Çağımız imajların esareti altındadır. Kişisel bilgisayarların, dijital teknolojinin ve esnek üretim koşullarının yardımı ile günümüzde imaj üretimi son noktasına varmıştır. Masaüstü yayıncılığının ve yeni teknolojilerin hızlı gelişimi, görüntü üzerinden iletişim kuran ve bilgi aktaran çağ insanını görsel insan haline getirmiştir. Var olan imge enflasyonu, izleyicinin algı eşiğinin altında kalan görsel üretimine ait kuramları gündeme taşımıştır. Bu çerçevede, tarihsel olan ile bağ kuran, hazır görüntüleri anlam kurgusunda etkin hale getiren, algılama ve anlam kurmada kültürel bellekten kaynaklanan dinamiklerle iletişim kuran bir tavır olarak alıntılama, görüntünün anlamlandırılması ve algılanmasında etkili bir yöntem olarak değerlendirilebilir.
Bu çalışma, var olan görüntülerin bir bağlam içinde yeniden kullanılmasını öneren alıntı pratiğinin tarihsel gelişimini incelemek, farklı bir karaktere kavuştuğu postmodern alıntının dinamiklerinin altını çizmek amacı ile hazırlanmıştır.
1960’lı yıllarda plastik sanatlar alanında telaffuz edilmeye başlanan postmodernizm grafik tasarım alanında 1980’li yılların başında görünür olmaya başlamış, modernizmin sistem üreten mantığının dışındaki yeni denemelere olanak tanımıştır. Metin ile görüntünün ilişkisi değişime uğramış, tasarımcı ve izleyicinin rollerinde yeni öneriler gündeme gelmiştir. Düşük kaliteli görseller, katmanlar halinde kurgulanan mesaj ve mesajın alıcısına okuma sorumluluğu veren postmodern tavır, grafik tasarımı çok dilli bir hale getirmiştir.
Görsel alıntının temeli olan kolaj ve fotomontaj pratiklerinin tarihsel süreç içinde incelenmesi, görüntüler üzerinden var olan anlamın taşınması etkinliğinin etik ve pratik sınırlılıklarının belirlenmesi bu çalışmanın ana eksenini oluşturmuştur. Postmodernizmin getirdiği yeni açılımlar ve grafik tasarım alanına yansıyan parodi, pastiş, metinlerarasılık, eklektisizm ve hipermetin kavramları, Bakhtin’in diyaloji, Umberto Eco’nun “Açık Yapıt”ı ile ilişkilendirilerek tasarım alanı çerçevesinde incelenmiş, tasarım ürünleri üzerinden çözümlemeleri yapılmıştır.
İletişim amacı ile yeniden kullanıma sokulan görsellerin anlam kurmada ve kurgulanan mesajı iletmedeki etkilerinin uygulama bölümü göz önünde bulundurularak görsellerin alıntılanması üzerine bir öneri oluşturmak, bu çalışmanın hareket noktasını belirlemiştir. Uygulama projesinin merkezini tarihsel bir ortaklık oluşturmaktadır. 1980’li yıllar postmodernizmin etkilerinin grafik tasarım disiplininde görünür olduğu yıllardır. 1980 yılı Türkiye’de önemli bir kırılma noktasını işaret eder. Askeri darbe tüm toplumsal kodları değiştirmiş, yeniden tanımlamıştır. 1980’in etkisinin popüler hayat üzerinden yorumlanması uygulama projesinin kavramsal merkezini oluşturmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Görsel Alıntı, Grafik Tasarım, Kolaj, Fotomontaj, Postmodernizm
SUMMARY
Our era is besieged by images. With the aid of personal computers, digital technologies and flexible production conditions, the production of images has reached its peak. The rapid development of desktop publishing and new technologies have rendered the contemporary, communicative, and transmissive man into a visual creature. The inflation of existing images has brought up the theories which belong to the production of images that remain below the threshold of the perception of the observer. In his context, quoting, as a manner of making historical connections, an activation of existing images in a composition of meaning and a communication of the dynamics of the resources within the perception and attribution of cultural memory, can be considered an effective method for comprehending and perceiving the image.
This study has been prepared in order to analyse the historical progression of the practice of quoting which proposes the reuse of existing images within a context and to emphasize the dynamics within which postmodern quoting embraced a distinct character.
First began to be uttered within the confines of plastic arts in the 1960s, postmodernism appeared in the field of graphic design in 1980s by allowing new experiments outside the system-constructing modernism. Low quality images, messages composed in multiple layers and a postmodern attitude giving the responsibility of reading to the receiver have all rendered graphic design into a multilingual state.
The historical analysis of collage and photomontage as the basics of visual quoting and the definition of the ethical and practical limits of transmitting the existing meaning via images are the main concern to this study. The new expansions brought upon by postmodernism and the concepts of parody, pastische, transtexuality, eclecticism and hypertext are related with Bakhtin's dialogy and Umberto Ecos “Open Work” and subsequently analysed within the context of design and design products.
Forming a proposition upon the comprehension and the effects of the composed message of communicative recycling of images with a view of the process of production has been the lauching point of this study. A historical collaboration forms the center of he production project. 1980s are the years in which postmodernism showed its effects upon the discipline of graphic design. The year 1980 itself is a crucial breaking point in Turkey during which the military coup d'etat changed and redefined social codes. The interpretation of the effects of 1980 upon popular life form the conceptual centre of the production project.
Key Words: Visual Quotation, Graphic Design, Collage, Photomontage, Postmodernis
