras”, soosgebruik in artikel 137c van hulle Strafkode wat rassistiese uitlatings strafbaarstel, in die lig van die internasionale reg met betrekking tot die bekampingvan rassisme uitgelê moet word. Die begrip “ras” sluit hiervolgens ookpersone van gemengde rasse-afkoms in en sluit ook velkleur, afkoms enetniese en nasionale herkoms in (HR 15 Junie 1976, NJ 1976, 551; HR 29Maart 1983, NJ 1983, 531; HR 14 Maart 1989, NJ 1990, 29). Dit isinsiggewend dat artikel 130(1)(1) van die Duitse Strafkode, wat basiesdieselfde beoog as artikel 137c van die Nederlandse Strafkode, bloot diebegrip “bevolkingsgroep” gebruik. Hierdeur word kunsmatige omskrywingsen uitsiglose rasionalisasies en konseptualiserings uitgeskakel (vergelykBGH, Urt v 30/1/1979, GA 1979, 391; OLG Karlsruhe, Beschl v 19/12/1986,NJW 1986, 1276; Streng “Das Unrecht der Volksverhetzung” in Küper (red)Festschrift für Karl Lackner 1987:501).In Suid-Afrika, waar (onder andere) ras ’n belangrike differensiëringsrolin die verlede gespeel het, vind ’n mens, om dit lig te stel, verwarrendeomskrywings. Ter wille van illustrasie kan verwys word na artikel 35 van dieBantoe-Administrasiewet/Swart Administrasiewet 38 van 1927, waarBantoe/Swarte omskryf is of word as omvattende “enige persoon wat lid isvan ’n inboorlingras of ’n stam van Afrika”, met dien verstande dat ’npersoon wat in dieselfde omstandighede as ’n Bantoe/Swarte in sekereomskrewe gebiede woon, ook as ’n Bantoe/Swarte beskou word. Die woordBantoe/Swarte kan dus in een en dieselfde konteks ’n rasse-, etniese ofsosiologiese betekenis hê (sien vir ‘n meer gedetailleerde analiseLabuschagne Bantoereg: ’n Vakwetenskaplike Terreinverkenning 1973:3-6).Dat hierdie wyse van begripsomskrywing tot grootskaalse verwarring enonsekerhede aanleiding kan gee, spreek vir sigself. Artikel 29(1) van dieWet op Films en Publikasies 65 van 1996, lui tans soos volg:Iemand wat wetens ‘n publikasie versprei wat, binne verband beoordeel -(a) neerkom op propaganda vir oorlog; (b) aanhits tot dreigendegeweld; (c) of haat wat op ras, etnisiteit, geslag of geloof gebaseer isverkondig, en wat aanhitsing om leed te veroorsaak, uitmaak, is aan‘n misdryf skuldig.Hierdie benadering verdiskonteer regstaatlike beginsels tot ’n grotermate as dié in die Engelse reg. Die benadering in die Duitse reg is egter nogmeer inklusief en daarom meer aanvaarbaar (sien verder artikel 16 van dieGrondwet van die Republiek van Suid-Afrika 108 van 1996 en Labuschagne“Ras en rassisme: strafregtelike manifestasies” 1982 THRHR 41;“Menseregtelike en strafregtelike bekamping van groepsidentiteitmatigekrenking en geweld” 1996 De Jure 22 en “Misdaadkonkurrensie vangrafskending en pluriekrenking” 1998 THRHR 684).184Tydskrif vir Regswetenskap 2002: 27(2)Uit die Suid-Afrikaanse gewysdereg blyk duidelik dat misdaadpleging watmet rassistiese motiewe gepaardgaan ’n strafverswarende effek het (S vSalzwedel 2001 1 SA 786 (HHA); Labuschagne “Rassisme, die konstitusionelegelykheidsbeginsel en straftoemeting” 1994 Obiter 147 en “Rassisme as faktorby strafoplegging” 2001 THRHR 337. Sien ook Carpenter “Equality and non-discrimination in the new South African constitutional order(1): The earlycases” 2001 THRHR 409:416).Rassisme sluit, soos elders beredeneer, egorassisme in, dit wil sêrassistiese optrede kan ook plaasvind ten aansien van jou eie (ego)-ras. Dierealiteit hiervan behoort reeds duidelik te blyk uit die gekompliseerde enparadoksryke aard en die funksionering van die mens se emosionele engeestelike lewe (Labuschagne en Kruger “Egoseksuele en egorasteisteringin arbeidsverband: ’n Rigtinggewende beslissing van die hoogsteAmerikaanse hof” 2000 De Jure 110 en verwysings daarin opgeneem). Indie Engelse reg word dié siening, soos hierbo verduidelik, inderdaad ookonderskryf.3. KonklusieRassistiese optrede, soos ook die doelbewuste skending van andermanifestasies van die regstaatlike gelykheidsbeginsel, behoort, in gepasteomstandighede, as strafverswarende faktor by strafoplegging te dien.Rassistiese optrede sou ook egorassistiese optrede kon insluit.

Egorassisme as verswarende faktor by straftoemeting

https://journals.ufs.ac.za/index.php/jjs/article/download/2850/2764

Egorassisme as verswarende faktor by straftoemeting

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

KovsieJournals - University of the Free State (UFS)