Derecelendirme; bir devletin,işletmenin veya kurumun borç ve faiz ödemelerini zamanında yapıp yapamayacağı olasılığının tahminine yönelik olarak,bağımsız bir kurum tarafından yapılan öndeğerlendirme olarak tanımlanmaktadır.
Gelişen piyasalar karşısında menkul kıymet arz edenlerin sermaye ihtiyaçlarının artması,zaman içinde gelişen piyasalarda daha az bilinen ve daha küçük kuruluşların da piyasaya girme taleplerindeki artış,piyasaların genişlemesi ile birlikte,hızlı ve küresel bilgi gereksiniminin de ortaya çıkartmıştır.
Ayrıca bütünleşen bir piyasada bir şirketin değerlendirilmesinin anında aktarılabilmesi için hızlı ve geniş kapsamlı göstergelere ihtiyaç duyulması,derecelendirme işleminin öneminin giderek artmasına sebep olmuştur.Bu kapsamda ilgili süreç içerisinde bünyesinde risk analizinde uzman,mali analist ve ekonomistleri çalıştıran bağımsız derecelendirme firmaları,borçlu şirketlerin ödünç aldıkları fonların,anapara ve faizini vadesinde ödeme yeterliliğine ne ölçüde sahip olduklarını göstermek amacıyla,belirli kriterler aracılığı ile şirketlerin finansal tablolarını incelemekte ve bir sıralamaya tabi tutmaktadırlar. İşlem sonucunda elde edilen veriler anlaşılması kolay kısa bir takım sembollere dönüştürülmekte ve yatırımcının o şirket hakkında daha doğru kararlar almasına imkan tanıyacak bir yorum imkanı vermektedir.
Kredi derecelendirme sürecinde etkinliği sağlayabilmek için bütünsel bir yaklaşımda bulunmak gereklidir.Yapılan analizlerde ülke risk derecesi,endüstri risk durumu ve işletme risk derecesi belirlenerek,ekonomik ve politik yapıda meydana gelebilecek değişiklikler analize dahil edilmektedir.Özellikle karşılaştırmalı olarak yapılması gereken bu analizler sonucunda yapılan değerlendirmeler istisnai bir durum olmadığı sürece periyodik olarak kamuoyuna ilgili ülke veya kurumlara not verilerek açıklanır.
Yapılan çalışmada kredi derecelendirmenin kullanım alanları yapılan analiz ve kullanılan derecelendirme yöntemlerinin farklılığı göz önüne alınarak ülke,banka ve diğer işletmeler olmak üzere üç ana başlık altında toplanmıştır.Bir işletmenin alabileceği en yüksek kredi notu,faaliyette bulunduğu ülkenin kredi notu olmaktadır.Ülkenin,kredi notunu ise politik ve ekonomik riskler oluşturmaktadır.Ülke riski genel ve sayısal yaklaşımlar yardımı ile belirlenirken,ülkelere ait bilgiler IMF gibi uluslararası kuruluşlardan elde edilmektedir.
İşletme(tahvil) riskleri belirlenirken öncelikle içinde bulunulan endüstrinin risk değerlendirmesi yapılmalıdır.Endüstri riski belirlenirken,rekabet teknolojik gelişmeler,iş koşulları ve devlet-endüstri arasındaki ilişkiler incelenmektedir.İşletmenin kredi derecelendirmesi esnasında ise;işletmenin yönetim kadrosundan başlayarak,faaliyetler,muhasebe uygulamaları ile finansal tablolar ve oranlardan faydalınılmaktadır.
Mali piyasalardaki uluslararasılaşma düzeyinin artması,yerel mali piyasaların yutdışı piyasalar ile bütünleşmesi ve sermaye haraketlerindeki kısıtlamaların kaldırılması ile birlikte bankaların sınır ötesi işlem hacimleri de artmaktadır.Bankaların uluslararası alanda güven ve mali sağlamlıklarını belirleyen ise bankaların kredi derecelendirmeleridir.Bu kapsamda Türkiye'de de kredi derecelendirme işlemini en çok bankaların kullandığı ve uluslararası kredi derecelendirme şirketlerine periyodik olarak kredi notu için başvurduğu gözlemlenmektedir.
Dünya çapında globalleşme sürecinin yaşandığı içinde bulunduğumuz dönemde ülke ve işletmeler için kredi notları daha büyük önem kazanmaktadır.Özellikle, gelişmekte olan ülkelerin yabancı sermaye ihtiyaçları ekonomik güç değişimlerini hızlı değerlendiren bir sistemin gerekliliğini ortaya koymaktadır.Kredi derecelendirme kuruluşları bu sistemi kurup dünya çapında kurdukları temsilcilikleri aracılığı ile hızlı bilgi akışı değerlendirme yapma ve açıklama imkanı sağlamaktadır.
ABSTRACT
Credit rating is the process for making a guess that if the firm or a corparation would pay
back it's debt at the maturity date.Independent rating companies make this estimation and appraisal.
In developing markets investors need for capital rises,also the small unknown companies
want to take part aggresively in these markets.These two causes increase the necessity of fast and global information.Also in a complete market,need for fast and extensive indicators increases and tcredit rating gets more importance.In this manner in rating process risk analysts,financial analysts and economists examine the probability of companies' paying debt at maturity date and also they examine companies financial statements and compares their financial strength with each other.After this investigation researchers make an interpretion for the results taken and then transforms them into symbols.These interprated symbols give a chance to to investors to have a short-cut view on their investments.
During credit rating studies,analysts determine the soverign rating degree,risk of industry,and corparation's risk degree,and add the prospect changes at economics or politics of that country.After making comparisons the results are given to the public with gicving a credit degree to countries or firms.
In my thesis credit rating's usage divided into three parts ,those are country(soverign),banks and other corparations.The maximum rate that a firm can take is the equivalent of soverign rating.Country's credit rating contains political and economic risks.Country risk is determined by general and numerical workings and economic statistics are taken from IMF,World Bank or goverments.
During the determination of corparate (bonds) risk,one must appraise the industrial risk also.Competetion,technological,work environment and industry-government connections must be examined for the corparation credit ratings.Corparation's rating process also consists of accounting principles,financial statements,financial ratios,management quality.
Global operations of banks increase in this period of time.Globalization of financial markets connect domestic markets with world markets.Banks credit ratings define the trust given to that banks all over the world.This trust means the debt payment capability of banks.
In Turkey credit rating system is especially used by banks and Turkish banks apply periodically for taking a rate to credit rating companies.Countries that are in emerging markets have need for credit rating