Endüstri işletmelerinde transfer fiyatlama sistemi ve performans ölçümünün stratejik maliyet yönetimi açısından değerlendirilmesi ve bir uygulama örneği

Abstract

ENDÜSTRİ İŞLETMELERİNDE TRANSFER FİYATLAMA SİSTEMİ VE PERFORMANS ÖLÇÜMÜNÜN STRATEJİK MALİYET YÖNETİMİ AÇISINDAN DEGERLENDİRİLMESİ VE BİR UYGULAMA ÖRNEĞİ Merkezkaç yönetim anlayısını uygulayan ve sorumluluk merkezlerini açık bir biçimde tanımlayan isletmelerde üst yönetim, bölümlerin performansını degerlendirmek için, bölümler arasında yapılan mal ve hizmet transferlerinde kullanılan transfer fiyatlarını kullanabilmektedir. Transfer fiyatları, isletme içindeki sorumluluk merkezlerinin performanslarının degerlendirilmesi ve bölüm yöneticilerinin isletme hedefleri ile uyumlu olup olmadıgının tespit edilmesi açısından yardımcı olmaktadır. Bu tezin amacı, merkezkaç yönetim anlayısı ile yönetilen bir endüstri isletmesinde, sorumluluk merkezlerinin tespiti ve degerlendirilmesi ile sorumluluk merkezleri arasında yapılacak mal ve hizmet transferlerinin gerek sorumluluk merkezlerinin, gerekse de isletmenin performansı üzerine etkisi ve Uluslararası Muhasebe Standartlarının transfer fiyatlama sistemi ile performans ölçümüne etkisinin arastırılmasıdır. Bu amaçla yapılan uygulama sonucunda transfer fiyatlarının sorumluluk merkezlerinin ve isletmenin bir bütün olarak performansını etkiledigi ve Uluslararası Muhasebe Standartlarının transfer fiyatları ve performans ölçümü üzerinde önemli etkisinin oldugu tespit edilmistir. ABSTRACT ASSESMENT AND AN EXAMPLE OF TRANSFER PRICING SYSTEM AND PERFORMANCE MESASUREMENT FROM THE VIEW OF STRATEGIC COST MANAGEMENT IN THE INDUSTRIAL ENTERPRISE Top management of the company that applies decentralized management and describes clearly responsibility centers, can use transfer pricing which is used between enterprise’s departments for goods and services transfer to evaluate performance of the departments. Transfer prices help to enterprise to evaluate performance of the responsibility centers and to determine eligibility of the department manager for the enterprise’s target. The purpose of the thesis is to show a research about determination and evaluation of the responsibility centers in the industrial enterprise that is managed with decentralized management system, and impact of the goods and service transfers between responsibility centers and enterprise performance, and impact of the International Accounting Standards with transfer pricing system on the performance measurement. As a result of the study shows that transfer prices impact performance of the responsibility centers and enterprise as a whole and International Accounting Standards have important role on the transfer prices and performance measurement