Tržište i asortiman proizvoda od maline u svetu i Republici Srbiji

Abstract

This paper analyses raspberry market dynamics in the world; importance and possibilities for getting raspberry products, such as juices, concentrates, syrups, pastes and raspberry juice powder, in the higher processing stages. Considerably higher economic effects (market prices even higher than 60 EUR per kg) could be reached if these products are offered in the internal market, and especially if these products are exported. This is the reason why the overall supply of these products, aimed at winning the adequate place in the internal market as well as in the external market, despite the ever increasing competition with regard to the quantity and quality, should be derived from the production/objects which are working in accordance with HACCP standards, and it should have a recognizable trade mark and an original packaging, as a symbol of its origin and quality. .Poslednjih desetak godina u svetu je zabeležen dinamičan rast proizvodnje maline. U ukupnom svetskom prometu maline, sveža malina učestvuje sa oko 8,5%. U strukturi izvoza maline iz Republike Srbije dominira smrznuta malina sa preko 90%. Pored nje u izvozu se još pojavljuje sveža malina i koncentrisani sok od maline. Na svetskom tržištu je širi asortiman proizvoda od maline. U visoko razvijenim zemljama, velikim konzumentima ovog proizvoda, u ponudi se javlja u različitim oblicima: smrznuta, koncentrovana, sušena, želirana ili sokovi od maline. Pored toga, velike količine maline u svetu se na tradicionalan način koriste za proizvodnju džemova, kompota, slatka, alkoholnih pića i drugih specijaliteta sa nacionalnim obeležjima. U radu je analizirano svetsko tržište i asortiman proizvoda od maline i njihova izvozna/uvozna cena u periodu 1995-2004. godina. Posebno su obrađene regionalne destinacije izvoza maline i prerađevina od maline iz Republike Srbije. Imajući u vidu navedeno, u radu se razmatraju značaj dobijanja i promet proizvoda od maline viših faza prerade, kao što su sokovi, koncentrati, sirupi, želirani proizvodi i dr. Ponudom ovih proizvoda na domaćem tržištu, a naročito izvozom, mogu se postići znatno viši ekonomski efekti (cene i preko 60 eura/kg). Zato ukupna ponuda ovih proizvoda, u borbi za odgovarajuće mesto na domaćem i u sve oštrijoj konkurenciji obima i kvaliteta na svetskom tržištu, treba da potiče iz proizvodnje/objekata koji ispunjavaju standarde HACCP, da bude prepoznatljive robne marke i originalnog pakovanja, kao simbola porekla i kvaliteta.